Tesisat Dergisi 90. Sayı (Haziran 2003)

1 � !.,._J"a n:icıe· oo 'i,j o ·;;; ·e, 'iii l t Dış hava sokak seviyesinden mümkün olduğunca yüksekten ve 11 nötr11 olarak alınmalıdır. t Kişi başına dış hava 90m3/h olmalıdır. t Klima santrallerinin içleri pürüzsüz, paslanmaz ve iyi temizlenebilir olmalıdır. t Hava girişte, mümkünse iki kademeli arka arkaya ve septik tatbik edilmiş F 7 filtre kullanılmalıdır. t Vantilatör basma tarafında da, genellikle cihazdan sonra, bir F7 filtre kademesi konulmalıdır. t Nemlendirme tercih edilmelidir! Mevcut teknolojiye göre devir daim suyu kullanmayan hijyen-kısa mesafe-yüksek basınç nemlendiriciler adyabatik nemlendirmede veya paslanmaz kısa mesafe buharlı nemlendiriciler kullanılmalıdır. Bunlar VDI 6022'ye uygun olmalıdır. t Öngörülen sıcaklık ve nem değerleri sınırları içinde hissedilir değişimler olamadan kalınması önemlidir. t Değişken hava debili sistemlerde hava kalitesi sensörleri kullanılmalıdır. t Hava cereyanı kötüdür! Hava dağıtımı planlaması hassas olarak yapılmalıdır. Zor durumlarda simülasyon yapılmalıdır. t Akış akustiği iç hava kalitesinin önemli bir parçasıdır! t Kötü boyutlandırılmış menfezler - ayrıca s - ekonder gürültü çıkaran susturucular da bir reklamasyon noktasıdır! t Bir iklimlendirme tesisi, VDI 6022'ye göre yapılması gereken bakım ve temizlik konseptleri n i de içerir. t Servis personeli uygun şekilde eğitilmeli, yönetilmeli ve denetlenmelidir. "İç hava kalitesi" konusunda yürütülen çalışmalar ve araştırmalar, iyi bir iç hava kalitesinin hastalık durumu ve prodüktiviteyi doğrudan etkilediği sonucuna varmıştır. Bu nedenle iç hava kalitesini yükseltmek için her olanak denenmelidir. 3. Klima Tesisleri-Geçmişe ve Geleceğe Bir Bakış Havalandırma ve klimada uzun süreli geçmişteki faaliyetlere bakıldığında, çok değişik sistemler ve çok çeşitli tarzda havalandırma ve klima komponentinde kapsamlı gelişmeler görülür. t Alışılmış tek kanal-alçak basınç havalandırma klima tesisinin yanında, sıcaklık ve nemi ayrı oda ve zanlar için öngörülen değerlerde tutacak ilginç gelişmeler de mevcuttu, örneğin; paralel sıcak ve soğuk hava kanallarının oda veya zandaki karışım kutusuna bağlandığı iki kanallı sistemler sıcak/soğuk hava klapeli cihaz ve oradan zanlara ayrı ayrı giden 70 kanallardan oluşan multi zon sistemler vardı . t Pencere altı endüksi yon cihazlarını besleyen yüksek basınç tesisleri, daha doğrusu "yü ksek hız tesisleri" bir zamanlar revaçtaydı . t Gürültüsü eskiden rahatsız eden şimdi ise "fısıldayan" merkezi beslenen fancoiller de kullanılırdı, hala da kullanılmaktadır. !sıtma/soğutma beslemesi 2, 3 hatta 4 borulu tesisatla ve dahili vananın ayarı ile yapılır. Geçen zamanda multizon sistemler "out11 oldu ve iki kanallı sistemler anlamını yitirdi. Endüksiyon cihazlı yüksek hız sistemleri de "yeni klima teknolojisi" nedeniyle geriledi. Yine de yüksek hız teknolojisi gözden uzak tutulmamalıdır. Mevcut iklimlendirme tesisi planlamasında konstrüksüyon ve hesaplama kapasitesine önemli bir bütçe ayrılması gerektiği ve bugün bu masrafı azaltmanın zor olduğu unutulmamalıdır. Bahsedilen gereksinimler ve yeni gelişme ve teknolojik olanaklar merkezi olmayan tesis sistemlerini getirmiştir; bunlar mevcut klima teknolojisinin yanında giderek önem kazanmaktadır. Böylece "yeni klima teknolojisi", VRF (Variable Refrigerant Flow) teknolojisi ile inşa tekniğindeki mevcut sınırları atarak bina iklimlendirmesinde yeni yollar açmıştır. İ laveten 11 Hidro-Klima", cephe cihazları teknolojisi ve "sessiz soğutma" gibi alternatifler de eklenmiştir. "Eski klima teknolojisi" bu zamanda önemli ölçüde optimize edildi ve çeşitli ısı geri kazanımı yöntemleri ile yüksek teknolojiye ulaştı. DX (Direkt Genleşmeli) Sistemler Split 1 30m2' ye kadar bağımsız mekanlar 1 Multisplit 1 Yaklaşık 3000 m2' ye kadar büro kompleksleri 1 1 Alışılmış sistemler silinip gitmiyor, ama temelde şu husus dikkate alınmalıdır: Eski "merkezi klima teknolojisi" klima f larının en önemli rekabet unsuru id i i r . m B a u teknoloji üzerinde fazla ısrar etmek bugün çok akılcı değildir ve bu da konuyu yapı müteahhitlerinin ilgisine de uyarak "yeni klima teknolojisine" getirir. Bu konu yazının ilerisinde incelenecektir. 4. Havalandırma/Klima Sistemlerinin Kıyaslanması Havalandırma, ısıtma, soğutma yı bazen nem alma/nemlendirme ile birlikte sadece hava şartlandırması ile yapan klima tesislerinin, bir çok kullanım durumunda zayıf bir noktası vardır! Hava kötü, hatta aşırı verimsiz bir ısı aktarma maddesidir. Buna karşın su ve soğutkan çok daha verimli olarak kullanılabilirler. Çok kaba olarak şöyle denilebilir: 1 O kW'lık bir ısıl gücün taşınması için hava kullanılırsa, kullanım durumuna göre 300 x 300 ila 300 x 400 mm hava kanalı kullanılmalıdır. Tercih sudan yana olursa, 25 mm veya daha küçük çapta bir boru yetecektir. Eğer direkt buharlaşmalı sistem seçilirse çap daha da düşer. Hava ve suyu basma için gereken enerjilerin verim açısından kıyası da benzer şekildedir. "Hava pompalamak enerji yutar" saptaması yapılabilir. Bu nedenle hava ve su sistemleri birbirleriyle kombine edilmiştir. "Yeni soğutma teknolojisi"ni baz alan "yeni klima teknolojisi" de optimal bağlanmış ve yüksek verimli (sadece) hava şartlandırma tesislerine gereksinim duyar. Açıklama için Resim 1 bugün mevcut DX (Direkt Expansion) sistemleri ile su/hava sistemlerinin kullanım sınırlarını gösterir. Hava/Su Sistemleri Soğuk Su Üreticileri ve Hava Şartlandırma Cihazları Yaklaşık 2000 m2' ye kadar büro kompleksleri, bankalar, mağazalar, oteller 300 m2'den bü yük büro kompleksleri, bankalar, mağazalar, oteller, büyük hacimler Resim 1. DX ve Hava/Su klima sistemleri ve kullanım yerleri.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=