Tesisat Dergisi 95. Sayı (Kasım 2003)

Doç.Dr. Recep Öztürk YıldızTeknik Üniverıiteıi MakinaFak. MakinaHühendi�i� Böl. 1979 yılında İDMMA, Makina Mü hendisliği Bölümü'nden lisans, 1990'da Yıldız Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mü hendisliği Bölümü Enerji dalında Doktora ve 1988 yılında aynı bölümde Hidromekanik ve Hidrolik Makinalar Ana bilim Dalı'nda Doçent Doktor Unvanını aldı. Halen aynı anabilim dalında görev yapmaktadır. Yenilenebilir eneıji kayııaklar111dan rüzgar eneıjisi çok eski tarihlerde ıı beri bilinen ve yararlanılaıı bir eneıji tiirüdür. Rüzgar enerjisinin tükenmeyen temiz, dışa bağımlı olmayan ve çok geniş bir coğrafi alanlarda uygulanabilir olmas ı bu kaynağ111 elektrik enerjisi üretiminde kııllaııılıııas111111 önemini her geçen gün arttırmaktadıı: Gelişmekte olan ülkeler aras ında bulunan Tiirkiye'nin h ızlı nüfus artışı ve sanayileşmeye paralel olarak eııeıji gereksinimi de artmaktad ıı: Dünyada olduğu gibi ülkemizde de eneıji üretiminde eıı büyük pay fosil yakıtlardadıı: Türkiye rüzgar ene ıjisi potansiyeli yönünden çok iyi olmasma rağmen bugüne kadar önemli bir at ılım içinde bıılunmamıştıı: Avrııpa'da çok daha az potansiyele sahip ülkelerin eneıji üretimlerindeki rüzgar enerjisi payııım yüksek olmas ı düşündürücüdü ı: Bu çalışmada, önce rüzgar ene ıjisi ile genel bilgiler verilmiş daha sonra, enterkonnekte şebekeden uzak bir yerde bulunan bir çiftlik evinin elektrik eneıjisi gereksinimleri bulunarak, özgül ene ıji maliyeti hesaplanmıştır. ABSTRACT Wind eııergy wlıiclı is oııe of tlıe reııewable eııergy resoıırces is aıı eııergy type kııowıı aııd used siııce very early ages. As wiııd eııergy is iııfiııite, cleaıı, ııot depeııdeııt to oııter sources aııd appli cable iıı a wide raııge of geograplıical area, usiııg tlıis eııergy resource iıı geııeratiııg electrical eııergy becoıııes ıııore iıııportaııt witlı every siııgle day. Tıırkey, beiııg aıııoııg tlıe developiııg coııııtries lıas a rapid popıılatioıı growtlı rate aııd parallel to iııdustriali;.atioıı its eııergy deıııaııd iııcreases. Like it is iıı tlıe rest of t/ıe world, also iıı oıır coıııı try fossil fııels /ıave tlıe biggest slıare iıı geııeratiııg eııergy. Altlıoııg/ı Tıırkey lıas a lıiglı poteııtial for wiııd eııergy, uııtil today aıı iıııportaııt atteıııpt /ıas ııot beeıı ıııade. lıı Europe coııııtries wit/ı less poteııtial lıave a bigger s/ıare of ıısiııg wiııd eııergy for gener atiııg power wlıiclı is tlıoug/ıtfııl aııd sııggestive. Jıı tlıis study, first geııera/ iııforıııatioıı oıı wiııd eııergy is provided. Besides aıı exaıııple is pre- seııted wlıere electrical eııergy deıııaııd ofa raııclı lıoııse tlıat is far away froııı t/ıe iııtercoııııected grid is calcıı/ated togetlıer wit/ı specijic eııergy cost calculatioıı. 192 RÜZGAR E"IERJİSİ İLE • • • • • BiR ÇiFTLiK EViNiN • • • • • ENERJi GEREKSiNiMiNiN KARŞI LANNlASI Supplying Energy fora Ranch House By Wind Energy 1. Giriş Gelişen sanayi ve nüfus artışı ile enerji gereksinimi her geçen gün daha da artmaktad ır. Kömür ve petrole dayal ı konvansiyonel enerji kaynaklarının (fosil yak ıtların) sınırlı ve çevre kirliliğine neden olmasından dolayı mevcut kaynaklar ı n verimli bir şekilde kullanı lmasının yanı nda yeni enerji kaynaklar ına yönelmenin önemini daha da artırmaktadı r. Bu nedenle özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler yenilenebilir enerji kaynaklar ına yönelmektedir.Yenilenebilir enerji kaynaklar ından rüzgar enerjisi kullanımı gün geçtikçe artmaktad ır. Rüzgar enerjisinin ilk olarak Mısır'da M.Ö. S000'li yı llarda Nil nehrinde kay ıkları n hareket ettirilmesinde ve Çin'de yel değirmenleriyle su pom palanmasında kullanıldığı bilinmektedir.(1I 640 yılında ilk defa Türkler tarafında yapılan yel değirmenleri haçlı seferleri sıras ında Avrupa'ya geçmiştir. 1 ·ı 05 yılında Fransa'da yaygınlaşmaya başlayan yel değirmenleri daha sonra İngiltere'de kullanılmaya başlam ıştı r. 18. yüz yılda Hollanda'da çat ısı dönen yel değirmenleri kullanılmaktaydı. Ancak buhar makinesinin bulunmas ıyla rüzgar enerjisinin kullanılması azalmıştır. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra rüzgar türbinlerine duyulan ilgi yeniden artm ış ancak gereken gelişmeyi gösterememiştir. Rüzgar enerjisi 1974 y ı l ı nda yaşanan enerji krizi sonunda ve fosil yakıtlara dayalı enerji kaynaklar ının yarattığı çevre sorunları nedeniyle alternatif enerji kaynağı olarak önem kazanmaya başlam ıştı r. Avrupa rüzgar teknolojisi, on beş yıll ı k bir sürede yavaş yavaş gelişerek, kü çük rüzgar türbin endüstrisinden, konvansi yonel enerji üretim yöntemleri ile rekabet edebilecek teknolojiye ulaşm ıştı r. 1991 yılında ilk strateji dökümanlar ında EWEA, rüzgar enerjisinin Avrupa için 2030 yıl ı hedefinin 100.000 MW olarak belirlemiştir. Bu enerjinin karşılanabilmesi için kurulacak rüzgar çiftliklerinin, Cirit adas ı büyüklüğünde bir alana gereksinim duyacağ ı nı vurgulamıştır. [1) 2. Rüzgar Enerjisi Potansiyeli 2.1 . Rüzgar Oluşumu Rüzgar enerjisinin kaynağ ı güneştir. Güneş dünyanın bir tarafında havayı, suyu ve yeryüzünü ıs ıtırken diğer tarafı termal radyasyon ile soğumaktadır. Böylece ısınma ve soğuma gün boyunca devam eder. Ekvator bölgesinde ısınma kutuplara göre fazladır. ısınan hava yükselerek kutuplara, soğuyan hava ise ağ ırlaşarak ekvatora doğru hareket eder. Suyun ısınma ısısı karaya göre daha yüksek olduğundan denizlerin ıs ınması karaların ısınmasından

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=