Mükremin İLHAN SSH Bireysel Sistemler Servis Müdürü. Airfel Isıtma ve Soğutma Sistemleri San. ve Tic. A.Ş 
Ayhan DOĞAN SSH VRF Sistemler Servis Sorumlusu

İlk bölümü Ağustos 2009, sayı 164’de verilen Harbiye Kongre Vadisi’nin İklimlendirmesinde Airfel İmzası” başlıklı uygulama yazısı ile, projenin genel mimari ve inşai özellikleri ile mekanik tesisat işlerin genel konularına yer verilmişti. Eylül 2009, sayı 165’te ise bu konunun ikinci bölümü Zafer Sarı (Airfel VRF Sistemler Marmara Bölge Satış Müdürü) tarafından anlatılan projenin ana iklimlendirme sistemi olarak kullanılan Japon Mitsubishi Heavy Industries’in VRF sistemleri hakkında satış ve uygulama süreci anlatılmıştı. Bu sayımızda ise, Airfel Isıtma ve Soğutma Sistemleri San. ve Tic. A.Ş, SSH Bireysel Sistemler Servis Müdürü Mükremin İlhan ve SSH VRF Sistemler Servis Sorumlusu Ayhan Doğan tarafından cihaz ve tesisatların montaj hikayesi anlatılmıştır.

Projenin Airfel Gündemine Gelmesi ve İhalenin Kazanılması Süreci

 Satış sonrası hizmetler olarak İstanbul Kongre Vadisi projesi ile ilk karşılaşmamız, 2008 Ekim ayı sonlarıdır. Projeyi incelediğimizde; Mart ayının başı gibi şantiyeye girilmesi ve Ağustos ayı ortasında şantiyenin teslimi isteniyordu. 

İlk iş olarak, Mitsubishi Heavy Industries tarafından hazırlanan özel E-solution VRF sistem projelendirme ve seçim programı üzerinden satış departmanımızın hazırlamış olduğu keşif özeti çalışmasından faydalandık. Heyecanla keşif özetini inceledik 497 adet kanallı iç ünite, 155 dış ünite, 8 adet SC-WGWN-A otomasyon ünitesi, 30 bin 185 m boru tesisatı 8 bin metre drenaj ve yaklaşık 29 bin 500 metre sinyalizasyon ve kablo kumanda hattının montajı söz konusuydu. Ayrıca proje kapsamında VRF dışında 3 adet muhtelif kapasitede Hoval marka kazan ve Modbus otomasyonları ile muhtelif kapasitelerde, Airfel fabrika üretimimiz olan 28 adet hücreli aspiratör, 22 adet ısı geri kazanım cihazı ve 29 adet klima santralleri de bulunmaktaydı. Bina ise 17 bin m² oturma alanının toplamda 83 bin 695 m²’yi bulan; 4 katı zemin üstü, 7 katı yer altında olan İstanbul’un ve Avrupa’nın en gösterişli projelerinden biri olma özelliğine sahipti.

Airfel / Mitsubishi Heavy Industries markası ile birçok projeye imza atmış ve gerçekleştirmiş olmakla birlikte, İstanbul Kongre Vadisi Projesi bu hali ile oldukça heyecan verici ve planlanan zamanda yapılabilecek önemli bir çalışma idi.

Binanın hem enine, hem de boyuna sahip olduğu devasa boyutları, dış ünite yerleşimi için ayrılmış mekanların getirmiş olduğu kısıtlamalar nedeniyle yatay ve dikey mesafede borulama sınırlarının sonuna kadar kullanılması gereken bir proje idi. Bununla birlikte, uygulamada kullanılacak otomasyon da büyük bir önem arz ediyor ve buradaki kablolama mesafelerindeki kısıtlamalar nedeniyle proje üzerinde çok daha dikkatli ve özenli bir çalışma yapmamızı gerektiriyordu. Aslında bu proje özellikle yeni nesil Mitsubishi Heavy Industries KX6 VRF serisi ile sahip olduğumuz teknik avantajların kullanılacağı ve üstünlüğünün ispatlanacağı mükemmel bir fırsattı ve bunu değerlendirmeyi gerçekten çok istiyorduk. 

