:ı o o N E � w ... C, · ;;; ·e ölçülüyor ve kullanıcı yaptığı tasarrufu direkt olarak hissediyor. Bizde ise pay ölçer kullanımı olmad ığı için bu giderler müşterek hesaptan karşı lanıyor. Girişimler, yani termostatik radyatör valfi takma isteği, apartman baz ında bütünlük kazanmayınca da bireysel talepler oluşuyor ve bu şekil cayd ırıcı olabiliyor. Bu da ülkemize özel bir durum olarak görülmektedir. Bu tür termostatik valf donatımını zorunlu hale getiren ülkelerde sistemin işletme şartları da değiştirilmektedir. Termostatik radyatör valfi kullanılan sistemlerde 90/70 °C işletme şekli terkedilip, örneğin Almanya'da 75/60 °C sisteme geçilmiştir. 4- Valfin Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar: Termostatik radyatör valfleri prensip olarak debi ayar ı esasına göre çalıştığı için zaman zaman % 60-70'Iere varan kısma yapabilirler. Harici kazancın yüksek olduğu saatlerde dış ortam sıcakl ığının ani yükselmesi durumunda kısma bu seviyelere kadar oluşabilir. Bu da pompa devrelerinde arzu edilmeyen zorlanmalara neden olabilir. Ancak pompalar bilindiği üzere üzerinden kendini soğutacak kadar akışkan geçmesinde bile problemsiz çal ışacağından, bir risk yok; gene de bu tip problemleri engellemek için banyo, antre, vs. gibi ısı yükü az olan devreler üzerine termostatik radyatör valfi takmay ı p, bu devreler üzerinden pompanın rahatlaması sağlanabilir ya da by pass kontrollü devrelerle sirkülasyona yardımcı olunabilir. Bu tür valflerle donat ılan sistemlerde debi azalmasının getirdiği bir diğer problem de, kazanda şalt uzamasıdır. Şalts ıklığının uzaması veya kısalması genel olarak arzu edilmeyen bir olayd ı r. Seçilen kazan büyüklüğünün su hacmi yönüyle uygun büyüklükte olmasına dikkat etmek gerekir. Böylelikle optimum verimle işletme şartları ve emisyon sağlanmış olur. Şalt uzaması ile kazan verimi düşecek, şalt k ısalmasıyla da emisyon artacak ve verim düşecektir. Projecilerin de bu konularda tasar ı m aşamasında dikkatli olması gerekmektedir. 5. Termostatik Radyatör Valflerinin Avantajları : ► Çalışması için harici enerji kaynağına ihtiyaç duymaması, dolayısıyla işletme giderinin olmayış ı, ► Arzu edilen radyatör ünitelerine takı larak her birinin ayrı kontrolüne olanak sağlaması, ► Radyatör valfinin yerine takılması nedeniyle klasik sistemle yüksek olmayan bir farkla yat ırım gerektirmesi, ► Kullanımının kolay ve anlaşılabilir olması, 144 ► Set edilen sıcaklıkta kilitleme yaparak daha yüksek sıcakl ıklara ayar imkanının isteğe bağl ı olarak engellenmesi. Bu özellik konstrüksiyona bağl ı olmakla birlikte, genellile birçok konstrüksiyon buna olanak sağlamaktadır. Özellikle otel, motel, iş merkezleri gibi yerlerde harici müdahale ile set edilen sıcakl ığın değiştirilememesi arzu edilmektedir. Sistemin buna olanak sağlayabilmesi bir avantajdır. Arzu edildiğinde bir sıcakl ığa set edilip sabitlenebilirken, arzu edildiğinde set edilen s ıcakl ık ile daha düşük sıcaklıklar arası da kullanılabilir. Yani set edilen sıcaklık maksimum değer olarak sabitlenmiş olur. 23 °c maksimuma setedildiyse cihaz, +6 ile +23 °C aras ı kul lanı labilir ya da opsiyonel olarak 23 °C'de sabitlenebilir. ► Donma