TMMOB Makina Mühendisleri Odası
Ankara Åžubesi Yönetim Kurulu adına
BaÅŸkan Sadettin Özkalender

Havaların ısınması ile birlikte klimalar, evlerde, ofislerde, arabalarda yerini almaya baÅŸladı. Ancak, ısıtma veya soÄŸutma amacıyla yanlış sıcaklık deÄŸerlerinde çalıştırılan, iç ünite bakımları, temizlikleri düzenli yapılmayan, ortam içerisinde uygun olmayan hava akımları yaratan klima cihazları saÄŸlık açısından ciddi riskler yaratıyor. Hava sıcaklıklarının daha da artacağı ilerleyen günlerde, konfor arayışımızın saÄŸlığımıza zarar vermemesi için klima konusunda dikkat edilmesi gereken hususlar bulunuyor.

Klimanızı, Montajı Yapılacak Mahallin Yüküne Uygun Olarak Seçin
Klima seçerken mekânın özellikleri, hacmi, ışık alma ve yalıtım durumu göz önüne alınmalıdır. Kurulum aÅŸamasında, yoÄŸun kullanım zamanları (yaz, kış, gündüz, gece vs.) dikkate alınarak, en az enerji kaybına neden olabilecek bölgeler belirlenmelidir. Yaz aylarında, soÄŸutma amacıyla kullanılan klimaların montajında kuzey cephesi ve güneÅŸ ışığını en az alan nokta tercih edilmelidir. 

Klima satın alırken, cihazın verimi, enerji tüketim sınıfı ve montajı yapılacak mahallin toplam yüküne uygun olarak seçilmesine dikkat edilmelidir. Hem verimlilik hem de enerji tasarrufu için en az A+ ve üzeri enerji sınıfındaki cihazlar tercih edilmelidir. Cihazların, sezon boyunca enerjinin ısıtmaya dönüÅŸtürülme verimliliÄŸini ifade eden SCOP deÄŸeri 3.8, soÄŸutma verimliliÄŸini ifade eden SEER deÄŸeri 6.0 veya daha yüksek olmalıdır. SEER ve SCOP ne kadar yüksekse ürünün verimliliÄŸi de o kadar yüksek anlamına gelir. Klimanın kapasitesi etikette de yer alan kW (BTU/h) deÄŸeri ile ifade edilir ve klimanın bir saatte ortamdan taşıdığı ısı miktarını belirtmek için kullanılır. Bu deÄŸer cihazın kullanılacağı alanın ısı yüküne uygun olmalıdır. Klimanın kapasitesi dış ortam sıcaklığına, iç ortam ayar sıcaklığına, fan devrine, sesli-sessiz çalışma ayarlarına göre deÄŸiÅŸkenlik gösterir. O nedenle, satın alınmak istenen klimanın kapasite seçimi, uzman ve ehliyetli bir makina mühendisi tarafından yapılmalıdır.

Alınacak cihazın mutlaka ulusal/uluslararası standart, CE ve uluslararası kalite standartı belgeleri olmalıdır. Servis hizmetlerini verecek yetkiliye kolaylıkla ulaşılabilecek; satış, dağıtım, kurulum ve bakım hizmetleri standartlaÅŸtırılmış firmaların tercih edilmesi önemlidir.

Çevre Dostu Klimaları Tercih Edin
Klimaların enerji verimliliÄŸinin yüksek olması faturalarımızın düÅŸmesini saÄŸladığı gibi aynı zamanda çevre saÄŸlığını da olumlu etkilemektedir. Verimli enerji kullanımı çevreyi korur ve gelecek nesillere daha yaÅŸanabilir bir dünya bırakılmasına yardım eder. Bu nedenle mümkün olduÄŸunca SEER ve SCOP deÄŸerleri yüksek olan klimalar tercih edilmelidir.
Klimanın içinde kullanılan soÄŸutucu akışkanın çeÅŸidi de çevre duyarlılığı açısından önemli bir veri sunmaktadır. Küresel ısınmayla birlikte alternatif akışkan arayışları baÅŸlamış olup, klimalarda kullanılan soÄŸutucu akışkan R32 gazının küresel ısınmaya etkisi R410A’ya göre yaklaşık 3 kat daha düÅŸük ve enerji verimliliÄŸi de daha yüksektir. Bu nedenle sürdürülebilir bir dünya bilinciyle satın alacağımız klimaların çevre dostu soÄŸutucu akışkan barındırıyor olması önem arz etmektedir.