Nisan ayı ortalarında satış departmanımızla yapmış olduğumuz koordineli çalışmalar neticesinde proje alınmıştı.

Gelinen bu noktada, Mart ayı başında başlanması planlanan projenin Nisan ayı ortalarında alınması, hazırlanan şartname gereği proje teslim süresinin değişmemesi ve yaz sezonuna yaklaşılması nedeniyle belirtilen zamanda projenin gerçekleştirilmesi için daha fazla iş gücü ve takip gerekiyordu.

Projedeki İklimlendirme Cihaz ve Tesisatlarının İmalat Süreci

 İlk yaptığımız iş, servis arkadaşlarımız ile tam bir hafta proje üzerinde masa başında çalışmak ve iş akışını çıkarmak oldu. Sonuç olarak tüm hazırlıklarımızı tekrar gözden geçirerek şantiyeye giriş hazırlıklarımızı başlattık.

Bu süreç içerisinde ise muhtelif defalar şantiye ziyareti ve şantiye yönetimi ile toplantılar gerçekleştirdik. Yapılan ziyaretler esnasında şantiyenin hali hazırda üçte birinin kaba inşaatının tamamlandığını görmek ve diğer kısımların bizimle beraber şantiye sürecinde devam edeceğini öğrenmek ve gördüğümüz görüntü karşısında bu kadar büyük tesisat metrajlarının montajı söz konusu olması açıkçası bizleri süreli iş olmasından dolayı endişeye sevk etti. Fakat bu durumun bizim için aynı zamanda avantaj olduğunu düşündük; tabi zamanı doğru kullandığımız sürece... Çünkü şantiye teslim süreci bizimle beraber bu şantiyede çalışan tüm mekanik grubu için de geçerli idi. Yani herkes birbirine bağımlıydı ve herkes yaptığı çalışma ile arkasından gelenin önünü açmak zorundaydı. Olayın kurgusunu hayal ettiğimizde kaba inşaat grubunun, sıva grubunun, elektrik grubunun, yangın grubunun, kanal grubunun, asma tavancıların, merdivencilerin, asansörcülerin vs. ve biz iklimlendirme grubunun tam bir koordinasyon içinde çalışma ve en önemlisi şantiyenin sürekli takibi gerekiyordu. 

Bu amaçla şantiyeye hakim olmak ve projeye yerinde destek vermek adına proje kapsamında bir mühendis arkadaşımızı tam zamanlı şantiye şefi olarak istihdam ettik. Bu noktada Airfel olarak projeye verdiğimiz teknik desteği de bir başka boyuta taşımış olduk. Mühendis arkadaşımızın görevi, Taca-Sembol şantiye yönetimi ile servislerimiz ve merkez arasında irtibatı kurmak, şantiye gidiş hattına göre iş akış planını oluşturmak ve takip altına almaktı.

Taca-Sembol grubu ile yapılan superpose kontrollerinde daha önce yapmış olduğumuz onaylı projeyi cihaz yerleşim detaylarında istenen değişiklikler ile, diğer mekanik projelere uyum sağlanması adına ilk ay içinde mevcut onaylı projeyi üç kere revize etmek zorunda kaldık. 

Bu süreç içerisinde sahada yaşanan cihaz montaj yerleri, bakır boru tesisatı ve drenaj hattı geçiş noktaları vb. zorluklarda yüklenici firma kontrolü ile tarafımıza tam destek verildi. Tüm zorluklar yerinde kontrol edilerek tespit ediliyor, beraber alternatif geçiş güzergahları bulunarak sorunlar hemen bertaraf ediliyordu. 

