"' ooN >, .. ::ı; OC >0 >, .. uı Teorik olarak 1800 MWh'lik gizli ısı depolamakta olup ayrıca 100 MWh'likte duyulur ısı kapasitesi vardır. Kar erime miktarını, M = k. T. A veya izolasyonu da hesaba katarsak; AA_T M =--d F Pw ile ifade edilebilir. Ayrıca A = f(V) ve (1) (2) (3) yazılabilir. Burada; M eriyen su {m3/gün), k derece-gün sabiti (m/°C-gün) 1 T hava sıcaklığı> donma°C, A kar yığını alanı (m2), V kar yığını hacmi (m3), rw suyun yoğunluğu (kg/m3), ps kar yoğunluğu (kg/m3), tı. izolasyon malzemesinin ısıl iletkenliği (W/ m°C), d izolasyon kalınlığı (m), F gizli ısıdır (334 kJ/kg). Hesaplamaların Sundsvall hastanesi için yapılmasının ardından şu sonuçlar ortaya çıkmıştır: zeminlekaryığını arasındaki sıcaklık farkından dolayı eriyen kar miktarı o/o2 civarındadır. Yağan yağmurlar ise %1,3 oranında kar yığınında erimeye neden olur. İzolasyonun yapılması gereklidir (tahta talaşı). Yaz ikliminden kaynaklanan doğal kar erimesine karşın kalan miktar yaz boyu istenen iklimlendirmeyi sağlamaktadır. Yeraltında soğuk depolama (YSD) için soğuk enerji kaynakları su (sığ ve derin sular), kış havası, kar olarak tanımlanır. YSD için soğuk depolama potansiyelini hesaplamak amacıyla "gün-derece" metodu (GDM) ve bu metodun bir gelişmiş hali olan "soğuk enjekteli derece saat" (SEDS) metodu kullanılır. GDM çeşitli bölgelerin (4) iklim indeksidir. GDM'da gün-derece (GD) ortalama günlük hava sıcaklığı (Tm) ile yer sıcaklığı (Tb) arasındaki farkların toplamıdır. GD ise (4) no'lu ifadeden bulunur. N gün veya saat olarak hesaplama süresidir. Günlük ortalama hava sıcaklığı yerine saatlik hava sıcaklığı ortalamasını kullanmak YSD sistemleri için daha uygun olacaktır. SEDS'yi hesaplamak için dört numaralı formülde N hesaplama periyodu olarak saat sayısı kullanılmalıdır (Dikici vd., 2001 ). 116 Soğut & uc ı u Iseığiştirici Buz depolama sistemleri (Şekil 11) hacim olarak su depolama sistemlerine göre daha az yer kaplarlar. Bunun sebebi buz-su gizli ısısının yüksek olmasıdır. Hacim avantajı nedeniyle su depolamanın mümkün olmadığı küçük binalar için uygundur. Ayrıca gıda endüstrisinde çok yaygın olarak kullanılırlar (Yamaha, 1999). ae ae ı a20 -+u-=---- cJt dX 2M c))t (5) Depolamadaki ısı transferini tek boyutlu olarak (5) no.lu ifadedeki gibi gösterebiliriz (Nakajima, 1972). Burada M deponun karışma karakteristiği için bir katsayıdır. q boyutsuz sıcaklık, t boyutsuz zaman olup aralarındaki ilişki Şekil 12'de gösterilmiştir. M sıfırken depo tam karışmış durumdadır. ı. o ). 5 Boyutsuz zaman t* Buz 1 Şekil 11. Buz depolama sistemleri tipleri. Şekil 13'te depolama sistemlerinin kontrol tipleri gösterilmektedir (Yamaha, 1999). Çillerden gelen suyun sıcaklığı, depodaki suyun sıcaklık dağılımının düzgün olması için, sabit kalmalıdır. Bu tip sabit hacim kontrolünde çillerin giriş suyu sıcaklığı esas alınır. Değişken hacim kontrolünde çıkış suyu sıcaklığına göre çillerin kontrolü sağlanır. Pompa çift yönlü çalışırsa enerji tüketimi azalacaktır. Fan-coiller için strateji çevre sıcaklığı ile olan sıcaklık farkının artmasının sağlanmasıdır. Kontrol çiftyönlü valflerle sağlanabilir. Merkezden elde edilen soğu enerjisini bağlı bulunduğu tesisat üzerinden çeşitli kullanıcılara sunan bölgesel soğutma sistemlerine (BS), IED sistemi eklemenin faydaları vardır. İsveç'teki bir BS uygulamasında sistem içindeki sıcaklık farkı 1 O °C iken daha sıcak iklimlerde bu sıcaklık farkı daha büM7 . 5=,1 40.00,, 530. 0, ,220. 0, ,1 21 .. 05 ,, 0.5, 0.1, 0.05 Şekil 12. M değerine göre deponun sıcaklık karşılığı. T Depo Depo Depo Şekil 13. Depolama sistemlerinin kontrol tipleri.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=