Akış ısısının (borudaki) TRV'nin çalışmasına olan etkisi Bu etki TRV'nin konumuna ve yerine, nereye tesis edildiğine ve hangi tip TRV olduğuna bağlı olarak gelişir. Bu etkinin nedeni radyatör/ısıtma biriminden yayılan ısıyla birlikte vana gövdesinden termostatik sensörün (körük) kontrol Farklı mndd•l•rl• dolu 5tnsörleri bulunan ıermostnılann s•rbe,ı "')ı kullanıma sokma dejterl<ri Serbest ısı kullanımı, % %85 %80 %75 %70 Mo oN N ::ı E E � ;;; ;;:. "' (/) Sensörü dolduran farklı türde malzemeler edilmesi sonucu açığa çıkan ısıdan kaynaklanmaktadır. Söz konusu etki her 10°C'de bir, akış sıcaklığı artırıldığında asl ında ayarlı olan sıcaklık yerine elde edilen ısı üzerinden ölçülür. Örneğin uzaktan sensörlü termostatlarda, ne uzaktan sensör ne de ayarlamalar bu tür bir etkiye asla maruz kalmazlar. Bu durumda sensörü ısının etkisinden koruyacak nitelikte iyi havalandırma kanalları sağlayabilecek, vana üzerinden ve radyatörlerden yayılan ısıyla kontrol edilecek şekilde üretmek önem kazanacaktır. Danfoss sensörleri bu koşulları sağlayacak şekilde üretilmektedir. Diferansiyel basıncın etkisi Diferansiyel bası ncın ısı yükündeki iniş çıkışlar ve ısı sağlayan sistemdeki basıncın düşmesine bağlı olarak gerçek hayatta her zaman bir yeri vardır. Termostat üzerindeki bu etkisi her O,1 bar için vana üzerindeki basıncın düşmesiyle yaşanan değişime bağlı olarak TRVin sabitlemeye çalıştığı ayarlı sıcaklık değerindeki değişimle ölçülebilmektedir. Basınçta yaşanan düşüşün yaratacağı etki vananın boyutuna ve vana konisinin büyüklüğüne bağlıdır. Örneğin ortalama değerle bir Danfoss TRV için bu rakam pompalı ·,sıtma sistemlerinde kullanılan vanalar için 0,06 °C/O,1 bar değerinden düşüktür. Normalde bu tür sistemlerdeki basınçta yaşanan iniş çıkışlar 0,05-0,3 bar aralığında seyreder. Buna ek olarak büyük binalarda yükselteçlerdeki basınçta yaşanan düşüşü sabitlemek için dengeleyici vanalar kullanılır (ASV-P tipi). Bu yüzden basınçta yaşanan düşüşün termostat performansı üzerindeki etkisi önemsiz bir değere sahip olacaktır. 1-borulu sistemler ve 2-borulu sistemler için farkılı vanalar kullanılmasını öneririz. 1-borulu sistemlerde vana üstündeki basınçta yaşanan düşüş de tesisata bir kısa devre eklendiğinden çok küçüktür. Eklenen kısa devre en yüksek kapasiteye sahip vanadaki büyük vana konisi 122 üzerindeki basınçta yaşanan düşüşün etkisini önemsiz kılmaktadır. ısıtma sistemi borusundaki statik basınç termostat performansını gözle görülür oranda etkilemektedir çünkü vananın çalıştığı süre boyunca basınç hem vananın konisine hem de oturduğu yere aynı anda, her iki taraftan, zıt yönlerde, birbirlerini karşılayacak şekilde uygulanmaktadır. Bu açıdan bakıldığında, termostatı isterse küçük bir kulübeye isterse bir gökdelene kurun, nereye kurmuş olduğunuzun bir önemi yoktur. Önemli olan vana üzerindeki basınçta yaşanan düşüşün göz önünde bulundurulması gerekliliğidir. Farklı üreticilerin ürünlerinde basınçta yaşanan düşüşün büyük değerlere sahip olması (0,3 bar üstündeki değerler) vananın ses çıkarmaya başlamasıyla sonuçlanabilir. Profilli iç yüzeye sahip olan vanaların önceliği vardır. Vana seçerken ses çıkarma özelliklerine önem vermek iyi bir şeydir. Bütün üreticiler bu tür bilgi vermezler. Danfoss kataloglarında vanaların ses özelliklerinin yanı sıra RTD termostatlarının statik test basıncı 16 bar, çalışma basıncı 1 O bar ve maksimum basınçta yaşanacak düşüş değeri 0,6 bar gibi gerekli verileri de bulmak mümkündür. Kararlılık özellikleri Kararlılık özellikleri, TRV'nin sabit bir şekilde başlangıçtaki hassasiyetle, odada var olması istenen ve daha önceden ayarlanmış sıcaklığı sabitlemeye çal ışırken sıcaklığı