Bununla birlikte öyle anlar yaşandı ki, bize ayrılan bazı şaftların başka mekanikçiler tarafından zorunlu olarak kullanıldığını ve tek borunun bile geçemeyeceği kadar sıkıntılı zamanlar ile karşılaştık. Bunun üzerine tüm şaft geçiş alanları üzerindeki kurgumuzu ve geçiş noktalarımızı proje üzerinden yeniden revize ettik. Limitli metrajların kullanımının söz konusu olduğu bu projede karşılaşılan durumlar nedeniyle, ciddi şekilde zorladığımız anlar oldu. Neden derseniz; bir kukla oyuncağın ipleri gibi şaftın değişimine paralel dış üniteyi oynattığınız anda ona bağlı katlardaki tüm iç ünite metrajları da değişiyordu. Bu süreç içerisinde zaman zaman projenin içerisinde kaybolduğumuzu hatırlıyorum. Sonuç olarak proje üzerinde karşılaşılan uygulama sıkıntılarına mutlaka bir çözüm yolu bulunmuş ve projenin uygulanabilirliği sağlanmıştır.

Nihayet 24 Nisan günü tüm ekip şantiyede işe başladık, o günü hiç unutmuyorum. Projede gelinen son noktaları projede bizimle ortak hareket edecek tüm mekanik grubu ile paylaşmış, konteyner konacak yerin detayından, montaj malzemelerini depolayacağımız alanın tespitine kadar tüm şantiyeyi aşağıdan yukarıya incelemiştik.

“İş Güvenliğine Büyük Önem Veriyorduk”

Müteahhit firma ve Airfel olarak iş güvenliğine büyük önem veriyorduk ve ilk planda çalışacak tüm ekibin iş güvenliği eğitimi tamamlandı, akabinde sağlık kontrolleri derken yola çıktık. İşe başladığımızda bu kadar cihazın ve tesisatın 90 günde çekilebileceğine inanmak zor gibi geliyordu. Servis ekiplerimizin güçlü olması ve ortalama 20 kişi ile şantiyede sürekli personel istihdam edilmesi sonucu çok hızlı bir ilerleme kaydettik. Ekibin biri ip çekip hizalama yapıyor ve kelepçeleri atıyor, bir kısmı aşağıda çekilecek boruları hazırlıyor, izolasyonları geçiriyor, bir kısmı iskele üzerinde boruları çekiyor, bir kısmı sadece azot altında boru kaynağı yapıyor ve hatta kimi zaman sadece klimalar asılıyordu. Aynı zamanda drenaj hattının çekimi de yürütülüyor, biten bakır boru hatlarının genel kontrolü yapıldıktan sonra hemen azot testine alınıyor ve en az iki gün izleniyordu. Birçok hattı şaft bağlantıları yapılana kadar saatleri sökmeden ve bakır boru hatları üzerlerine özel uyarı yazısı yazarak azot testine tabi tuttuk. Amacımız, bizim kontrol edip, onay verdiğimiz hatlarda daha sonra diğer mekanik ekiplerin çalışması esnasında insanlara verebileceği zararların önüne geçmek ve dolayısı ile kaçakları gözlemekti.

Tüm bu çalışmalar şantiye mühendisimiz tarafından Taca-Sembol ile ortak yürüttüğü iş programı çerçevesinde koordineli olarak yönetiliyordu. Şantiye yönetimine verdiğimiz ve Microsoft Project Manager’da hazırlanan iş akışı programı doğrultusunda, aynı zamanda günlük toplantılarda şantiye yönetiminin uyarıları ve ilerleme ihtiyaçları doğrultusunda ekipler katlara sevk ediliyordu. Nerdeyse günlük veya iki günlük programlar ile katlara girilip, diğer mekanikçilerin önünü açmak adına katlardan çıkılıyordu.

Bütün bu çalışmalar çok hızlı ve kontrollü bir şekilde gerçekleşiyordu. Başlangıçta Airfel Satış Sonrası Hizmet Departmanı adına ben ve VRF Servis Sorumlumuz Ayhan Doğan haftanın iki günü sürekli şantiyede bulunup, iş akışı ve yapılan tesisatın kontrolünün yapılmasına destek veriyorduk. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve yüklenici firma kontrolörü ile şantiyenin gidiş hattı değerlendirmelerinde bulunuyorduk. Bu sayede şantiye mühendisimiz ile birlikte şantiyeye alışma ve işlerin koordinasyonunda büyük avantaj sağlamış olduk. 

