Tesisat Dergisi 97. Sayı (Ocak 2004)

... ooN -" "' u .... a, "' en mühendislik düzeyinde sistematik olarak incelemek, ürünün işlevleri, üretimi ve malzemesi hakkında bilgi edinmektir. Ürün geliştirme süreci başlangıcında, pazardaki rakiplerin ürünlerinin kalite, fiyat, özellik (broşürlerden yararlanı l ı r), satı ş tedir. Burada önemli husus, ürünün her böl ümünün tasarımı nı yaparken, üretim için gerekli araç ve gereçleri tasarlayı p üretecek kişiler ile beraber çalışmaktı r. PPS' yi azaltma zorunluluğu ve bilişim teknolojilerindeki ilerleme birçok olayı bilgisayarda sanal ortamda taklit etme olanağı sunortadan kaldı rılmasını sağlar. İstenilen ürün düşük adette üretildiğinde çıkan yüksek maliyet firmaları sı kıntıya sokmaktadı r. Bu durumda hızlı kalıplama teknolojileri soruna en uygun çözümleri getirmektedir. Silikon kal ı plama, hassas metal parça dökümü bu tekniklere örnektir. sı rası ndaki albenileri (ambalaj), bayilerin maktadı r. satışlarda verdikleri tavizler bakı mı ndan bir Sanal ortamda prototip üretme ve simulistesi yapıl ır. Üretim yönetimleri, malzeme cinsi ve miktarı bilgileri için tersine mühendislik kavramı ndan yararlanı l ır. Ürünü müşteriye anlatan satış broşürleri, katalog, kullanma kılavuzu, web sayfası ndaki bilgiler dikkatle incelenmelidir. Değerlendirmeyi Bilgisayar teknolojilerinin sağladığı bu tasarım yöntemine ve gerecine benzeşim (simulasyon) denmektedir. Benzeşim yötemleri parçaları ve ürünü sanal ortamda oluşturup çalışma şartları na uygulayarak boyutlandı rmaya yardı m ettiği gibi, sanal ortamda lasyon ile deneme olanağı olması na rağmen ürünün çalışma ortamında göreceği zorlanmaları fiziki bir prototip üzerinde denemek gerekir. Simulasyon, doğru olduğunu hissettiğimiz önemli bilgileri elde etmemize yardı mcı olur. yapmak için, o ürünle ilgili standartları oluşturulmuş ürün prototiplerini de deneedinmek ve kullanmak gerekir. Rakip ürünün denenmesi sadece standartlara karşı değil, standartları n öngördüğünden daha zor şartlara karşı da yapı l ırsa ürün daha iyi anlaşıl ır ve karşı laştırma, kıyaslama daha verimli olur. Denemeden sonra ürün elemanları na ayrı larak analiz edilir. Tersine mühendislik aşamasında yapı lması gereken ve öğrenilecek çok şey vardı r. Bilgilerin, fikirlerin değerlendirilmesi gerekir. Eğer küçük bir firmada eleman eksikliği söz konusuysa, bu işler bir mühendislik me olanağı sunmaktadı r. Bilgisayar destekli tasarım ve benzeşim yöntemlerinin toplamı na bilgisayar destekli mühendislik (CAE) adı verilir. Bu yöntemle PPS azalacak, daha nitelikli ve nicelikli, güvenli, güvenilir, dayanı klı ürün elde edilecektir. Ancak bu yöntemle girdiler ve çıktı ların irdelenmesi için gerekli bilgi ve deneyimin düzeyinin epeyce yüksek olduğu da unutulmamal ıdır. Başarı nı n sağlanması için bilgisayar destekli mühendisliği ve geleneksel Prototip üretiminde hedef, üretimden önce, üretim hatlarından, satışa hazır ürüne herşeyi ile en yakın olan bir ürünü çok hızlı bir şekilde elde etmektir. Deneme amacıyla yapılan pilot üretim aşamasında ortaya çıkan ürünlerin kontrolünde ölçme deneme cihazlarına gerek vardı r. Ortaya çı kan ürünün bu aşamada ÜrGe sürecinin başındaki beklentileri karşı ladığından, güvenli, dayanı kl ı olup olmadığı ndan emin olmak gerekmektedir. Bu nedenle ömür deneylerinin yapı lması gerekir. Hızlandırı lmış ömür deneyleri ÜrGe sürecinin en karmaşık aşamaları ndan biridir. firması yardı mıyla yapı labilir. Tersine mü- mühendislik yöntemlerini beraber kullanhendislik aşamasında incelenen rakip ürü- mak gerekir. Bu ölçümler ve bu deneyler için her ürüne özgü belirlenmiş standartlar ile tarif edilmiş nün patentli olup olmaması, buluş içerip içermediğinin belirlenmesi önemlidir. Eğer işletmede bu işi yapacak eleman yoksa yine bir mühendislik firması ndan veya patent vekilinden yardım alı nabilir. Başkaları nı n yaptığı tescil edilmiş tasarı mları ve patentlenmiş buluşları kullanmak gerektiğinde onlardan lisans almak gerekir. Ürünü geliştirme fikrinin belirlenmesinden satışa sunulduğu ana kadar geçen zaman endüstriyel tasarı m ve ürün geliştirme süreçleri için harcanan süredir. Bu süreye Pazara Sunum Süresi (PPS) denir. PPS'nin azaltı lması için, ÜrGe sürecine paralel ve eş zamanl ı olarak, üretim araç ve gereçlerinin hazırlanması sürecinin başlatı lması gerekir. Günümüz olanakları bu iki sürecin beraber gelişmesine imkan vermektedir. Üç boyutlu sayısallaştırma (Reverse Engi- şartları sağlayan donanı mlar ve laboratuneering) var olan fiziksel bir modelden, üç varlar gerekmektedir. Bazı pazarlar için bu boyutlu bilgisayar modeli elde etme yönte- laboratuvarların akredite olması gerekir. midir. Bu yöntem fiziksel dünya ile sanal dünyayı birbirine bağlayan, hassas ve etkin Sonuç olarak, ÜrGe bir süreçtir. Ürünün bir ürün geliştirme aşamasıdır. geliştirilmesi için bir proje oluşturmak, ÜrGe sürecinin tüm aşamalarını projede Bilgisayar ortamı nda tasarlanan modellerin belirlemek, yapı lacakları bir proje mantığı ya da sistem montajları nı n kinematik ve içinde yürütmek ve süreci proje yönetim dinamik analizleri sanal prototipleme olarak adlandırı lı r. Bu tür prototipler sayesinde alternatif tasarımlar çok daha kısa bir sürede oluşturularak test edilebilir. esaslarına göre yönetmek gerekir. Projenin yönetimi PSS süresinin azaltı lması nda son derece etkilidir. ÜrGe projesi,'çal ışanları n zihinsel ve bedensel emeklerini proje hedefi doğrultusunda birleştirdikleri, takı m olarak çal ıştı kları bir ortamdı r. KOBİ'lerin ürün geliştirmeye daha fazla önem vermeleri ümidiyle .. . "iii ·cı ; Bu uygulamaya eş zamanlı mühendislik C Sanal prototipleme sonrası elde edilen verilerin gerçek hayata taşı nması aşaması nda ya da çok karmaşık olmayan fonksiyonel testlerin yapı lması ihtiyaçlarını n belirdiği oluşumlarda ürünün hızlı prototipleme (rapid prototyping) ile bire bir numunesi yapı labilir. Bu sistem henüz tasarı m aşama- � (concurrent engineering) adı verilmek- sında problemlerin fark edilip, sorunları n egrican@yeditepe.edu.tr "iii � 26 ifil

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=