riskine karşı sistemi tam açı k konumda tutması, ► Kazan sistemindeki mevcut otomatik kontrol sistemlerine olumsuz etki etmemesi, ► Periyodik ve arızi bakım gerektirmeyen bir konstrüksiyona sahip olmaları, ► Yat ırımın geri kazanım süresinin çok kısa olması, başlıca avantajlar olarak sayılabilir. Önerilen Değerler Konutlar için set değeri, mahal sıcaklık değeri 2 17° C Hobi Alanları 2-3 19' C Mutfak, Koridor, WC 3 21' C Yatak odaları 3-4 23' C Oturma ve Çocuk Odaları 4 25' C Yaşlı kişilerin kaldığı odalar 5 29' C Banyo, Duş, Soyunma odalar İş merkezleri için 2 17' C Atölyeler, Sergi evleri, Müzeler, Koridor, Merdiven 2-3 19' C Sinema, Tiyatro, Lokanta, Jimnastik salonları Derslik, Toplantı salonları, 3 21' C Kütüphane, Bekleme salonları ,Hasta odaları 4 25" C Revir, Doktor ve Muayene Odası 5 29' C Kapalı Yüzme Havuzları 6. Termostatik RadyatörValfleri İle Elde Edilebilir lsı Ekonomisi: Termostatik radyatörvalfi çalışma prensiplerinde de vurguladığımız gibi sistemin amacı, gerek harici kazançlardan dolayı, gerekse mevcut sistemin yüksek kapasiteli olmas ı nedeniyle ortaya çı kan gereksiz yakıt tüketimlerini engellemektir. Meteorolojik veriler incelendiği nde yurdumuzun hemen hemen her bölgesinde günlük belli dilimlerde s ıcakl ı k farkl ıl ıkları oluşmaktadır. Bu fark üç büyük kent ortalaması olarak İstanbul'da 7 °C, Ankara'da 9 °C, İzmir'de ise 6 °C civar ı nda günlük maksimum ve minimum arası sıcakl ık farkı oluşmaktadır. Projelendirmede kullan ılan en düşük kabul edilen dış ortam sıcakl ıklarının da ortalama rakam olduğunu varsayarsak, günün kalorifer yakı lan diliminde 6 °C'lik bir sıcaklık farkı oluşumu kabulü % 90 mertebelerinde doğru say ılabilir. Şartları daha da olumsuzlaştırarak bu farkın yakılan periyot içinde yaklaşık% 80 gerçekleştiği kabul edilir. Sonuçta 5 °C'lik sıcakl ık farkı kabulü ortaya çıkar. Zaten böyle bir fark oluşmasaydı bu valflerin kullanımı da olmazd ı. Hatta projelendirme ve diğer otomatik kontrol cihazları daha farklı olurdu. Bu tür sistemlerde kontrol edilen sıcakl ığın +5 °C olması son derece makuldür. Bunu günlükyaşamda da hepimiz hissetmekteyiz. Diğer tüm projelendirme sabitlerini ayn ı kabul ederek, -3C, °C, +3°C projelendirme sıcakl ıklarına göre 20 °C' lik bir ortam için elde edilebilir ısı tasarrufu şu şekilde hesaplanabilir: - 3' C için; t:ıTproje = 23' C, t:ı T reel = l 8 ' C Oransalfark : 1---x 100 = 2 1,73 ( Ll T pr oje ) /:ı Trccl 0'C için; t:ıT pro ie= 20'C, t:ıT r ecı = l5'C OransalFark { 1 -��} 100 = 25 + 3 'C İçin ı':ıTproje = 1 7' C , ı':ıTreel = l2'C Oransalfark: ( 1-: � }ı 00 = 29,4 Buradan çı kan sonuç yöresel farklıl ıklar göstermekle birlikte, % 20 ile % 30 arasında değişmektedir. Kaloriferli konut yoğunluğu da dikkate alındığında, üç büyük kent için minimum % 20 tasarruftan söz edilebilir. 7. Ekonominin Konut Başına Miktarı: Kaloriferli bir konutun saatte ihtiyaç duyacağı ortalama ıs ı yükü 1 2.000 kCal/h olarak kabul edilebilir. Günlük 8 saat yakıldığını dü şünerek; 12.000 x 8 = 96.000 kCal/gün. 180 gün yıllık yakılan gün kabulü ile de, 96.000 x 1 80 = 1 7.280.000 kCal/yıl .
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=