İkinci ayın sonuna doğru ben haftada bir gün, servis sorumlusu arkadaşımız ise haftada iki gün sürekli ve düzenli olarak şantiyede bulunmaya devam ettik.

Nakliyeler ve Saha İçi Vinç/Taşıma İşleri Ayrı Bir Planlama Gerektiriyordu

 Kongre Vadisi lokasyon olarak şehir merkezinde kaldığı için tüm nakliyeler ve saha içi vinç/taşıma işleri şantiye takvimine uygun olarak gece yarısından sonra zor şartlarda yapılabildi. Bu da ayrı bir planlama ve ciddi şekilde bir iş yükü getirdi. Gece indiremediğiniz malzemeleri gündüz indirme şansınız da fazla bulunmuyordu. Özellikle Başbakan’a verilen söz nedeniyle işi zamanında yetiştirmek adına şantiyede öncelik mecburen inşaat işlerine veriliyor, gündüz beton araçları veya diğer çalışmalar nedeniyle şantiye ortamında hareket etmemiz imkansızlaşıyordu. 

İç ünitelerin şantiye içinde taşınması planladığımızdan daha zor oldu. Araç girişi ve mal boşaltma işleri sadece -5‘inci kattan yapılabiliyordu. Gelen ürünleri üst katlara ve kat aralarına dağıtmak başlı başına bir iş ve zaman kaybı yarattı. Sigortalı personel uygulaması nedeniyle dışarıdan şantiyeye hamal sokma şansı da bulunmadığından, montajı yapılan tüm cihazlar teknik personelin özverisi ile montaj alanlarına tek tek taşınmak zorunda kalındı. Kat yüksekliklerinin ortalama 5,5 m ve daha yukarıda olması nedeniyle tüm tesisat ve cihazların montajları özel iskele üzerinde yapıldı. Tavan yüksekliği 12 metreyi geçen toplantı salonları vb. yerlerde montaj ve tesisat işlemleri gerçekleştirildi.     

VRF uygulamasının yanı sıra klima santralleri, hücreli aspiratör ve ısı geri kazanım cihazlarının montaj çalışmaları da sürdürülüyordu. Bu proje kapsamında özellikle klima santralleri ve çoğu hücreli aspiratör tamamen de-monte olarak şantiyeye sevk edildi. Bu öyle bir çalışmaydı ki, fabrikada üretilip, ait olduğu santrale göre en küçük vidasına kadar numaralandırılan parçalar, tecrübeli montaj ve servis ekiplerimizce fabrikanın teknik desteğini de alarak bizzat şantiye ortamında ve yerlerinde monte edilip, hücre birleşimleri yapılıp, tek tek kontrol edilerek çalışır hale getirilmiştir.  

Şantiyenin ilerleme hızına bağlı olarak Temmuz ayı başlarında eksi katlardaki tesisat montaj ve test çalışmaları tamamlanmış, A ve B blok artı katlarının tesisat çekimine başlanmıştı. Bu ise toplamda 420 adet cihaz montajı ve toplam tesisatın dörtte üçünün tamamlanmış olması anlamına geliyordu. Fakat daha dış ünitelerin yerine konma ve montaj işlemine henüz başlanılamamıştı.

Hedef Teslim Zamanı

Önümüzde IMF toplantısı vardı ve her şey ana toplantıya hazırlık için ön heyetin giriş yapacağı 8 Eylül tarihine kilitlenmişti. Bu tarihe kadar öncelikle toplantının düzenleneceği -4 ve -5’inci katlar ve akabinde tüm eksi katların tamamen hazır olması isteniyordu. Kalan süreçte dış ünite montajları, şaft montajları, drenaj tesisatı kontrol ve testleri, ara ve şaft boru hatlarının test çalışmaları, iç ünite montajları, kablolu kumanda montajları, adreslemeler, otomasyon çalışmaları ve tüm havalandırma ürünlerinin hazır olması gerekiyordu, ki 5 Eylül tarihinde bizden istenen her şey hazırdı. 

