Tesisat Dergisi 90. Sayı (Haziran 2003)

.. en 'in ·e, QQ) -.. "in 2. Kondenstop Çalışma Karakteristikleri 2.1. Şamandıralı kondenstoplar: İçerisinde bir şamandıra ve bir termostatik eleman ihtiva eder. Bu nedenle "şamandıralı ve termostatik kondenstop" olarak da adlandırılırlar. Kondensin gövde içine girmesiyle birlikte şamandıra yükselir ve vanayı açarak kondensi tahliye eder. Kondens tahliye oldukça şamandıra sürekli olarak kondens yüküne bağlı, aşağı yukarı hareket eder. Gövde içerisinde bulunan termostatik eleman ise buhar tesisatında bulunan havayı ve yoğuşmayan gazları otomatik olarak tahliye eder. Bu tip kondenstoplar yüksek ve düşük kondens yüklerinde düşük ve yüksek basınçlarda verimli olarak çalışırlar fakat; tesisatta koç darbesi söz konusu ise kesinlikle tavsiye edilmezler. Diğer bir kusurları da arıza anında kondenstobun genellikle kapalı kalmasıdır. Bununla beraber bazı durumlarda şanıandıra delinerek batar ve kondenstop arıza anında açık konumda da kalabilir. Termostatik elemanın arızalanması halinde ise; termostatik elenıan açık konunıda kalır. Kondenstop içerisinde arızalanabilecek elenıan sayısının birden fazla olması da şanıandıralı kondenstopların başka bir dezavantajıdır. 2.2.Ters kovalı kondenstoplar: İçerisinde bulunan kova ve buna kaldıraç nıekaniznıası ile bağlı olan vana ters kovalı kondenstopların ana elemanıdır. Buharın ya da kondensin varlığına göre kova yukarı aşağı hareket eder. Gövde içerisinde buhar olması halinde kova yükselir ve vanayı kapatarak buharı sistemde tutar. Kondensin gövde içine dolması ile kova batar ve vanayı açarak kondensi tahliye eder. Ters kovalı kondenstoplar koç darbesi riski olan tesisatlar için en ideal kondenstop tipidir. Fakat donma riski olan ve iyi izolasyon yapılnıamış tesisatlarda donma problemi olnıası dezavantajıdır. Arıza anında genellikle açık konumda kalır. 2.3.Termostatik kondenstoplar: İçerisinde alkol-su karışımı olan özel bir madde ihtiva eden körük, ternıostatik kondenstopların ana elenıanıdır. Körük içerisindeki bu karı-şımın kaynama noktası, suyun kaynama noktasının altındadır. Körük kondensle temas ettiğinde büzülür ve vanayı açar, kondensi ve havayı tahliye eder. Buharla tenıas etmesi halinde ise genleşir ve vanayı kapatarak buharın geçmesine izin vermez. Yüksek kondens yüklerinin olması halinde özellikle start-up anında körük uzun süre büzük konunıda kalır ve tüm kondensi sürekli olarak tahliye eder. Buharın gelnıesi halinde ise genleşerek vanayı kapatır. İşte bu sebeple termostatik kondenstop bazen sürekli bazen de kesintili tahliye yapar. Koç darbesi ternıostatik kondenstoplar için de problenı teşkil eder. Arıza anında termostatik kondenstop açık konunıda kalır. 198 2.4.Bimetalik kondenstoplar: Bimetalik kondenstopların çalışma prensibi termostatik kondenstoplarla aynıdır. Terınostatik kondenstoplardaki körüğün yerini, bimetalik kondenstoplarda buhar veya kondensin sıcaklığına göre deplasman yapan binıetal elemanlar almıştır. Bu bimetal elemanlara bağlı olan vana, buhar ve kondens sıcaklıklarına göre uzayıp kısalarak deplasnıan yapan elenıanlar vasıtasıyla, kondenstop içerisinde buhar bulunduğunda kapatır, kondens bulunduğunda açar. Bimetal kondenstoplar diğer kondenstoplara oranla daha sağlam yapılı ve koç darbelerine, donmaya karşı oldukça problemsiz çalışan kondenstop türleridir. 2.5.Termodinamik kondenstop: İçerisinde bulunan disk buhar ve kondensin hızına ve buna bağlı basınç değişinıine göre yukarı ve aşağı hareket eder. Buhar diski kapalı konumda tutacaktır. Kondensin gelnıesiyle birlikte diskin altındaki bası nç azalacaktır ve disk yu karı doğru hareket ederek kondensin tahliyesine izin verecektir. Koç darbesinden etkilenmemesi kızgın buharda kullanılabilnıesi avantajlarındandır. Proses hatları için fazla önerilmez. Arıza halinde açık konumda kalır. 