t Bazı pestis çacıkların iüdzleerrvinedaeğtırumtuelmtaulleş r(kaadtsı o p r a b r e t e B d u l i a l m n i ı ş k ) l ığ o a l a b i l i r. sebep olan bazı maddeler s m u e ysui nn ee tmk i lai nbii roşleukr il ladre. dKeazt ıe npfaerkçtaeceı kdl ai l r dk leozre vn feeykataunl tl ar ar av ikyaorlşeı k( Ua l Vk a) nı ştıen şl ak ri l ı egdi eb i rbeuklamniıkkrlıoğoarganizmaları korurlar. Ayrıca, sebep olan bazı maddeler kimyasal dezenfektanları tüketirler. Netice olarak, bulanık bir s fekte etmek için çok yükseuky um di ket az redna t d B e u z la en n f ı e k k lı t ğ a a n kullanmak gerekir. sebep olan maddelerin bazıları dezenfeksiyon sırasında serbest klor ile reaksiyona girerek kansere sebep otelaşebkilekücleğeitmkaebul edilen yan ürünlerin sine yol açarlar. Bundan dn oı kllaı ğyıınkmloürlmamk üa ni şol el dmu ği nudkeandöanr cdeü şbüur ül al mesi gerekir. (Bu husus aşağıda daha detaylı anlatılmıştır.) 1.2. Renk dNeel be ar sti u y k a a syanraı -kklaı hbvaezr ıe nt ag bi mi i soi br gi rarneinkk mveardevbeilirç.eBşuitnli labritykaileprriankların, ağaç parçalarının su içinde çürümesi ve çözünmesi neticesinde ortaya çıkarlar. Bahsedilen maddeler arasında tanninler, humik ve fulvik asitler en önemlileridir. Humik ve fulvik asitlerin molekül yapıları t a am olarak bilinmemektedir. Ayrıca 'humik sit' ve 'fulvik asit' belli iki maddeye değil, ömzaedldlikelyeeri vbeirribleirninie benzeyen iki grup simlerdir. Topraktaki humusa benzerlikleri s delere 'humik maddelere'bdeebniymleekbteudmir.adİçme suyu kaynaklarında renge sebep olan tabii organik maddeler s makla beraber, dezenfe a k ğsliıyğoanz ai şr laerml ı oi lsm ır a a sında serbest klor ile reaksiyona girerek s lbığilaeşzikalerarrinlı moel aybdi laencaegkeklml oer l a n m ı ş orgaanği k sine yol açarlar: (Tabii organik bileşikler) + (Serbest KlorH> (Dezenfeksiyon Yan Ürünleri) Serbest klor ile kastedilen Cl2 (klor gazı), HOCI (hipoklorik asit) ve ocı- (hipoklorit) bileşikleridir ve sofra tuzunda da bulunan gkalozrıür iyonu (G) ile karıştırılmamalıdır. Klor su ile karıştırıldığı zaman şu tepkimeler meydana gelir: Cl2 + Hp <---> HOCI + H + + CI· HOCI ..... ocı· + w Sodyum hipoklorit (NaOCI) veya kalsiyum hipoklorit (Ca(OCI)) suya eklendiği zaman da aynı reaksiyonlar (ters yönde) meydana gelir. Netice olarak, ister klor gazı kullanılsın, isterse hipokloritler kullanılsın, suda aynı maddeler (çözünmüş Cl2, çözünmüş HOCI ve ocı- iyonu) teşekkül eder. pH değeri çok düşük değilse Cl2 eser miktardadır ve serbes halleritndkelorbbuüluynüukr.oranda HOCI ve OClYukarıda bahsedilen yan ürünlerin aras dtuatTmHakMta'lderır(:trihalometanlar) en önemli yıenri Kloroform (CHCl3) Bromodiklorometan (CHBrCl 2) Dibromoklorometan (CHBr2CI) Bromoform (CHBr3 ) Bu maddelerin kansere sebep olabileceği kabul edilmektedir. Arıtılmış içme suyunda TmHg /ML )' l earşi nm taompal al ı md ı rm. Bi kut na dr ı a1n0 0d oµl ga/yLı ',y ib (u0l a. 1 nıklık gibi renk parametresinin de klorlama dişüleşmükindbeinr önce mümkün olduğu kadar seviyeye getirilmes mektedi r. i gerekYukarıda s lere ilaveteönzyeüdkisl ee lntgteanbmi i i şo rdgea mn i i kr vmeamd da en ganez iyonları da suya (kırmızıms rengi veya siyah) renk verebilirler. Bı ukamhavdedelerin s dan, tekstai ğl el ı ğn ad übsi t r r i zs rinden veya kağıt fa i a n b r d r a i e k rı k a y i l a b o r o k ın t y d u a r a m . n Ö a k i t ş a e le y y m n a a le n k lanan atıksular s ler verebilir. uya değişik ve yoğun renkRmeı nş k pöol çt aüsmyüunmd e