M oo NN ::, EE � ► DTM/TTGV tarafından desteklenen firmaların o/o88'i üç yıl içerisinde yeni ARGE projeleri gerçekleştirmeyi, bunlardan o/o63'ü de yeniden TTGV'ye başvurmayı planlamaktadır. Teknoloji Geliştirme Projeleri ile Stratejik Odak Konuları Projeleri desteği için "Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu"ndan 1996 yılında 213.128.966.189 TL ile başlayan toplam destek, her yıl artarak 2002 yılında 2.409.632.81 0.000 TL'ye ulaşmıştır. Uygulamada karşılaşılan en önemli sorun, destek programlarındaki eksik halkalardır. Destek zincirinin ilk halkası, ilk adım sermayesi (seed capital) vb. start-up destekleridir. Türkiye'de bu halka eksiktir. İkinci eksik, desteklenen AR-GE faaliyetleri sonucu geliştirilen ürünlerin ticarileştirilmesi aşamasında (geliştirilen tasarı m ya da prototipten ticari boyutta üreti me geçiş aşaması dahil) firmaları n çektikleri finansman sıkıntısını giderecek yaygınlıkta bir destek mekanizmasının ol mamasıdır. Risk sermayesi yönetim şirketleri hem sayıca çok azdır, hem de var olanlar, teknolojik risk içeren alanlara yapılacak yatırı mlar açısından henüz emekleme dönemindedirler. Üçüncü eksik, firmaların dünya pazarlarına açılmalarında kendilerine yol gösterecek ve bu aşamanın gereklerini karşılayacak destek mekanizmalarındadır. Örneğin, dünya pazarlarına girme arayışındaki firmaların ürünlerini uluslararası geçerliliği olan kriter ve kuralları ölçü alarak belgelendirecek laboratuvarların kuruluşunu özendirecek, buna özgü bir destek mekanizmamız bulunmamaktadır. Firmaları AR-GE'ye ve yeni ürün geliştirmeye ve böylece dünya pazarlarında ciddi bir yer edinmeye yönlendirecek en etkin mekanizmalardan biri de kamunun tedarik politasıdır. Bir başka etkin araç, gerek kamu kuruluşları, gerekse TÜBİTAK ve TTGV gibi ARGE'ye yönelik finansman destek kuruluşları ya da özel sektör şemsiye kuruluşları eliyle yürütülebilecek güdümlü proje uygulamalarıdır. Bu araç da, askeri alandaki sı nırlı birkaç uygulama hariç, Türkiye'nin yararlanmadığı bir araçtır. TÜBİTAK eliyle yürütülen AR-GE yardımları 1.6.1995 tarihinden bu yana uygulanmaktadır. Ödeme, Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu'ndan yapıl maktadır. 28 AR-GE Yardı mı Uygulaması kapsamında yedi yıl içerisinde 918 firmadan toplam 2150 proje başvurusu alınmıştır. Belli bir süre ortalama 265 civarında olan yı l l ık proje başvuruları son yı llarda AR-GE bilincine sahip firma sayısındaki artışla 370'Iere ulaşmıştır. Firmaların o/o75'i KOBİ niteliğindedir. Proje başvurularının o/o50'si de KOBİ firmalarına aittir. AR-GE nitelikli olarak değerlendirilen projelerin toplam tahmini maliyeti 800 milyon dolar, ortalama proje büyüklüğü KOBİ projeleri için 290.000 dolar, büyük işletmeler için ise 650.000 dolar'dı r. Projeler toplam maliyetinin o/o30'unu KOBİ'lere ait projeler oluşturmaktadır. AR-GE yardı mı kapsamında desteklenen 1125 projenin toplamına 105.3 milyon dolar tutarında ödeme yapıl mıştır. Ödemenin yıllar bazında dağılı mı (mi lyon dolar olarak) 1996'da 2.0, 1997'de 8.4, 1998'de 10.2, 1999'da 14.2, 2000'de 19.7, 2001'de 27.7, 2002'de 1 7.5, 2003 Mart'ta ise 5.6 şeklindedir. AR-GE yardı mı uygulamasından edinilen bilgi biriki m ve faydalananlardan alınan geri bildiri mler sonrasında "Uygulama Esasları" iki kere yenilenmiş ve üçüncü kez yenilenmesine ilişkin taslak çalışına 2002 yılı sonunda tamamlanmış ve Müsteşarl ı k görüşüne sunul muştur. İyileştirme önerileri; 1. Ortak gereksini m alanlarında yatay yapıların özendiril mesi, 2. Entegre projelerin/yapılanmalar ın özendiril mesi, 3. Üniversite ile işbirliğinin özendiril mesi (araştırma merkezleri, mükemmell iyet merkezleri, proje pazarları, arayüz firmalarını n oluşumu gibi), 4. Proje başvuru ve gider bildirim dokümantasyonunun hazırlanmasında kolaylık sağlanması, 5. Değerlendirme sürelerinin kısaltılması, 6. Gider bildiri m aralıklarının kısaltıl ması, 7. Ödeme süresinin azaltıl masıdır. Hazine Müsteşarlığı eliyle yürütülen ARGE yardımı destek unsurlarından yararlanabil mek için, yatırı ma başlamadan önce teşvik belgesi talebinde bulunulması esastır. Destek programının süresi düzenlenen Yatırı m Teşvik Belgesi süresi (ek süreler dahil) ve bu süre içinde yapı lan yatırı m harcamaları ile sınırlıdır. AR-GE yatırı mları nda makina ve teçhizat ile yazılı m giderlerinin o/o50'si, oranında azami 400 milyar Türk Lirası na kadar sağlanan kredi, bütçe kaynaklı kredi olup, diğer destek unsurları ise vergisel destek unsurlarıdır. Destek, özet olarak: ► Bütçe kaynaklı kredi, ► Yatırı m indirimi( o/o1 00), ► Gümrük vergisi ve toplu konut fonu istisnası, ► İthal ve yerli ınakina ve techizat alı mlarında katma değer vergisi istisnası, ► Vergi, resi m ve harç istisnası seklindedir. Maliye Bakanlığı tarafından AR-GE faaliyetlerine sağlanan destekler şunlardır: ► Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yıl içinde yaptıkları kendi araştırma ve geliştirme harcamaları tutarını geçmemek üzere, ilgili dönemde ödemeleri gereken yıllık kurumlar vergisinin o/o20'sinin kanuni süresinde tahsilinden vazgeçilerek bu orana isabet eden vergi, 3 yıl süre ile faizsiz olarak ertelenebil mekte ve ertelenen bu vergi üç yıl içinde kurumlar vergisinin ödenme taksitleri ile birlikte eşit taksitler halinde ödenmektedir. ► Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu uyarınca, Sanayi ve Ticaret Bakanl ı ğı'nca belirlenen teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren mükelleflerin, münhasıran bu bölgelerdeki yazı l ı m ve AR-GE'ye dayalı üreti m faaliyetlerinden elde edilen kazançları 5 yıl süreyle gelir ve kurumlar vergisinden istisna edil miş ve Bakanlar Kurulu'na bu süreyi 1 O yıla kadar uzatma yetkisi verilmiştir. KOSGEB tarafından uygulanan destekler, 100.000 Euro'ya kadar geri ödemeli ve 23.000 Euro'ya kadar geri ödemesiz olup, "Teknoloji Araştırma ve Geliştirme Desteği" çerçevesinde, KOSGEB Kuruluş Kanunu uyarınca KOBİ kapsamına giren ve yenilikçi AR-GE projesi olan işletme ve girişimcilere veril mektedir. Bu kapsamda danışmanlık desteği, AR-GE sonuçlarını yayınlama desteği, AR-GE Projesi destek başvurusu dökümanı hazırlanma desteği, Teknopark kira desteği, yayın temini desteği, yurtdışı kongre, konferans, panel, sempozyum, teknoloji fuarlarına katılı m desteği sağlanmaktadır. Türk sanayiin rekabet gücünün artırıl ması çalışmalarında bulunan tüm kuruluşlarımızın, mevcut desteklerden daha fazla yararlanması umidiyle . . . egrican@yeditepe.edu.tr
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=