: z ' .. .. • (/) Orta ağırlıkta konsol yükleri örneğin hafif raflar, aynalı ve asma dolaplar 5x60mm ila 8x70 mm'lik ağaç vidalarıyla veya 8x100 mm den 1Ox140 mm'ye kadar saplamalarla sabitleştirilmelidir (Tablo). Sökülme yük değerleri (kırılma değerleri) kutu şeklinde yük konumundayken, 550 ila 950 N arasında bulunur. Özel bir statik ispata gerek duymayan ağır konsol yôkleri, yüksek kalite çelikten sıhhi tesisat parçalarıdır, örneğin küvetler, lavabolar, bideler, klozetler, durulama üniteleri, pisuarlar, sıcak su hazneleri ve benzerleri. Sabitleştirmeler, duvar yapısına bağlı olarak konsollarla, duvar askılarıyla ve vidalarla (Tablo), montaj elemanlarıyla ve taşıyıcı ayaklarla yapılmalıdır. Çekmeye karşı dayanırlık değerleri 3.000 ila 10.000 N 'dur. Duvara asılmakta olan sıhhi objeler, kullanıcının dayanması sonucunda veya üzerine oturmasıyla değişken yükler altına girer. Bu yüklere ilaveten özel koşullar kapsamında düşük bir yükseklikten de olsa çarpma yükü hesapları da yapılmalıdır. Kişi bazında en fazla 100 kg. yük değeri baz alınarak hesaplanılmalıdır. Şekil 6'da duvara asılı olan bir sıhhi cismin kuvvetdağılımları, ön kenarının üzerinden etkiyen P vücut ağırlığına göre gösterilmiştir. L p o • Şekil 6. Duvara asılı olan sılılıi cismin yiik dağılımları; P: Yiik, Z:Çekme Kuvveti, B:Eğilme kuvveti, D: Basma Kuvveti. Tesisat parçasının üst kenarından a mesafesinde sabitleştirilmesi sonucunda, bir çekme kuvveti Zve de bir eğilme kuvveti B etkir. Cismin alt kenarı, duvar yüzeyine D basma yükünü verir. Şekil 7'de gösterilen kuvvetlerin dağılımında, L=600 mm mesafedeki yük durumu sıhhi cismin vida o r--L=66cm •ı 1 ��26�0�k�---:7 2 'ii ·eı 1 .. � Şekil 7. Duvara asılı olan sıhhi cismindeki • yüklerin ayrıştırılması. {! 118 sabitleştirmelerine Z=P1 =2600 N 'luk çekme ve alt kenarına D= P2=2900 N 'luk basma gerilmesi yaratır. Vida ve dübeller, binen yükün dışında sıhhi cismin kendi gövde ağırlığını da taşımak zorundadır. Bu durum aynı şekilde lavabolarda ve bidelerde armatür ağırlığı ve doldurulan su dahil yaklaşık 25 ila 35 kg, rezervuarsız klozetlerde 35 ila 50 kg arasında yük için geçerlidir. Sıhhi cismin kendi ağırlığı, sabit yük olarak kabul edilmelidir. Duvara asılı sıhhi cismin ve bağlantılarının dayanması gereken en az miktarda çekme kuvveti Z, aşağıda yer alan değerlerle hesaplanmalıdır: t 1 000N, el yıkama lavaboları ve duvara monte pisuarlar için, t 1200N, küçük ebatlı lavabolar için, t 1500N orta büyüklükteki lavabolar ve duvardan çıkmalı lavabolar için, t 2000N, büyük lavabolar ile duvara monte klozetler için, azami L=530 mm 'lik yük mesafesi ile, t 2500N, L=600mm olan bideler için, t 3000N, L=650mm olan duvara monte klozetler için. Sıhhi cisimlerinin temizlenmesi sırasında oluşan yükler daha az önemlidir. Ağır kategoriye giren ve sabitleştirmelerinde ispatlama isteyen konsol yükleri, örneğin laboratuvar dolaplarında kullanılan duvar sabitleştirmeleri, ağır yükleri taşıyacak olan raflar, duvara asılı büyük davlumbazlar gibi unsurlardır. Cıvataların Sabitleştirilmesi Cıvatalar sıkılırken ön gerilmeye maruz kalır. 