kendisi değiştirmeden ya da histerezde bir artış sağlamadan çalışma becerisini tanımlamaktadı r. Kaliteli TRV zaman içinde bu özelliklerinde değişme göstermez. Eğer sensörler körük yapısına bağlı olarak çalışıyor ve bir aracı ortam olarak hafif bir ısıya duyarlı sıvı kullanıyorsa, zaman içinde yıpranmaları önlenmiş olur, ayrıca körükte sürtünme yaşanmaz, yani özellikler değişmez, aynı kalır. Eğer sensörün yapısı planör ilkesine dayanıyor ve salmastralıysa, zaman içinde salmastralardaki sürtünmedeki değişimden ötürü, sensör özellikleri değişecektir. Aynı durum ısıya-duyarlı malzeme olarak parafin kullanıldığında, bu aracı maddenin değişken fiziksel durumuna bağlı olarak (sertleşme, yağı ayırma) yine gözlemlenecektir. Danfoss'un ürettiği termostatlardaki özelliklerin dayanıkl ılığını gözlemlemek ve kontrol etmek amacıyla bu ürünlere uyguladığı testlerden biri şöyledir: bir test donanı mı üzerine monte edilmiş bir vana eğrisi (körükteki sıvı basıncının bir fonksiyonu olarak bir vana konisinin aldığı yol). Daha sonra körük bir milyon kez genleşmek üzere zorlanır, her seferinde sırasıyla orantılı bantın 2 0( için kat ettiği döngü mesafesi için aynı mesafeyi alır. Daha sonra ise vana eğrisi yeniden kurulur ve ilk eğriyle karşılaştırılır. Bu tür testleri gerektiren yasal bir zorunluluk yoktur. Yapılmasının nedeni Danfoss TRV'lerinin yüksek kalitede olduklarını test etmektir. Kontrolün kararlılığını yansıtan başka faktörler de bulunmaktadır, yine de sı nırlı etkiye sahip oldukları için bu yazıda onlardan bahsedilmeyecektir. Pazarda bağımsız testlerin uygulanmasında yaşanan güçlükler test donanımlarını n eksik olmasıyla açıklanabilir ve uzman araç gereçler sağlandığında termostatlarda sık sık görülen bir durum olan, olduğundan yüksek parametrelerin kasten bilgi olarak sunulmasıyla sonuçlanmaktadır. Testleri yapmak için bir test donanımı gereklidir, böylece TRV'nin hidrolik özellikleri de ölçülebilir (ki bu zor bir işlem değildir). Buna paralel olarak daha önceden programlanmış grafiklere bağlı olarak termostatik sensörün sıcaklığı yüksek hassasiyet derecesinde aynı anda hem sabitlenip hem de değiştirilebilir, sonuçta yaşanacak basınç düşüşü ve vanadan geçen su akışı sabitlenip ölçülebilir, hatta vana devresinde istenen statik basınç ve devredeki askışın sıcaklığı sabitlenebilir. Tüm parametreler kaydedilmelidir. TRV seçerken tesisat ve kullanı m sı rasında beklenmedik, hoş olmayan sürprizler yaşanmayacağı ndan emin olmak isteriz. Dünya çapında ve uzun zamandır TRV üretimi yapmakta olan, bu ürünle tanınmış ve bu konuda uzman büyük bir firmanın ürettiği termostata güvenmek akı llıca olacaktır. Sensörleri doldurmada kullanılan aracı malzeme, yukarıda belirtilen özelliklerinden anlaşılacağı üzere önemli bir rol üstlenmektedir. Kontrol özellikleri açısından bakıldığı nda bir körük sistemine bağlı olarak çalışan ve hafif bir sıvıyla dolu olan sensörler (RTS sensörleri, Danfoss) parafin veya yağ doldurulmuş sensörlere 'göre avantajl ıdı rlar. Bazı üreticiler ürünlerinin sıvı ile dolu olduğunu ve körüğe bağlı olarak çal ıştığını beyan et-mektedir. Oysa gerçekte orada kullanı lan aracı madde yağa yakındır ve körüğün yerine başka bir sensör yapısı kullanılmaktadı r. Bu durumda, bu tür aletlerin özellikleri istenen özelliklerden çok büyük farklılıklar göstermektedir. Körükleri doldurmada kullanılan farklı aracı maddeler üretim sırasında farklı teknolojilerin kullanılması nı gerektirir. En kesin olanı sıvıdolu sensörlerin üretimidir. Danfoss böylece körükleri arzu edilen yüksek performans özelliğini sağlayabilecek şekilde tasarlama fırsatını yakalamaktadır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=