Tesisat Dergisi 94. Sayı (Ekim 2003)

"' oo � w düşeni öder; böylece hepimizin bild lum sebeplerden dolayı, pahalı ve iğdi ü m şü a k vyaetrıirmı ml i ıbyi raepymseal yı saı t mgearveke skoağl mutamza. sistemleri 3. Kojenerasyon Tesislerinin Ülkemiz Ekonomisine Kazandırdıkları Ş k e ö b m e ü ke r y sa a n k t a r n a l ll a a r rının çevrim verimleri, da %38'den, fuel oil santralarında %36'dan, kombine çevrimli doğal gaz santralarında %55'ten daha büyük değild lojileri ile, %9ir2.'IOeryesvaaKraonjevneerraimsyleornd et eekl neok ­ t m ri a k s v ı , e t ı s ü ı k e e n t e il rdj iiski l üerrei tbi pö, lygaekl eı tr etaskaurrruuflud us akğl al ar ı için, ülkemizde çok yüksek oranlara ulaşan kayıplard larından da on l aeytık, i loenn myeı l mgei bs ii kgıisbai kbai rz as ün rçe içerisinde 100 adet otoprodüktör tesis kurulmuştur. Ülkemizde genel olarak sanayi tesislerinin ekluerkutlrmikuşveotıosıpreonerjisini sağlamak üzere d sitesi 3200 MW'a üukltaöşrmleışri vteopsleanme dk e a p 1 a 9 milyar kWh elektrik üretir hale gelinmiştir. Otoprodüktörlerin kurd rasyon tesislerinin yüksek vuekrilmariısaKyoejseinnde e ülkemiz sened değeri, yani 30e01m,6i lymoilnyo$n'!ıktoennpeerjti rtoalseaşrr-ufu sağlamıştır. Ayrıca tüketildiği bölgelerde enerji üretimine olanak sağladığı için iletim ve dağıtım kayıplarında oluşacak senede e 230 milyon $'!ık elektrik enerjisi tasarruf dilmiştir. On sene içerisind yar $'!ık enerji yatırım yüküenyüa dkel avşlıekt2i nms ıirl ­ tından alarak, kendi imkanları ile hiçbir d oteovplertogarantisi istemeksizin gerçekleştiren düktörler, ülkemiz toplam elektrik üretimi içerisind tim payına ulaşmeış%tı1r.5' lik bir elektrik üreOtoprodüktörler bir yandan kend t y i a rk ç e la n r , ı olan yüksek kaliteli elektriği i i ü h r t e i ­ diğer yand mimize her yıl yaklaanşıku5lusmaillyealer kktWrikh seisletkert rı ni kı nt apkuvai ynetsai yylaapr ıanrdaak, ü2l k0e0m0 ivzei n 2e0l e0k1 t ryi kı l lsai z kalmasını da önlemişlerdir. 4.Kojenerasyon Sistemlerinin Dünyadaki Gelişimi Kojenerasyon teknolojileri, sağladığı tasarrufve çevre dostu elektrik ve ısı enerjisi üretimi sayesinde, üretilen toplam elektrik enerjisi üretimi içerisinde Danimarka'da %50, Hollanda'da %40, Finlandiya'da 200 Şekil ı. Binalarda Kojenerasyon uygulamasının karikatiiristik gösterimi. % 35, Avusturya'da % 26, İtalya'da % 17 seviyelerine ulaşmıştır. Avrupa Birliği, Kyoto Protokolü'ndeki ve Johennusburg Zirvesi'nde yüklendikleri emisyon düşürme taahhütlerini yerine güer et itriembiinl mi , eeknieçrijni , pKool ijtei knaelraarsıyn o n i l e e n e r j i da nükleere aüğlkıerllıekrivgeernmeilşinülkelere rağmen, Avrupa de ortalama % 18 oranına çıkarmayı hedeflemiştir. Aşağıda özetlenen trajik boyutlara ulaşan e n k e onomik kayıplar ve çevre kirlenmeleri deniyle, sadece Avrupa'da değil tüm dünyada kojenerasyon gibi yüksek verimli ve yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretim sistemleri, hükümetlerin verdiği teşvikler ile d maktadır. e, önemini ve talebini artırt Dünyamızdaki iletim ve dağıtım k İs a p y a ı n p y la a r ' ı, Almanya, İngiltere, Fransa ve d mına denakktiir.tüm enerji talebinin toplat Dünyamızdaki, termal santrallerin ortalama verimi %34'ler düzeyindedir. (Kojenerasyon veriminin yarısından daha az.) t Tahmin ediliyor ki, iletim-dağıtım ve üretim verimi düşüklüğü sebebiyle, her yıl 400 milyar $ kaybedilip ilaveten çevre kirlenmesine sebep olunuyor. Yukarı da belirtilen kayıplardan dolayı enerjinin, tüketildiği yerd lerde üretilmesi gerekliliğieaynülakşsıelakravke, rgimaz tmüor bt oi nrllearriı ,, bi çutheanr ymaontmo raul ı vme ot üt or br lianrl,e sr itni r l i n g den ohül ucşraenlerki,ogjeünneerşapsyilolenri,siksüteçmükl ehrii n e yakıt d raller ve de rüzgar türbinlerini de e krloe ysearnetk yeni bir terim geliştirildi; "Dağıtılmış Enerji Sistemleri (Distributed Energy Systems)". Şimdilerde tüm dünyada küçük ölçekli, micro-midi Kojenerasyon sistemleri gibi bir çboü yk üeknöenr jei mü r veet irmi l e rteekk nboul okj oi l enrui l akro n u s u n a d lacak yatırımlara büyük destekler saayğalapnı­ maktadı r. Sonuç Ülkemizde, genel olarak sanayid laşan Kojenerasyon tesisleri, önüemyüazydg e ın ki yı l larda, elektrik üretimi yanında kışın h aıs a l ı ı t s ş m v ta e a n r , e i ş y , m t a o z e p ı r n l k u e s y z o e i ğ , r u l ü e t n m şi i m v a e r b y s ö a it p l e g a e kb s a i i , l m e a c p p e ü a ğ s r i t ü m o g t ai e n b l , i , bir çok tesisde yaygınlaşacaktır. Böylece, senede 50-100 saat elektrik kesil diğinde devreye giren acil durum jseonğeutrma taöur ğl erruen,a eepleekytriek lfeaktut rrai kl a rkı nu l l a n a r a k da sıkıntı yaratan klimalara, sıcak su üretmek uğruna

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=