“Kontroller Özel Otomasyon Sistemiyle Yapıldı”

Gerek Kongre Vadisi’nde kullanılan cihaz sayısının çok fazla olması, gerekse mekanın büyüklüğü nedeniyle otomasyonun kullanımı kaçınılmaz olmuştu. Türkiye genelinde birçok projede uyguladığımız Web Gateway otomasyon cihazlarının burada da başarı ile uygulamasını tamamlamıştık. Web Gateway üzerinden Kongre Merkezi kısmına hitap eden 398 cihazın hepsini görüyor ve tek tek veya hepsini birden kontrol edebiliyorduk. 

Gerektiğinde mahallerde bulunan kablolu kumandaları Web Gateway üzerinden kilitleyip, test süresince cihaz kontrollerini elimizde tutabiliyor, cihazları istediğimiz modda çalıştırabiliyor ve olası sıkıntıları ekranda takip edebiliyorduk. Bu süreç içerisinde kazanları da şantiye alanına sevk etmiş ve onları da monte edileceği alana büyük bir başarı ve uğraşı ile yerleştirmiştik. 

İş Teslimi

A ve B artı katlarda cihazların son mimari değişiklikler ve talepleri doğrultusunda montaj ve işletmeye alma çalışmaları otomasyon hariç tamamlanmıştı. Cumhurbaşkanı’nın kalacağı, daha sonra kantin olarak kullanılacak mekanlar dahil, Türk Heyeti’nin yer alacağı tüm mekanlara ait klimalar çalışır hale getirilmişti.

Geçen süreçte şantiye ortamının yarattığı her türlü zorluktan az da olsa nasibimizi aldık. Drenajından elektrik hattı eksikliklerine, adreslemeden kablo kanalı kılavuzlarına kadar, yaşanan sıkıntıları şantiye yönetiminin de desteği ile hep beraber tek tek çözdük. 

Tabi bu süreç sadece bizim için geçerli değildi. Bizle beraber şantiyenin tümü için geçerli idi ve öyle bir hummalı çalışma vardı ki tarifi imkansız. Sanki bir karınca sürüsü şantiyeyi basmış ve nerdeyse her bir metrekaresine iki kişi düşecek şekilde çalışmalar sürdürülüyordu. 

Tüm bu hummalı çalışma 17 Eylül 2009 tarihinde Başbakan’ın yapmış olduğu açılışa kadar devam etti ve binanın açılışı söz verildiği tarihte yapıldı. O gün bizim için de önemli bir gündü. Yaklaşık bir ay öncesinden cihazların devreye alınma çalışmalarına başlanmış ve açılışa kadar devreye alınan tüm cihazlar sürekli çalıştırılmıştı. Açılışa gelen hiç kimse binanın şartlandırılmasıyla ilgili bir sıkıntı yaşamadı. Aksine biz otomasyon üzerinden bir tek tuşla set ettiğimiz 24 °C sıcaklık değerini kimi mahallerde yükseltmek, hatta kimi mahallerde sadece fan modunda çalıştırmak zorunda kalmıştık.

Çalışmalara Verilen Zorunlu Ara

Binanın açılış tarihi olan 17 Eylül ve akabinde 5 Ekim tarihine kadar Ramazan Bayramı ve IMF toplantısı sürecinde güvenlik sebebi ile çalışmalara ara verilmek zorunda kalınmıştır. Bu süreç içerisinde her gün Airfel adına dört kişi binada hazır tutularak sistemin çalıştırılması ve olası aksiliklere müdahale edilmek üzere belediyeye ve yüklenici firmaya personel desteği verilmiştir. 

6-7 Ekim 2009 tarihinde İstanbul Kongre Vadisi’nde yapılacak Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu (IMF) 2009 Yılı Guvernörler Toplantısı esnasında binada oluşan insan yüküne rağmen sistem hiç zorlanmadan tasarlandığı şekliyle gerekli şartlandırmayı sağlamış ve kimse bina ısıl konforundan rahatsız olmamıştır. Bu çok kısa sürede inşa edilen ve devreye alınan sistem için büyük bir başarı olarak karşımıza çıkmış ve değerlendirilmiştir.