3.Kondestop Arızalandığı Zaman Bir çok tip kondenstop arıza anında açık konumda kalır. Kondenstobun açık kalması demek kondensle birlikte canlı buharın da tahliyesi demektir. Bu durumda kazan gerekli enerjiyi üretebilmek için daha fazla çalışmaya başlayacaktır ve kondens dönüş hattındaki karşı basınç yükselecektir. Kondens dönüş hattındaki karşı basıncın artması tesisattaki diğer bütCın kondenstopların boşaltma kapasitelerini de düşürecektir ve verimli çalışmalarını engelleyecektir. Kapalı konumda kalan bir kondenstop ise geride kondens biriktirecektir. Böylece buharın kullanıldığı proses cihazı istenilen sıcaklık seviyesine kesinlikle ulaşanıayacaktır. Örneğin bir kurutucu içerisinde 4 adet buhar serpantini varsa ve bunun sadece 3 tanesi çalışıyorsa ürünün kurutulması beklenilenden daha uzun zamanda olacaktır bu da üretim zamanını olumsuz yönde direkt olarak etkileyecektir. Dizayn problemleri hariç kondenstopların arızalarında en yaygın iki sebep tesisattaki kir problemi ve kondenstobun gerçek boşaltma kapasitesinin üzerinde seçilmesidir (oversizing). Kondenstobu gerçek kapasitenin üzerinde seçtiğimiz zaman, kondenstop çok sık açma kapatnıa yapacaktır ve çalışına koşulları ağırlaşacaktır. Bu da bir süre sonra kondenstobun canlı buhar kaçırmasına sebep verecektir. Buhar sistemlerinde kirliliğin oluşnıası kaçınılmazdır. Bu kirlilik, kondenstobun görev yapamayacak şekilde kilitli kalmasına veya gerekli kapatmayı yapamamasına sebebiyet verir. Bu kirliliğin sebebi buhar tesisatındaki borulardan olabilir ya da kazan suyunun yeterince ıslah edilememesinden kaynaklanabilir. 3.1.Kondenstop arızasının tesisattaki diğer cihazlara etkisi : Kondenstobun kondensi tahliye edemenıesi demek, tesisatta kalan konclensin buharla birlikte hareket etmesi elemektir. Bu da tabiki buharın kalitesini düşürür ve tesisattaki koç darbesi olasılığını iyice artırır. Yani sadece enerji kaybına değil, aynı zamanda tesisattaki diğer cihazların koç darbesi sebebi ile ciddi ölçüde zarar görmelerine sebep olur. Tesisatta 25-45 m/s hızla giden buhar, önüne aldığı kondensi sürükleyerek götürür ve önüne çıkan engellere (dirsek,vana v.b) ciddi boyutta hasar verebilir. Burada cihazlara verilecek zararın etkisi basınçtan çok hıza bağlıdır. Dolayısı ile düşük basınçlı sistemlerde de ciddi boyutta koç darbesi hasarları olabilir. Tesisattaki bir vana ya da pislik tutucu, koç darbesi sebebi ile parçalanabilir. Buhar tesisatında kalan kondens herzaman için ciddi bir tehlikedir. 3.2.Konvansiyonel kondenstop test metodları: Kondenstopların testinde klasik olarak kullanılan üç ana yöntem vardır: t Gözle kontrol, t Sıcaklık ölçümü ile kontrol t Dinleme ile kontrol. Gözle kontrolde kondenstop çıkışı atmosfere açık olmalıdır veya kondenstop çıkışında bir test vanası olmalıdır. Kontrolü yapan kişi çıkışta kondens ve canlı buharı ayırt ederek kondenstop hakkında bir yargıya varabilir. Bu metotta, genellikle çok fazla yanılgı yaratan "flaş buhar" ile "canlı buhar" ayırımının iyi yapılamamasıdır. Eğer kondenstop çıkışındaki buhar flaş buhar ise ve belirli peryotlarla (kesintili tahliye yapan tipteki kondenstoplar için) tahliye yapıyorsa kondenstop düzgün çalışıyor demektir. Sıcaklık ölçümü ile kontrolde kondenstobun giriş ve çıkışındaki sıcaklık değişimlerine bakılır. Dinleme ile kontrolde ise, ölçünıü yapacak kişi bir steteskop ya da ultrasonik ses dinleme aygıtı ile kondenstop içindeki sesleri dinler ve kendi tecrübesine göre kondenstobun durumu hakkında karar verir. itı

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=