.., oo N ., ;. .. :::E o, ... ;. .. 1/) "iij ·e o 1a 'iij 1:1@1;:s:m:ıEll;:s: @El □ o El ec nıca ın orma ıon • • SICAK SULU ISITMA SiSTEMLERi NDE • • • POMPA KULLA� l�INI N GELiŞiMi 1. BOLUM Developments in Using Pumps For Hot Water Heating Systems - Part- 1 1. Hidrolik ve Tesis Tekniği ile İlgili Oluşumlar Yer çekimi kanununa itaat ederek, su daima yüksek noktadan alçak noktaya doğru akar. Sadece yesinde ters yöne do i n ğ s r a u, n ı y n a n b i a ş a a ş r a ı ğ s ı ı d s a a n yukarıya doğru hareket ede sanoğlunun ilk hidrolik bilgileribmi l iirla. ttİ ann önce 300' I ere dayanmaktadır. Yunan uygarlığındaki emme-basma tulumbalar ile başlamıştır. Henüz milattan önce 250 yılında yani Arşimed'in döneminde, Ktesibios Yunanistan'da bir basınçlı kazana emme ve basma klapeli valfl er il e çift ypüisztyoınlılnu-sboansuınndçapisompası uygulamıştır. 7. e Fransız fizik profesörü D. Papin, Kassel kentinde ilk santrifüj pompayı geliştirmiştir ve buluşunu "Hess topluluğu tarzı emme ve basma tesisi" olarak tanıtmıştır. İlk bilimsel temel ler ise 18. yüzyılın ortalarında İsviçre uyruklu profesörl erden Bernoulli ve Eul er' in yaküızşykaıldnlaariislimi çalışmalarıyla başlamış, 19. e İngiliz fizikçi Reynolds'un h idro-mekanik üzerine elde ettiği bilgi leriyle geliştirilmiştir. 1880 yılındaki gel işmel erden sonra ve bunların da u k nutulmaya başlandığı sıralarda, Graz entinde doçent olan Dr. Reger santrifüj pompasını ısıtma tesisatların iyil eştirme sinde kullanılmasını öne sürmüştür. 1929 yılında Dortmund kentinde yüksek mühendis Wilhelm Oplander'in (Wilo şirketinden), bir boru dirseğine leştirilen boru içi pervane ve dıştan en s t aeb g i r t e edilmiş bir motor ile sunumu sonucunda patent almıştır (Şekil 1 ). Şekil 1. Sıcak sulu ısıtma sisteminde bir per vaneden ibaret devir daim pompası (Patentini 13 Kasım 1929 yılında Alınan Reiclı'ı Dortınıınd kentinde Yük. Miilı. Wıl/ıelııı Opldnder almıştır.) 138 Yazan: Yük. Müh. Hans Jürgen Kiecksee, Aichwald Çeviri: Hüseyin M Yüksel Kaynak: TGA Fachplaner 1,2,3 / Ocak, Şubat, Mart 2003 ... '.2l ,::ı o o Debi V(m3/h) ► Şekil 2. Bir pompanın karakteristik eğrisi Devir Daim Pompası Başarı Göstergesi Olmuştur Bir kalorifer tesisatında gerekli devir daim basıncı için bir pompa yerl eştirilir ve tesisatın boru kayıplarını yener. Kalorifer tesisatında kullanılmakta olan devir daim pompalarının adına DiN 24 250'ye göre santrifüj pompaları da denebilir. Aslında bu her zaman böyle değildi. Devir daim pompası kalorifer tesisatlarına girip bir başarı sembolü olmadan önce, yer çekimi kuvvetiyl e çalışan (doğal taşınımlı) ısıtma sistemleri mevcuttu: Kullanılan bu ısıtma tipi, sadece özgül ağırlıkların farklarıyla ve saortğışuıkildönüş suyunun ısıtılınca hacminin e sirkülasyonu sağlıyordu. Yani su ısındıkça yoğunluğu düşer, su hafifl er. Düşük oranlarda görül en özgül ağırlık farkları nedeniyle tesisatlar basınç kayıpları asgariye inecek şekilde tasarlanılırdı, yani büyük boru çapları şart idi. Pompa ve Boru Tesisat Ağı Günümüzde ısıtma sistemlerinde pompa kullanımı, ekonomik nedenlerden, montaj tekniği açısından ve ayar teknolojisinin sunduğu olanaklar sayesinde çok doğal bir hal almıştır. Ancak günümüz tesislerinde ve bunların döşeme şekillerinde, dikkat edilmesi gereken bazı noktalar ortaya çıkmıştır. Düzenli bir çalışma sağlamak için örneğin; pompayla boru tesisatı arasındaki etkileşim bilinmelidir. Ayrıca doğru pompa seçimi de önemlidir; sadece bu şekilde toplam tesisin düzgün bir şekilde çalışması garanti altına alınmışolur. Yan i test standlarında elde edi l en pompa karakteristik eğrisinin, basma yüksekliği ve debisinin bağıntısını verdiği göz önünde dbouğl ur unl tduus ur un dl ma aa şl ıadğı ırd a(kŞi ekkuirl a l2o) r. t aByua çs ıok an ru: ç t Basma yüksekliği arttıkça, basılan debi azalır. t Debi artıkça, basma yüksekliği düşer. �
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=