kbl oe lrl iobpilraştei nk ial dt e ( hKalz ıtrCl aIn 6) çözeltisi standart olarak kullanılmaktadır. İçinde 1 mg/L KltCl6 bulunan (az miktarda ykooğbuanl t l ukğl our ü1 r reeknl ek nbmi ri işm) iboi r l açröazke kl tai nbi un l reednik lir. (Renk tayini ve bu yazıda bahsedilen tdei ğf eerrr upaat rl ıa mb i el gt ir ei çl ei nr i n' S öt al çn dü amr üd hMaektkhı on dd a s' i simli kitaba danışılmalıdır. Birkaç senede bir bu kitabın yeni bas maktadır. Bkz. Kaynaklar.k) ılİçamrı eyasuyyı nulnadna rengin 15 birimin altında olması tavsiye edilir. Suda yüks sının şu mahsurlaerıkvmaridkıtra: rda renk olma t Tüketici, içinde sağlığa zararlı bir madde olmasa bile, renkli bir su yerine renksiz ve berrak ama sağlık açısından güvenli olmayan bir su kaynağını tercih edebilir. t Suya renk veren tabii organik maddeler serbest klor ile reaksiyona girerek sağlığa z e a tm ra e rlı çeşitli yan ürünlerin teşekkül sine yol açarlar. t Meşrubat, süt ürünleri, gıda, kağıt ve tekstil gibi endüstrilerde kullanılan suların renksiz olması gerekmektedir. 1.3. Toplam Çözünmüş Katılar TÇK suda çözünmüş olan bütün iyonların miktarını gös metredir. TÇKtetraeyni ngieinçeinl ,vbei rkasb u a n b u m i r u p n a e ra s i filtre edilerek askıdaki katı parçacıklar tutulur ve ayrılır. Süzülmüş su buharlaştırıl ır ve kalan katılar tartılır. Tabii sulardaki TÇK'n ın sağlığa bir zararı olmamakla beraber, çok yüksek TÇK değerlerinin şu mahsurları vardır: a. TÇK 500 mg/L'den yüksek ise suya tuzlu b. Ybüirktad verebilir. sek TÇK, bünyeleri alışık olmayan kişilerde ishale sebep olabilir. Bazı laboratuvarlar suyun elektrik iletkenliği (Eİ) ile TÇK arasındaki takribi bir ilişkiyi kullanarak TÇK'yı ayrıca ölçmeden ( Eİ değerinden hesaplayarak) rapor etmekle vbeerrma beezr., Bbuu i kmi eptaoradmgeütvree na ri lai r b i r n e t i c e sındaki ilişki TÇK = 0.5(Eİ) ile TÇK = 0.9(Eİ) arasında d m e h ğ o işsm /smek)t.edir (TÇK = mg/L, Eİ = mikro1.4. Tad ve Koku İçme suyunun kalitesini tayin eden fiziki parametreler arasında tad ve koku "estetik" vaeçıdkoankuölanreınmbl iidrçi ro. Skuddeağaişrizku e d i l meyen tad sebebi (organik vv ee yr ea ni nboar zgı amn i ak dmd ae dl edr evl ee r t) aodl aı nb i( lvi re. ySau ykaotkaud nun) hissedilmeye başladığı konsantras ları şöyledir: yonÇinko (Zn) : 4 mg/L Bakır (Cu) : 2 mg/L Demir (Fe) : 0.04-0.1 mg/L Manganez (Mn) : 4 mg/L Florür (F) : 2.4 mg/L Serbest klor : 0.2 mg/L (pH ., 7) MKloornoofokrlmora(CmHiCn l ( N H p ) : 0.48 mg/L 3) : 0.1 mg/L (koku sınırı) Hidrojen sülfür (H2S) : 0.0001 ml9'L(koku sı nırı) Geosm in : 10 nl9'L (0.00001 mıy'L) Metilizoborneol(MIB): 10 nl9'L (O.CXXXl1 mgıl) Geosmin ve MIB bazı mikroorganizmalar tarafından üretilen ve içme s lma raı nd dd ae dy iar y. gS ıundoal akrüafk vkeayraş ı ltaoşpı l raau n k y i u k k io k o k a r u ygannaki k suna benzer kokulara sebep olurlar. Bazı yeraltı sularında ve bazı s bik bakterilerin sü luf aşteı bi nedk ier gl eer mi n edse i a n n e a ti e c r e o si olarak hidrojen sülfür meydana gelir. Bu madde son derece rahatsız edici olan ve çürümüş yumurta kokusuna benzeyen bir koku meydana getirir. İçme suyu dağıtım şebekes teriler (demir bakterileri, nitr in if d ik e a sçyeoş ni t lyi abpaakn bakteriler, sülfür bakterileri) üreyebilir ve gbeol reubl ai l ri rı .n Bi çui nt dü er bbaakktteerri il etrahbaa k a l a r ı meyd a n a stalıklara sebep olmasa bile, suya istenmeyen tad ve kokular 151 .., ooN .. :: ' E �
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=