oo 00 00 Aktivite Dereceleri ve lsı Kaybı İnsanın ısı üretimi, büyük bir oranda aktivite derecesiyle belirlenir. Burada sakin bir şekilde oturan bir insan yaklaşık olarak 120 W verirken bilgisayar başında çalışıyorsa bu değer yaklaşık 1 70W'ye kadar çıkabilir (Tablo 2). Sürekli bir çalışmada ise sınır değeri yaklaşık 350 W'dır. lsı kazançlarına bağlı olarak, toplam ısı kaybındaki değişik ısı geçişi mekanizmaları ile kaybolan ısı oranları değişir (Grafik 3). fnsan vücut yüzey sıcaklığı artan ısı kazancıyla birlikte çok düşük bir yükselme gösterdiği için, ısı aktarımı, ışınım ve taşınım ile çok yavaş bir şekilde artar. Bu ayrıca giysi farklılıklarına da bağlıdır. Tııblo 2. Orta/umu bir erkeğin farklı ıığru�ılurtl,ıl<i ı.H ulaurııııı. Çalışma Şekli Q(W) Yatarak 86 Oturarak ve sak i n bir çalışma şekli 112 Ayakta ve sakin bir çalışma şekli 126 Giyinmek ve soyunmak 137 Hafif çalışma şekli, ayakta 163 Yazı makinesinde (hız l ı) 165 Mengenede kolay işler 250 Doğramacı 279 Restoranda çalışan garson 291 Yürümek, hız 5 km/h 314 Dans etmek veya yürümek 407 inşaat işçisi, taş kıran 436 Ahşap testereyle çalışan 523 Koşma, hız 8,5-9 km/h 675 Maksimum güç, bireysel kuwete 870-1400 ve kondisyona ba�lıdır ısı akışı ıwı 800 600 t 400 200 Oo lsı kazancı arttıkça, organizma vücut yüzeyine daha fazla su aktarmaktadır ve böylece buharlaşma sonucunda ısı aktarımı kuvvetlice yükselir. İşte bu durum organizma için asıl ayar büyüklüğü olarak görülmelidir. Ancak ısı kaybı buharlaşma olgusu sonucunda yeterli olmadığında, ten üzerinde su damlacıkları oluşur ve insan terlemeye başlar. Grafik 4'te, insan vücudunun ısı kayıpları hava sıcaklığına bağlı olarak gösterilmiştir. Yaklaşık 33°C 'lik bir sıcaklıkta ışınım ve taşınım sıfırlanır çünkü vücut yüzeyi ile mekan havası arasında sıcaklık farkı kalmamıştır ve ısı geçişi olamaz. Ancak 33°C'lerin üstündeki sıcaklıklarda, insan ısı almaya başlar. Bu durumda ise ısı kaybını sağlayabilmek için, buharlaşma ısısı ilgili oranda yükselmek zorundadır. lsı kaybı duyulur ve gizli ısı olarak ikiye ayrılırsa, ortam sıcaklığına göre önemli değişmeler olduğu görülür (Grafik 5). T.=25°C ve sakin oturma konumundayken, hissedilir ısı 70 W ve gizli ısı miktarı ise 45 W'dir. Orta zorlukta işlerde değerler 1 00 W ve 160 W'a çıkar, daha yüksek aktivitelerde (ağır işlerde) taşınım değeri sabit kalırken gizli ısı miktarı 260 W'a kadar çıkmaktadır. Dikkat edilmesi gereken unsurlardan birisi de, sakin oturma • ısı akışı ıwı 800 600 t 400 200 o 20 3 Dere 0 ce l"CI 40 _____...,. 45 Grafik 4. Hava sıcaklığıııa göre insan vücudunun ısı kaybı oranları (Kabul: doğrudan güneş ışınımı yoktur). Tablo 3. Farklı aktfrite/er ile ayııı kıyafetle yapılan 1.\1 kayıpları 20°c 26°C Q Qs Qk Qv w Qs Qk Qv w Tpl. (W) (W) (W) (g/h) (W) 8W) (W) (g/h) Oturmak 120 45 45 30 45 30 30 60 90 Daktilo yazmak 150 50 50 50 72 33 33 85 125 Konuşmak (Kürsü) 20 60 55 85 125 40 37 123 180 Garsonluk 250 65 70 115 170 43 45 162 230 Dans etmek 300 65 80 155 220 43 50 207 300 şeklindeyken ve oda sıcaklığı 20°C altındaysa, insanın ısı kaybının kuvvetlice yükseldiğidir, bu da önemli hepsi için rahat bir ortanı oluşturabilmek çok zordur. Tablo 3, oda içinde bulunan kişilerin odadaki hava şartına sadece buharlaşma ısı kaybı ile uyumluluk gösterme imkanlarının olduğunu yeniden gösterir. Ancak bunun için düşük bir bağıl nem gereklidir. rahatsızlıklar doğurabilir. Belirtilen tablodan da açıkça görüldüğü gibi farklı işlerde görevli oda kullanıcılarının Q(WI 160 ..--'- �-�-�-� 140 120 ...... 100 80 60 40 Sa'kiıı 20 ••••• oturma şefi a Q(W( 300 200 150 100 50 Q(WI 400 r--...---,---,---, --,---·-�� b • • a 350 300 250 200 150 100 ağ r işhr orta derecelt" 50 zor (or iş 'r f iş i er ... ····- �:-··· ·-- r a 1 Genci Kazanç ısı Kazancı (W( - 0 o 10 20 30 40 0 �0--ı�o-�2�0...,_�30-,---�40 · 0 �0--�1 0-�2�0��3�0 -�40 Grafik 3. İnsan vücudundaki ısı kazancı arııık a ısı aktarım oranları. 80 a: hissedilir ısı t,.,)"Ci b: gizli hararet Grafik 5. Aktivite derecelerine göre normal giysiler içinde insanların ısı aktarımları.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=