Ui1D®�®0® a ıc e y A p 1 TE K N D L D J i s i .., oo N D ! D � s � ııı y A . ; s "§ 1 � . . ; . [ Ses Damperlerinin Tasarımı 250 HZ METODUYLA PROJELENDİRME RİSKLERİ Designing Sound Dampers Risks lnvolve in Projects Using 250 Hz Method Çeviri: Korhan Küçümen Kaynak: TGA Fachplaner, Mayıs/2003 1 . Giriş Havalandırma tesislerinde ses damperi seçiminde 250 Hz metodu, bilgisayar ve herkesin ulaşabileceği yazılımların olmadığı bir dönemden kalmadır. O zamanlarda oktav değerlerinin dB(A) cinsinden toplam ses seviyesinde birleştirilmesi, tablolar, hesap cetvelleri veyagrafik metotlarla yapılırdı. Bu işlemlerin basitleştirilmesinin büyük memnuniyet yaratmasına şaşırılmamalıdır. Basitleştirmenin temel olgusu, sekiz farklı ve gerekli oktav değerleri yerine, tek bir sayının getirilerek hesap yapılmasına dayanmaktaydı. Ortaya çıkan dezavantaj: Bu metot mecburi olarak pek kesin bilgi vermediği gibi sık sık tamamen yanlış sonuç da vermektedir. Fakat yine de birçok kez "tasarım" işlemlerinde kullanılır; bu da pek çok açıdan şaşırtıcıdır: t Fanların oluşturduğu gürültüler geniş bantlı gürültülerdir ve kanal tesisatındaki dağılım yollarında farklı etkiler gösterirler. Bu nedenden dolayı oktav frekansları farklı şekilde değerlendirilmelidir. t Fan spekturumunda ortaya çıkan sesler (dönme frekansları) mutlaka 250 Hz bandında değildir ve buna ilaveten üreticilerin aldığı bazı tedbirler sonucunda bastırılmıştır. 212 Teknik dokümanlarda, tekliflerde ve ihalelerde gürültü damper/erinin akustik özellikleri çoğu zaman 250 Hz'de sönümlemeye dayanmaktadır. Bu durumda, ses damperinin o işe özel olarak değil, 250 Hz metoduna göre tasarlandığı ve çoğu halde istenmeyen sonuçlar verdiği şüphesi doğmaktadır. Şekil 1. Ses damperi: Doğru tasarım için 250-Hz-Metodıı yeterli değildir t Bir çok durumda ses sönümleme çok düşük, ama aynı zamanda çok yüksek frekanslarda toplam gürültü seviyesi için belirleyicidir. Uygun ses damperi tipleri kullanılarak bu bölgelerde optimal sönüm sağlamak gürültü problemini daha efektif şekilde çözülebilmektedir. Bunun anlamı, ses damperlerinin 250 Hz'de yüksek sönüm sağlaması (sağlamaya mecbur olması) değildir. 2. Örnek 1: Fan motoru: 80 dB(A). 250 Hz Metodu: 250 Hz'de 30dB'lik ses damperi hedeflenen Hz 50 dB(A) değerine götürmelidir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=