Selma Kuzgun Türle Demir Döküm Fab.A.j. 1995 yılında Hacettepe Üniversitesi Diş Teknikerliği Bölümü'nden Diş Teknikeri olarak mezun olduktan sonra, I 996 yılında Balıkesir Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi'nde öğrenimine devam ederek, 2000 yılında Makina Mühendisi olarak mezun oldu. 2001 yılından beri Türk DemirDöküm Fabrikaları Ürün Yöneticiliği-Klima Bölümü'nde Klima Ürün Mühendisi olarak çalışmaktadır. OZET İnsanlar, genellikle zamanlarının çoğunu kapalı mekanlarda ve evlerde geçirirler. Bu hacimlerin hava kaliteleri; sağlık, çalışma verimi, kişiler arası uyum gibi kriterleri doğrudan etkilemektedir. Havaya bırakılan parçacıklar ve gazlaı; iç hava kalitesini etkileyen faktörlerdir. Bu çalışmada, evsel hava kirletici maddeler ve kaynakları incelenmiştir. ABSTRACT People usually spend their times in closed areas aııd resideııtialplaces. Tlıe quality of the coııditioııed is air is directly related with tlıe lıealtlı aııd efficiency ofpeople wlıo are liviııg iıı tlıese places. Dust aııd tlıe partide in tlıe coııditioııed air are tlıe majorfactors about tlıe iııdoor air qııality. Iıı tlıis article resideııtial air pollııtioıı aııd t/ıe soıırces lıas beeıı stııdied. 124 • • • • EVLERDE iÇ HAV,� KALiTESi Ni ETKİLEYEN FAKTÖRLER Factors Effecting lndoor Air Quality in Houses Giriş Hava, insanların en önemli ihtiyaçlarından biridir. İnsan, günlerce aç susuz durabildiği halde, nefes almadan birkaç dakikadan fazla yaşayamayız. Yetişkin bir insanın yaşamını sürdürebilmesi için günde yaklaşık olarak 1,5 kg. besin, 2,5 kg. su ve 15 kg. havaya ihtiyacı olduğu yapılan araştırmalarla tespit edilmiştir. İnsanlar için bu kadar önemli olan havanın, sağlıklı ve temiz olması gerekir. Yaşamımızın büyük bir kısmını ev ve işyeri gibi kapalı hacimlerde geçirmekteyiz. Bu hacimlerin hava kaliteleri; sağlık, çalışma verimi, kişiler arası uyum gibi kriterlerini doğrudan etkilemekte, hatta evlerde ölüm olaylarına bile rastlanmaktadır. İnsanlar, günlük yaşamlarının %70-98'ini iç mekanlarda geçirmektedirler. Bir çok iç ortamın, bazen dış ortamdan daha kirli ve tehlikeli olduğu saptanmıştır. Bu durum kış aylarında daha da belirginleşmektedir. Evlerde bazı bileşenler veya faaliyetlerden oluşabilen toksit kimyasallar, bir çok kanser çeşidinden başka, baş ağrısı, öksürük, gözlerde yanma, baş dönmesi gibi rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Evlerde; gaz sobası, kömür sobası, şofben gibi lokal yakma sistemlerinin neden olduğu zehirlenme ve ölüm olaylarıyla sık karşılaşılmaktadır. Hava kirlenmesi sorunu, bir çok gaz kirletici için aynı zamanda koku sorunu anlamına da gelir. İç ortamda, formaldehit gibi koku eşik seviyesi yüksek olan maddeler de bulunmaktadır. PM10 conc. Hava, cisim ve su gürültüsü şeklinde iç ortamlara sızan gürültü, insanlarda fizyoljik ve psikolojik rahatsızlıklar meydana getirebilmektedir. Evlerdeki iç ortamlarda, gürültü seviyesinin 35 dB'i geçmeyecek şekilde düzenleme yapılması gerekmektedir. Evlerde iç hava kalitesini bozan kirleticiler; ısıtıcılar, yapı malzemeleri, sigara ve benzeri maddeler, ev eşyaları, klimalardan kaynaklanmaktadır. İnsanların sağlığını, çalışma verimini doğrudan etkileyen iç ortam hava kalitesinin iyileştirilmesi ve çevresel olumsuz etkilerin giderilmesi gerekmektedir. 1. İç Mekanı Kirletici Faktörler İç mekanda havanın kalitesini etkileyen fiziksel faktörler; t Yapı bileşenleri, t Dış hava şartları, t Ev eşyaları, t İnsanlar, t Yakma sistemleri olarak sınıflandırabiliriz. İç çevreyi etkileyen fiziksel faktörler ve ve etki dereceleri Şekil 1 'de verilmiştir. Gürültü Seviyesi 12 8 Hova Hızı Aydınlatma SHıacvaak l ı ğ ı İç mekanlarda oluşan gürültü seviyesi de çevre sağlığını bozan etkenlerdendir. Şekil /. İç çe,•rr·i etkileyeıı jiziku/ jllktör/er l'e etki ılerecelji !
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=