VI. BÖLÜM IRAK'IN YENİDEN YAPILANDIRILMASI VE TÜRKİYE'NİN ROLÜ O lrak' ın yeniden yapılandırılması hususunda Türkiye'nin rolünü art ırmak amacıyla bir eylem planı hazırlamak üzere Dı kanl ığı koordinasyonunda kamu sşeişkletörirBüna den Dışişleri Bakanlığı, Haz l ığı, DTM ve TİKA ile özel sekti nöerdMenüTstOeşBaBr , DEİK, UNO ve UMB'nin katıl ı mı gdüadüm Komitesi oluşturulmuş, biulekboimr Eitşe ha sonra genişletilmiştir. O 1483 sayılı GK Kararı çerçevesinde OFF programı kapsamında bulunan yaklaşık 850 milyon dolar tutarındaki Türk firmalar ını n mevcut kontratlar ının aşağı yukarı yl i sotne ds i on el a rdl ı ak hbi lö el üdmi l ümBi şMt i r' i. nAönnccaekl i kb7 l u i 5 m n 6l aa m l r la i ı l n r hala büyük bölümü sevkedilememiştir. O 11. Körfez Savaşı sonrası tahhitlerden ve gerek CndPAa'AinBaDç'lti ı ğ a nı aihmaleülerden Türk firmaları yeterince iş alama mıştır. Türk firmaları nın aldığı işler genel olarak su, zeytinyağı ğirmen maki nas ı, inş,aeattvme aeltz üermüensl ei,r ib, idlgei sayar, mobilya, sıhhi malzeme, lokomotif, or atdoyboü si l,e tpi şi ki mu ps,i s mt eimn il eb rüi s, ,i l apçe, ttraohl ı lt,aknakbel or i ,, boru imalat makinaları, kaynak makinaları, okul malzemeleri, ev tekstili ve jenaratör ihracatı, havaalanı renovasyonu, prefabrik ev ve çadır kampları ile yemekhane inşaatı ve işletmesidir. O Kuz g d e e ç v i a e ş m y le I r r e i a n t k m d e g e ek çt ei şdl ei rr. i nHdaeb uk er 'ydfai nu yl rgaukl 'aamş aahl aı sr h b m a e ş mekte olup e, rahraanbgai bi l ei r güecçr ee rt kt aelne,pyeodl ci lu ına 5 kg çay, 5 kg sigara geçirilebil mektedir. Binek araçlar ından 21 dolar trip tik al ınmaktadır. Ticari mal taşıyan kamyon ve t ı Dinarrlapradrkanpa5radsolar muamele ücreti, 1 5 ı tahsil edilmektedir. Diğer tyaor na fl at raı nn 5l r5a0k 'i dt . ayna kT ıtügrekti iyr em' yeei md köanneı no l kma amk 2la1 bdeorlaabrdera,ybauknun bedeli 44 dolar olup, ıt cezası ödenmektedir. Ayrı ca, Irakl ı ithalatçı da bazı paralar ödemek tedir. O STuürrikykeaHmüykoünmlaer ti lrak' a transit geçişlerde ına uygulanan ücret konu sunda bir karar alarak, Babulhava-Tnafara sında dolu kamyonlarda %40, boş kam yonlarda %60, Nusaybin-Yarubiye arası nda dolu kamyonlarda %86, boş kamyonlarda 38 %90 oranı nda ücret indirimlerine git miştir. O 2ih0ra0c2atOımcak-Ekim döneminde lrak'a olan ız 453 milyon dolarken 2003 yıl ının aynı döneminde 680 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. O lrak'a gönderilen malları n sigortalanması hususunda Uluslararas ı Nakliyeciler Derneği Yapı-Kredi Sigorta ile bir anlaşma yapmıştı r. Bu anlaşma çerçevesinde Yapı Kredi Sigorta firmalarımızın bölgede karşılaşacakları savaş ve terör hasarlarını karş ı lamamakta fakat bu bölgede oluşan kaza hasarlarını teminat kapsamı içine dahil etmektedir. O Yaşanan güvenlik sorunları nedeniyle ticari bağlantılar sonunda beklenen mal sevkiyat ı için kamyon bulunamamaktadır. Taşımayı kabul eden nakliye firmalar ı ise normal fiya t ı n üç katı gibi çok yüksek navlun ücretleri talep etmektedir. Bu da Türk firmalar ı nı n kat ı ldıkları ihalelerde fiyat tutturamama lar ı na yol açmaktadı r. O lrak'ta yaşanan güvenlik sorunları nedeniyle 3 Aral ık 2003 tarihi itibariyle Musul-Bağdat güzergahı nda Türk kamyonları nı n konvoy şveeknl li ink dgeü çhl ea rr ietkaer at f