Yılda En Az İki Kez Periyodik Bakım Yaptırın
Klimalar iç ve dış ortamda deÄŸiÅŸik hava ÅŸartlarına maruz kaldığından, cihazların ısı transfer yüzeylerinde kirlenmeler oluÅŸur. Bu da cihaz performansında düÅŸüklüÄŸe neden olur. Klima cihazlarında kullanım ve çevre ÅŸartlarına baÄŸlı olarak, özellikle yaz-kış mevsimlerine girerken, yılda en az iki kez periyodik bakım yapılması gerekir. Periyodik bakım sırasında cihaz içerisindeki soÄŸutucu gazın iÅŸletme basıncında, mevsime göre düzeltme de yapılır. Bakımı ve mevsim ayarlaması yapılmayan klimaların verimi düÅŸer, enerji sarfiyatı artar. 

Hassas Filtreli Klimaları Tercih Edin ve Filtreleri Zamanında Değiştirin
Bakımı yapılmayan klimalar, aynı zamanda saÄŸlıksız ortamların oluÅŸmasına da yol açar. Bu klimalar ideal filtreleme yapamayacağından, toz ve partiküller ortamda kalır. Filtre üzerinde fazla oluÅŸan kirlilik ise ortama yayılarak küf mantarları oluÅŸmasına neden olur ve saÄŸlığımızı tehdit etmeye baÅŸlar. Bu durum baÅŸ aÄŸrısı, sinüzit, kronik yorgunluk, burun kanaması, yüz felci, astım, alerji ve lejyoner gibi ciddi hastalıklara yol açabilir. Kısacası, zamanında deÄŸiÅŸtirilmeyen ve temizlenmeyen filtreler, (özellikle çocuklar, yaÅŸlılar ve kronik hastalığı olanlar baÅŸta olmak üzere) saÄŸlığımızı tehdit eder.

Filtreleme konusunda bir diÄŸer önemli konu da klimanın içinde kullanılan filtrenin hassasiyetidir. Klima seçiminde klimanın kullanılacağı mekâna göre filtreleme, iç ortam hava kalitesi açısından mutlaka göz önünde bulundurulması gereken bir kriterdir. Bu nedenle klima satın alırken bakterileri içinde tutabilen hassas filtre tercihi önemlidir.

Sıcaklık Ayarları ve Ä°ç Ortam Sıcaklığı Tercihi Önemli
Periyodik bakım ve temizliÄŸin yanı sıra klima kullanıcılarının da dikkat etmesi gereken önemli kurallar vardır. Öncelikle yaz aylarında sıcaklık ayarı 23-24 derecenin altına düÅŸürülmemelidir. Kışın ise derece ayarı 20-24 aralığında olmalıdır. Yazın daha düÅŸük sıcaklıklarda klima çalıştırmak, hem dış ortam ile iç ortam arasındaki yüksek sıcaklık farkı sebebiyle grip, nezle gibi rahatsızlıklara sebep olurken hem de daha fazla enerji tüketimine yol açar. Tasarruflu ve saÄŸlıklı klima kullanımı için iç ortam sıcaklığının ideal konfor sıcaklıklarında ayarlanması gerekir.
Split klima, soÄŸutma modunda çalışırken önünde terli ÅŸekilde asla oturulmamalı, araç klimalarının yönü ise yüze ve göÄŸse deÄŸil, ön cama doÄŸru ayarlanmalıdır. Özellikle iÅŸ ve alışveriÅŸ merkezi yönetimleri, iÅŸletme masrafını düÅŸürmek amacıyla, taze hava oranlarını yetkili mühendisler tarafından hesaplanan standardın altına asla düÅŸürmemelidirler. 

Cihazınızı Satın Alırken Mutlaka Yetkili Bir Makina Mühendisi ile GörüÅŸün
DoÄŸru kullanıldığında bizlere saÄŸlıklı ortamlar ve konfor sunan klimaların, saÄŸlığımıza zarar vermemesi ve bütçemizi sarsmaması için kurallara uyulması gerekmektedir. Cihazımızı satın alırken mutlaka yetkili bir makina mühendisi ile görüÅŸülmeli, kullanımı, seçimi ve takılması konusunda detaylı bilgi alınmalıdır. Cihazımızın periyodik bakımları ise asla ihmal edilmemelidir.