Yeniden İş Başı

IMF toplantısı akabinde 10 Ekim tarihi itibarı ile çalışmalara kaldığımız yerden devam etmeye başladık. C blok ve Muhsin Ertuğrul tiyatro binasında kalan eksikliklerin giderilmesi ve işletmeye alma çalışmaları ile teslim sürecinin Ekim ayı sonuna kadar tamamlanmasını planladık. Bu çalışmalar kapsamında, gaz açılımına paralel olarak Hoval kazanların işletmeye alınması ve Modbus otomasyonu tesisatın hazır olması bulunuyor.
Mitsubishi Heavy Industries dış ünitelerinin düşük ses seviyeleri sayesinde, tek bir alana yerleştirdiğimiz 90 adet dış ünite ve bununla birlikte diğer kulelerde yer alan toplam 60 cihazın aynı anda çalıştırılması durumunda bile, ses seviyesi ile ilgili herhangi bir sıkıntı yaşanmamış, çevrede bulunan oteller ve Harbiye Orduevi’nden bu konuda tek şikayet bile alınmamıştır. 

Airfel olarak yapmış olduğumuz yetkili servis yapılandırma ve eğitim çalışmalarımız sonucunda Türkiye genelinde yetkin 66 adet VRF yetkili servisi ile 6 bölgede toplam 24 ilde hizmet veriyoruz.

Geldiğimiz bu noktada, kısa bir sürede İstanbul Kongre Vadisi gibi Türkiye’ye ve dünyaya mal olmuş böyle büyük bir projenin altından başarı ile çıkarak sonuna yaklaşmış olmanın ve sorunsuz olarak tüm sistemi çalışır halde teslim etmenin haklı gururunu Airfel ailesi olarak yaşıyoruz. Bu projenin tüm aşamalarında emeği geçen Airfel ve yetkili servis personellerimize teşekkürü bir borç biliriz.

?Özet

İstanbul Kongre Vadisi Projesi’nin iklimlendirme tesisatının montaj hikayesi, 2008 Ekim ayı sonlarında başladı. Projede, Mart ayının başı gibi şantiyeye girilmesi ve Ağustos ayı ortasında şantiyenin teslimi istenmesine karşın ihaleyle ilgili rekabetin de getirdiği çekişmeler, çeşitli çalışmalar ve görüşmeler Mart ayı sonuna kadar süren ihale süreci Nisan ayı ortalarında Airfel tarafından kazanılmasıyla tamamlandı. Fakat Mart ayı başında başlanması planlanan projenin Nisan ayı ortalarında alınması ve hazırlanan şartname gereği proje teslim süresinin değişmemesi nedeniyle kalan zaman içinde projenin gerçekleştirilmesi gerekiyordu. 

Müteahhit firma ve Airfel 24 Nisan günü tüm ekiple şantiyede işe başladı. Tüm çalışmalar IMF toplantısı ve ana toplantıya hazırlık yapacak ön heyetin giriş yapacağı 8 Eylül tarihine kilitlenmişti. 5 Eylül tarihinde istenen her şey hazırdı. Binanın açılış tarihi olan 17 Eylül ve akabinde 5 Ekim tarihine kadarki Ramazan Bayramı ve IMF toplantısı sürecinde güvenlik sebebi ile çalışmalara ara verilmek zorunda kalındı. 6-7 Ekim 2009 tarihinde İstanbul Kongre Vadisi’nde yapılacak Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu (IMF) 2009 Yılı Guvernörler Toplantısı akabinde 10 Ekim tarihi itibarı ile çalışmalara kalınan yerden devam edildi. 

C blok ve Muhsin Ertuğrul tiyatro binasında kalan eksikliklerin giderilmesi ve işletmeye alma çalışmaları ile teslim sürecinin Ekim ayı sonuna kadar tamamlanmasını planladı. Hoval kazanların işletmeye alınması ve Modbus otomasyonu tesisatın hazır olması ve gaz açımına paralel olarak bu süreye yetiştirileceği düşünülmekte.