ıentdmaens ki noen vvoey aA eB sDk 'ol i r tgl uük edilmesine başlanmıştır. O Halihazırda inşaat işi olan firmalarımız gü vmeenkltiek sboüryuünkusnedeniyle lrak'a işçi gönderıkı ntı yaşamaktadı r. O lrak'ın yeniden yapılandırılmasına yönelik ça l ışmaların 2. fazı hitlerin sigorta ya n p d t ıa rm ö a z zeol l irkul en l ua nl uağ umoü ltdeuağhu gözönüne alı ndığı ğunda reasurans ı nn dAam, emr ui khaalı tafpirmAaBlDarotaldruafından yapılması büyük önem arzetmektedir. Halihazırda , bu anlamda Türkiye'de sigorta işlemi yapan bir firma bulunmamaktadı r. O Bir Türk Taşı macılık firması tarafından Musul girişinde bir TIR Parkı kurulmuştur. O 2003 yılı Aralık ayı başı nda Türkiye ve Irak aras ı nda bir protokol imzalanmıştır. Sözko tnuİksiuüplkreotaoraksol çerçevesinde; ında daha önce uygulanan Sınır Ticaret Anlaşmas ı (BTA)'nın devam ettirile rek en kısa sürede yeniden imzalanmasına, t bSöezl lki oonlumsaumAankl al aş mbaeirl ea bi l egri l i idkei ttaayrlaafr hyeent küiz lilerinin biran önce biraraya gelerek petrkoal l amr i gk ti ba ri ı ,döedt aeyml aerlıebr veel i rkl euml l aenl eı l ar icnaek, b a n t Ocak 2004 içinde lrak'a müteahhitlik ve d ba ü nka temsilcilerinden oluşan bir heyet zenlenmesine, t Habur Sı nı r Kapısındaki yığılmalara çözüm getirmek ve 2. Sını r kapısı açılmasına yönelik hazırlıkları başlatmak üz ke yetkililerinin Aralık ayı içindeeSriel oi kpii' dü el t bHiarabruaryvaegİeblrmaehliemrinHea,lil Gümrük Kapıları tyeent ki ni l isl eı nrıirngdeeçni şol el ur işnadceayk aoş ar tnaakn bsior rkuonml a ir ı yüzyüze görüşmek üzere h lanmalarına, aftada bir topt lİak ri dt aar agföGr üüşme br üi l kmYeeltekri il ni l ei rt ienmi ni naec ni l dkuı r r m umızı telefon hattı kurulmasına, t Gümrük Kapı ları ndaki personel sayısını n art ırı larak halihazırda tekyönde 1 500 olan geçiş sayısını 1 850 kamyona çı karılmasına, t Nusaybin-Kamı şlı-Musul güzergahl ı demiryolu hatt ı nın tam kapasite ile çalış mas ına yönelik görüşmelerin Aralık ayında t bKaaşrmlataılmEkaosnınoam, ik Komisyon Toplantısı'nın Nisan 2004'te Ankara'da toplanmasına, karar verilmiştir. O BM Off programı nı n 21 Kası m'dan itibaren CPA'ye devredilmesiyle sın ır denetleme dnooklutalulağruındnaeydaeşnainyalen CyoPAğ'uinnlugök ve depoların zetim şirketi Cotecna ödeme talimatları nı BNP'ye ulaş ntıermdaennleokftiramsınadlaar vakit kaybetmektedir. Bu ı mız Petrol Karşı lığı Gıda Programı çerçevesinde yaptı kları sevkiyat ların ödemelerini dah de alı rken, şimdi bu saüörenc7e-83-h4ahf taafyt aa i çç ıi kn mıştır. O lrak'ı n yeniden yapılandı rı lerine kat ı lı ma dair prosedlmüraüsnı 2so. fnazdeihraelcee karmaş ık ve Amerikan formatlı olması, buna karş ı lık hazırl ı k sürecinin de çok kısa tutul mas ı ışığı nda Amerikan sistemine alışı k ol mayan firmalar ı mız zorluklar yaşamaktadır. Bu anlamda, halihazırda bazı malar ı saltgüvenlik sorununuAamşmeraikkaanmfair cıyla bazı ihalelerin kendilerine söz verildiği gerekçesiyle Türk firmaları ile irtibata geç mekte veya ortak ya da taşeron düzeyinde çişebriçreliğvei tdaeleTpülerkrifniri mdialelagr etirmektedirler. Bu ını n da bu ihalelere dmaükmeknüdni aorladlaurğunca ya Amerikalılar ile ya ı nda ortaklık/ konsorsiyum kurmak suretiyle iştirak etmeye çal ışmaları faydal ı olacaktır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=