1.3. Kesit değişimi ile ses seviyesinin düşürülmesi: Kesit değişimi, aerodinamik olarak uygun olmayan bir yapı parçasıdır. Herhangi bir yerde mümkünse bu tip parçalardan kaçınmak gerekir. Bu tip parçalarda istisnalardan birisi de, çiftli kesit değişimidir. Bu parça hücresel ses amortisörü gibi farklı ebatlarda kullanılabilir. Bazı özel koşullarda bu tip yapı parçaları kanal sistemlerine yerleştirmemek imkansız olur (örneğin özel çatallaşmalarda veya kıvrımlarda). 1.4. Basit bir kesit değişimiyle ses seviyesinin azaltılması: Ses seviyesinin azaltılması, L'ılw basit bir kesit değişiminde (Şekil 1) belirtilen geçerlilik alanında frekansa bağlı değildir ve şu değerde olmalıdır: ilw= lO lg 4·" [dB) [fi] (n + 1)2 s , n = � (S,) yüzeyin önündeki oran ve (S2) kesit değişi mi [f1) denklemi, sadece dalga boyu kanalın diyagonaline göre daha büyükse geçerlidir. Yani pratik uygulamada bunun anlamı sadece alçak frekansların yalıtıldığıdır veya küçük kanal kesitlerinde yalıtmanın olduğunu gösterir. Sadece hesapsal olarak bakıldığında, ani bir şekilde kesitin genişletilmesi hafif bir şekilde ses şiddeti düşmesine neden olur, ancak ortaya çıkan türbülans sonucunda dengelenir. 1 ·� j � s, s, - , . 1 ,, Şekil 1. Basit kesit değişimi. 1 .5. Ses şiddetinin çiftli kesit değişimiyle düşürülmesi: Çiftli kesit değişimi sönümü, veya hücre gözü (Şekil 2) frekansa bağlıdır, [f2]'e göre hesaplanır. L'ıLW=lO�[ı+( n:�1 f ( sin 2,+)2} dB] [f2] Girişim belirtileri diye adlandırılandan da beklenildiği gibi, erişilebilir ses seviyesinin düşürülmesi L'ılw, dalga boyu A'dan kaynaklanır, yani oran 1/A'dır. Maksimum ses s I s I ' s, ' 1 S, ıı=y ekil 2. Çifı kesil değişimi !=çapraz kesil enişleınesinin uzıınluğııdur veya hücresidiı: seviyesi düşüklüğü [f2)'e göre 14 dB'dir. Yani uygun uzunlukta tek bir hücreyle (gözle) ses seviyesinin düşürülmesi belirgin bir şekilde elde edilebilir. Ancak dezavantajlardan birisi ise, ses gücü pergeli düşüklüğün geniş şeritli olmasıdır. Periyodik olarak ortaya çıkan maksimum ses seviyesi düşüklüğü, sadece düz olmayan çok sayıdaki temel frekanslarda erişilebilir, bu nedenle üst ses tonu seviyesindeki gürültülerin her ikinci ses üst tonunu maksimum derecede zayıflatabilir. 1.6. Ses seviyesinin dirseklerle düşürülmesi Kanal sistemlerinde kullanılan dirsekler, bazı koşullar altında ses enerjisinin büyük bir bölümünü ses kaynağı gibi yansıtabilir. Yuvarlak kanallar, köşegen kanallara göre daha az yansıma gösterir. Bu nedenle bunların ses seviyesi düşürülmesi daha küçüktür. Eğer dalga boyu kanal genişliğiyle denk geliyorsa, yüksek seviyedeki ses şiddeti düşüklüklerine ulaşılabilir. Absorbe edici (emici) bir döşeme ile kanal duvarları dirseklerin arkasından ses seviyesi yükselebilir. 1.7. Dairesel dirsekler (Kıvrımlar, boru dirsekleri): Ses seviyesinin düşürülmesi, 90°'lik dirseklerle artan frekanslarla yükselmektedir ve yüksek dereceli frekanslarda 3dB maksimum güce ulaşır. (Tablo 3) Belirgin bir şekilde 90°'den sapmalar gösteren kıvrımlarda, genel olarak tanımlanmış, kullanılabilir bir hesaplama temeli mevcut değildir. 1.8. Köşeli hükümler (Dirsekler): Köşeli bükümlerle ses seviyesinin düşürülmesi, (yalıtım levhaları olmaksızın), absorbe edici bir duvar (kanal yüzeyi) döşemesiyle yükseltilebilir: Duvar (kanal yüzeyi) döşemeleri bükümlerin önüne veya arkasına ya da bükümün her iki tarafına yerleştirilir (Şekil 3 ve Tablo 4). Bükümün i çinde yapılacak olan akış gürültüsünün azaltılmasını sağlayacaktır, ancak ses seviyesinde belirgin bir farklılık göstermeyecektir. Öl çü belirleyici olan ses seviyesini tanımlamak için aşağıda anlatıldığı gibi hareket edilir: 1 . Sınır frekansın hesaplanması fg'de dikdörtgenler i çin [f3] ve yuvarlak havalandırma kanalları i çin ise [f4] kullanılır. Bu sınır frekansının altında ise sadece düz dalgalar yayılabilir. Eğer tanımlanan sınır frekansı oktav bandı 125 Hz'deyse, 2. ve 3. adımlarla devam edilmesine gerek kalmayacaktır ve tabloda yer alan değerler doğrudan hesaplamalar için alınabilecektir. f=_c [Hz] g 2a [f3] c= havalandırma kanalında m/s şeklindeki sesin hızı a=havalandırma kanalının en büyük yüzey uzunluğu m olarak. f =O 586 _c_ [Hz] g , d [f4] d=havalandırma kanalının iç çapı m olarak 2. Oktav orta frekansının tanımlanması kapsayan oktav şeridinin sınır frekansı fg içinde olup olmadığını belirlemek gerekir. Burada aşağıda belirtilen, genel hesaplama temel bilgileri, oktav bandının sınır değerleri hesaplamaları için geçerlidir: f. = .Jı ve f0 = f,,, . ✓2 [Hz] [f5] f = Hz olarak oktav bandının alt sınırı u f0 = Hz olarak oktav bandının üst sınırı 3. Sönüm spektrumu L'ılw'in Tablo 4'e göre, 2 adımda hesaplanan ilgili oktav orta frekansına kaydırılması gerekir. Şimdi sesşiddetinin düşürülmesi tanımlanabilir. Çapd [mm] ALw (dBAn ) O ktavorta frekans (Hz) 125 250 500 1000 2000 4000 8000 l25'den 250'ye kadar o o o 1 2 3 3 280'den S00'e kadar o o 1 2 3 3 3 530'dan I 000'e kadar o 1 2 3 3 3 3 1 0S0'den 2000'e kadar 2 3 3 3 3 3 79 M o o N t: .. � "iii ·e "iii
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=