Tesisat Dergisi 97. Sayı (Ocak 2004)

3. Sonuçlar ve Tartışma TID'in maliyetinin az olması için boru boyu miktarının da az olması gerekir. Öncelikle burada yapılan çalışma, en düşük boru boyunu boru malzemesine göre bulmaktır. Bunun için TKIP sistemlerinde en çok kullanılan dört farklı boru malzemesi kullanılmıştır. Bunlar, polietilen boruların türleri olan, PE SCH-40, PE SDR-11, PE SDR-17 ve PE SDR-13.5'dir. Eşitlik 1 ve 2'den faydalanarak dört farklı malzeme için yatay TID boyu hesaplanmıştır. Grafik 2'de dört farklı boru malzemesi için hem ısıtma hem de soğutma mevsimlerinde boru boyu miktarlarının değişimi verilmiştir. Aynı ısıtma ve soğutma kapasiteleri için en az boru boyu PE 5DR-11 boru malzemesinde sırasıyla ısıtma ve soğutma mevsimi için 1 43,08 ve 223,1 2 m bulunmuştur. En fazla boru boyu miktarı PE SDR-13,5 boru malzemesi için ısıtmada 155,34, soğutmada 23,88 m bulunmuştur. Boru malzemesinin seçiminde en düşük boru boyunun bulunduğu PE SDR-11 literatürdeki çalışmalarda da en uygun boru malzemesi olarak verilmiştir [12]. En düşük boru boyunun bulunduğu PE SDR11 boru malzemesine göre boru çapı ölçüsünün değişiminin etkisi de incelenmiştir. Grafik 3'te beş farklı boru çapında (3/4",1 ", 1 -1 /4", 1 -1/2" ve 2"), yapılan hesaplamalarla elde edilen boru boyu değişimleri verilmiştir. Hem yatay hem de düşey TID göz önüne alınarak hesaplamalar yapılmıştır. Şekilde, ısıtma (Y); yatay TID durumundaki ısıtma boru boyu uzunluğunu, Soğutma (Y); yatay TID durumundaki soğutma boru boyu uzunluğunu, ısıtma (O); düşey TID durumundaki ısıtma boru boyu uzunluğunu, Soğutma (D); düşey TID durumundaki soğutma boru boyu uzunluğunu gösterir. Şekilden görüldüğü gibi, hem ısıtma hem de soğutma mevsimleri için 2"'lik boru boyu daha az bulunmuştur. Çap arttıkça gerekli olan boru boyu miktarı azalmıştır. Çap arttıkça boru içerisinden geçen akışkan miktarı da artacağından gerekli olan ısı daha az bir boru boyu ile karşılana bilinecektir. Düşey sistemlerde yatay sistemlere göre daha az boru boyu veya TID boyu gerekeceği de görülmektedir. Burada PE SDR-11 boru malzemesine göre 3/4"'1ik boru için ısıtma mevsiminde yatay ve düşey sistemler için sırasıyla boru uzunlukları 143,08 ve 86,64 m, soğutma mevsiminde yatay ve düşey sistemler için sırasıyla boru uzunlukları 223,1 2 ve 133,62 m'dir. ısıtma ve soğutma durumunda yatay ve düşey sistemler arasındaki fark yaklaşık % 40'dir, yani düşey sistemlerde yatay sistemlere göre %40 oranında daha az boru döşenir. Kurulacak TKIP sistemi için eğer uygun toprak alanı da yok ise düşey TID'li TKIP sistemleri tercih edilmelidir. Ancak düşey ve yatay TKIP sistemlerinin yatırım ve işletme maliyetleri açısından da kıyası yapılmalıdır. Tablo 2'de verilen geometrilere uygun olarak en düşük boru boyunun bulunduğu PE SDR-1 1 boru malzemesine ve 2"'lik boru çapına göre ısıtma ve soğutma mevsimleri için yatay TID boyları hesaplanmıştır. Bu hesaplamalar sonucu ortaya çıkan değişimler Grafik 4'te verilmiştir. Miles 18] tarafından verilen boru dizilişine göre toprak direnci değerlerinin değişiminin yatay TID boy değişimine etkisi burada açıkça görülmüştür. En düşük yatay TID boyu R1 dizilişiyle sırasıyla ısıtma ve soğutma mevsiminde 124,49 ve 190,97 m olarak bulunmuştur. En büyük yatay TID boyu R8 dizilişiyle sırasıyla ısıtma ve soğutma mevsiminde 248,1 ve 404,64 m bulunmuştur. Ayrıca yapılan diğer bir çalışmayla toprak türünün boru boyu değişimine etkisi incelenmiştir. Ağır toprak-nemli ve ağır toprak-kuru veya hafif toprak-nemli gibi farklı iki toprak türü için yapılan hesaplamalarda sırasıyla ağır toprak-nemli toprak türü için ısıtma ve soğutma mevsimlerinde yatay TID boyu 124,49 ve 190,97 m, ağır toprak-kuru veya hafif toprak-nemli türleri için ısıtma ve soğutma mevsimlerinde yatay TID boyu 1 57,31 ve 247,70 m bulunmuştur. Nemli topraklarda, topraktan boru içerisindeki salamuraya veya salamuradan toprağa ısı transferi daha etkin ve kuru toprağa göre 87 - ,,t o o N .. "' u o >, "' ti) 11 yangın dolabı 11 r

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=