16 mm çapına kadar olan cıvatarda normal bir anahtarla sıkma sırasında kolayca aşırı gerilme oluşabilir. Somunların sıkılması bu nedenle dikkat ve belli bir hassasiyet ile yapılmalıdır. St.38 cıvatalar için kullanım sırasında ilave 5000 N/cm2'Iik çekme kuvveti yüklenilmesine müsaade edilmiştir. Bunun sonucunda çelik cıvatalar için çekme kuvveti yükü aşağıdaki gibi belirlenmişti�: t M 1 O, Çekirdek çapı 7,9mm - çekme yükü 2.450 N'a kadar. t M 12, Çekirdek çapı 9,6mm - çekme yükü 3.61 O N'a kadar t M 14, Çekirdek çapı 11,2mm - çekme yükü 4.920 N'a kadar t M 16, Çekirdek çapı 13,2mm - çekme yükü 6.840 N'a kadar. Sabitleştirilen vidanın yüklenebilirliği için malzemenin dayanırlığının yanı sıra duvarın da dayanırlığı önemlidir. Dikkate alınması gereken yan etkenlerden bazıları da örneğin duvar yapılışındaki veya vidalamadaki fark edilmeyen hatalardır: Genel olarak aşağıdaki kurallar geçerlidir: t En fazla yükü beton duvarlar taşıyabilir. t Dolu tuğla duvarlar, çok iyi yük taşır. t Delikli tuğla duvarlar, iyi yük taşır. t Pomza taşı veya B50 gazbeton duvarlar yeterince yük taşıyabilirler. t Alçıdan yapılan duvarlar yük taşıyamaz. Bu bilgiler dübel çimentolu olan veya piyasada bulunan plastik dübelli sabitleştirme vidaları için geçerlidir. Gerdirmeli dübeller, duvar yüzeyine en az 10 ila 30 mm derinlikte etki etmelidir; bu şekilde duvarın yüzeyi gerilmelere maruz bırakılmayacaktır. Duvarın yapısı, dübelin yarattığı gerdirme deliğin cidarının her tarafına eşit gerilme sağlayacak kadar homojen olmalıdır. Vidanın uzunluğu ise, montaj için kullanılan dübelin kaba duvarın yüzüne sıfırlanması sonucu ortaya çıkar. Geçmeli montajlarda vida uzunluğu, sıvanın veya izolasyon malzemesinin kalınlığı kadar daha uzun seçilir. Duvara yerleştirilen vida sabitleştirmelerin dayanırlıkları için kullanılan ölçek ise, çekme kuvveti yüküdür. Plastik dübel ile sabitleştirmelerde, M 1 O vidası ve pullu somun için aşağıdaki değerler geçerlidir: t Beton duvarlarda 25.500 N Çekme kuvveti t Dolu tuğlalı duvarlarda 19.500 N Çekme kuvveti t Delikli Tuğla duvarlarında 10.500 N Çekme kuvveti t Pomza Taşından yapılan duvarlarda 5.800 N Çekme kuvveti t B 50 Gaz beton duvarlarında 3 500 N Çekme kuvveti. Emniyet katsayısı en az 3 olmalıdır. Lavabo, pisuar ve diğer sıhhi cisimlerin sabitleştirmeleriyle ilgili örnekler Şekil 8 ve 9'da gösterilmektedir. Şeki l 10'da bir lavabonun naylon dübel S 1 O x 1 40mm, M 1 O x 140mm saplama ve pullu somun ile montaj işlemlerini sırasıyla gösterir. Şekil 8. Lavabo ve pisuarııı Naylon dübel S I O veya S 14 ve M 8 veya M 1 O saplama, altı köşeli soııııın ve kapağı ile duvara delikli tuğlaya sabitleştirilmesi (Fischer) .
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=