��n@r Warticle "' o o N E iii "' � "' O) "' vı "ü; ·� daha yavaş, soğuması daha geç olur. Böylece büyük ölçüde yerel rüzgarlar oluşur. Burada hava kütlesinin hareketi ile rüzgarı birbirinden ayırmak gerekir. Hava kütlesi rüzgar gibi yatay doğrultuda binlerce kilometre yayılır. Rüzgar ise hava kütlesinin içinde gelişen bir atmosfer hareketidir. Bir hava kütlesi bir okyanusu, bir kıtayı kaplayabilir. Yerel rüzgarlar ise bir ülkeyi veya coğrafi bir bölgeyi etkisi altına alabilir. Rüzgarın yönü bütün bir hava kütlesinin yönünü göstermez. Yüksek basınç sistemi, soğuk hava kütlesini daha sıcak düşük basınç sistemine doğru basınçları dengeleninceye kadar iter. Meteorolojik olayları her zaman tahmin etmek zordur. Fakat her bölgenin kendine özgü aylık ve yıllık ortalama düzenli hava hareketleri vardır. Bunlar o bölgenin tahmini hava hareketleri konusunda bilgi verir. Yüksek basınç bölgeleri havayı düşük basınç bölgelerine iterek rüzgarları oluştu rurlar. Sabah güneşi ile tepelerde ısınan havanın sıcaklığı artar. Soğuk hava ise kıyı bo yunca yükseğe doğru tırmanır. Tepelerle vadiler arasında oluşan rüzgarlar sıcaklık farklarından meydana gelir. Geceleri ise aynı olay tersinir olarak devam eder. Soğuma gökyüzünde daha hızlı olur. Soğuk hava geceleri yerçekimi etkisiyle aşağılara doğru inme eğilimi gösterir. 2.2. Dünyada Rüzgar Enerjisi Potansiyeli Rüzgar enerjisi yenilenebilir enerji kay nakları arasında en çok kullanılan enerji türüdür. Çevresel avantajlarından dolayı pek çok ülkede teşviklerle desteklenmektedir. Rüzgar teknolojisinin araştırma ve girişimlerine verilecek destekler, diğer enerji kaynakları ile rekabet edebilmesi için çok önemlidir. Dünyada rüzgar santrallerinin kurulu gücü hızla artmaktadır. 1995-2001 yılları arasında rüzgar santrallerinde %40'Iık birartışger çekleşmiştir. 1 990 yılında kurulu güç 2160 MW iken 2001 yılında 1 8.449 MW'a çık mıştır. Bu kurulu gücün %74'ü Avrupa, %1 5'i Amerika kıtasında bulunmaktadır. Avrupa'da olup bunu İspanya, Danimarka ve Hollanda izlemektedir.[2] Avrupa'da 12 MW'lık deniz üstü rüzgar santrali çalışır durumda olup, bunu 180 MW'a çıkarılması planlanmıştır. 2030 yılın da ise rüzgar kurulu gücün deniz üstü payının %25'in üzerine çıkarılması hedeflen mektedir. Avrupa ülkelerinde rüzgar enerjisi için yöre ve teknik potansiyel Tablo l'de görülmektedir. [3] 194 2.3. Türkiye'de Rüzgar Enerjisi Potansiyeli Türkiye coğrafi konumu ve iklim koşulları itibari ile rüzgar enerjisi kaynakları bakımından çok elverişli konumdadır. Tür kiye 8000 km'yi bulan ve bunun büyük bir bölümünde rüzgar enerjisi kullanabi lecek sahil şeridine sahiptir. Türkiye'nin teorik olarak hesaplanan potansiyeli 83 CW civarındadır. 2001 yılı sonu itibariyle bu enerjinin %0,23'Iük bölümünü kullanmakta olup kurulu gücü 19 MW civarındadır. [1] Türkiye'nin rüzgar enerji potansiyeli çalış malarından, yerden 1 O m yükseklikte yıllık ortalama 2,7 m/s hız sınırı ile elektrik üreti mine uygun bölgelerin bulunduğu çıkmaktadır. Devlet Meteoroloji İşletmeleri (DMİ) tarafından yapılmış uzun süreli ölçümlere ve Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİE) tarafı ndan tamamlanan Türkiye rüzgar enerjisi doğal potansiyeli çalışmalarına göre, 1 O m yük seklikte yıllık ortalama rüzgar hızı ve güç yoğunluğu açısından en yüksek bölge 3,29 m/s ve 51,91 W/m2 ile Marmara, en düşük 2,1 2 ve 13,19 W/m2 ile Doğu Anadolu Böl gesi'nde bulunmuştur. [1] Türkiye'de 1 O m yükseklikte yapılan öl çümlere göre rüzgar hızlarının ve güç yoğunluğunun en fazla olduğu yöreler Tablo 2 ve Tablo 3'te görülmektedir. [1] Tablo 2. Tiirkiye'nin çeşitli bölgelerinde I O m yükseklikte yapılan ölçümler Yıllık ortalama Bölge rüzgar hızları (mlsn) Bandırma 5,12 Sinop 4,73 Nurdağı (K. Maraş) 7 Datça 5,85 Akhisar 6,84 Yalıkavak (Bodrum) 5,68 Göktepe (Bitlis) 6,66 Belen (İskenderun) 7,01 Zengen (Bor) 3,54 Didim 4,81 Kocadağ (Çeşme) 9,28 Karabiga (Çeşme) 6,52 Şenköy (Mardin) 7,69 Gökçeada 7,03 Söke 5 Tablo 3. Tiirkiye'nin rii=gar enerjisi açıs111- dan süreklilik ve yoğıınlıık gösteren yöreleı: İstasyon adı Rüzgar gücü yoğunluğu (W/m2) Bandırma 152,6 Antakya 108,9 Kumköy 82 Mardin 81,4 Sinop 77,9 Gökçeada 74,5 Çorlu 72,3 Çanakkale 71,3 Tablo J. Avrupa iilkeleriııde riizgar için yöre ve teknik potansiyelle,: Toplam Potansiyel rüzgar Yöre Teknik Potansiyel EİKT-Avrupa yüzölçüm sınıfı>3 potansiyeli 1000 km2 1000 km2 km2 GW TWh/yıl Avusturya 84 40 200 2 3 Belçika 31 7 280 2 5 Danimarka 43 43 1720 14 29 Finlandiya 337 17 440 4 7 Fransa 547 216 5080 42 85 Almanya 357 39 1400 12 24 İngiltere 244 171 6840 57 114 Yunanistan 132 73 2640 22 44 İzlanda 103 103 2080 17 34 İrlanda 70 67 2680 22 44 İtalya 301 194 4160 35 59 Lüksemburg 3 o o o o Hollanda 41 10 400 3 7 Norveç 324 217 4560 38 76 Portekiz 92 31 880 7 15 İspanya 505 200 5160 43 86 İsveç 450 119 2440 20 41 İsviçre 41 21 80 1 1 Türkiye 781 418 9960 83 166
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=