Tesisat Dergisi 87. Sayı (Mart 2003)

ITTID®rk<®□@r ..............,,...1, article ..., CCN ,, t: .. ... CI) .. (/) 2.6. Blöf Buhar üretimi sonucu, kazan suyundaki asılı ve çözünmüş madde konsantrasyonu artar, kazan tip ve büyüklüğüne göre belirlenmiş bir sınır değerin üzerine çıktığında ise çökmeye başlar ve kazantaşı şeklinde kazan çeperlerine yapışır. Bu kazantaşı tabakası ısı transferinin ve kazan veriminin düşmesine neden olur. Ayrıca bu tabakalarda oluşabilecek çatlaklardan kazan çeperlerine suyun ulaşması sonucu ani buharlaşmalar, buhar üretiminde dalgalanmalara da neden olabilir. Aşırı konsantrasyon, köpürmelere de sebep olarak, buhara su taneciklerinin geçmesine, dolayısıyla buhar kalitesinin düşmesine neden olmaktadır. Belirtilen bu nedenlerden, kazan suyunda çözünmüş maddelerin konsantrasyonunun belli düzeyde tutulması gerekmekte ve bu ise blöf yapılarak sağlanmaktadır. Besi suyunda ve kazan suyunda olabilecek maksimum çözünmüş madde miktarlarına bağlı olarak, kazan suyu hesaplanan miktarda dışarı atılmakta bunun yerine taze besi suyu doldurulmaktadır. Besi suyu % Blöf= Kazan suyu - Besi suyu Blöfle atılan su, buharlaşma sıcaklığında olduğundan bir enerjiye sahiptir. Sürekli yapılan blöflerde bu enerjiyi, basınç düşürme sonucu flaş buhar olarak veya ısı değiştiriciler kullanarak geri kazanmak mümkündür. 2.7. Kazan yüzeyinden ısı kayıpları Genelde kazan yüzeyinden radyasyon ve konveksiyon yoluyla ısı kayıpları oluşmaktadır. Modern kazanlarda bu kayıplar kazan tam yükte çalışıyorsa % 1 'den küçüktür. Bununla birlikte eski dizayn kazanlarda ve izolasyonu kötü durumda olan kazanlarda bu kayıp % 1 0'a kadar çıkmaktadır. Kazan yüzey sıcaklığını ortam sıcaklığının yaklaşık 30 ° C üstündeki bir değere indirilerek yapılmış bir izolasyon bu tür kayıpları en aza indirmek açısından yeterli ve uygun görülmektedir. (Şekil 3) 2.8. Yakıt cinsi Kazanlarda kullanılan farklı yakıtlar, farklı oranlarda karbon ve hidrojen ihtiva ettikleri için ısıl değerleri, yanma sonucu oluşan baca gazındaki nem miktarları, cüruf, kurum miktarları değişmekte ve bunların tümü de verimi etkilemektedir. Bu durum daha çok katı yakıt yakan kazanlarda açıkça görülmektedir. Bacada oluşan kurum dolayısıyla yanma etkilenmektedir. Şekil 2'de verilen diyagramda kazanda hava fazlalık oranı ve bacagazı sıcaklığının verimi önemli oranda azaltığı görülmektedir. 106 Şekil 3. Kazan ısı kayıpları. Sonuç Buhar ve kalorifer kazanlarında verımı etkileyen bu faktörler açıklandıktan sonra, yanmanın optimize edilmesi, duruş kayıplarının azaltılması, baca gazı sıcaklığının düşürülmesi gibi önlemlerin yanı sıra, kazanların düzenli bakım ve kontrolü ile enerji tasarrufu da sağlanabilir. Ayrıca uçucu karbon parçacıkları ve karbon monoksit gazları oluşmaması için tam yanmayı sağlayan yakma teknolojileri kullanılmalıdır. Kazanlarla ilgili yapılan peryodik kontrollerde sıvı yakıtlı ve kömürle çalışan kazanlar üzerinden alınan çeşitli ölçümler ve hesaplamaların sonucu karşılaştırmalı olarak Tablo 1 'de verilmektedir. Tablo 1. 800. 000 Kcallh kapasiteli 50 m1 ısıtma yüzeyli fuel-oil yakıtlı kazan test sonuçları Kazan İlk ölçüm İyileştirme ölçümleri sonuçları sonu Baca gazındaki 17% 10% oBkasci ai egn amz ıi nk tdaarkı i 175 ppm 165 ppm CO miktarı Net bacagazı 220°c 200°c sOıcrtaakmlıösııcaklı�ı 23 °c 23°c Blöf miktarı 15 % besi suyuna 10% Blöf sıcaklı�ı 175 °c 165°c Besi suyu 20 °c 25°c sıcaklı/lı Bu değerlere göre aynı kazanda yapılan hesaplamalar sonucundaki kayıplar ise Tablo 2'de verilmektedir. Tablo 2. Aynı kazan için kayıp oranları Sıvı yakıtlı İlk halde Son 50 m2'1ık kazan kayıplar durum Baca gazı 24.5 % 14. % nBeadceangi yal ze ı on ldaan Ck aOy ı p 0.25% 0.12 % nReaddeynai sv lyeo no l a n k a v ıo 1 .20% 1 .20% kBolönfvleekosl aivnonıslaı kı saıvbkaı ybı 2 . 6 % 1 .3% Toplam kayıp 28.30 % 16.62 Kazan verimi 71.70 % 83.38 % Hava fazlalık oranı 150% 90% Baca kaybı % 14 Görüldüğü gibi kazan verimi % 71,70'den % 83,38'e çıkmakta, yani; Kazan verimi= 83,38-71,70 83,38 oranında bir iyileşme olmaktadır. %14 Aynı kazan için; baca gazındaki oksijen miktarının azaltılması, kondensatın o/o 50 oranında besi suyuna ilavesi ile blöf miktarının düşürülmesi, kazan izolasyonu, brülörün bakımı, kazan yükünün dengelenmesi, bacanın temizlenmesi ve atık baca gazı sıcaklığından havanın ön ısıtılması yapılmasıyla yaklaşık tüm kazanlarda % 1 5 - 20 oranında verimde artış olmaktadır. Bu aynı zamanda tüketilen yakıt miktarının da aynı oranda azalması demektir. Kaynaklar 1. RCG/ Hagler Bailly Jnc.EİE Energy Conservation Projeci, "lmproving Steam Boiler and Fıırııace Operating Ejficiency". 2. S.Akman. Kazanlarda Verim.Kimya Yük. Müh. E.1. E Genel Müd. Ankara 3. Buhar Kazanlarının Isıl Hesapları /988, K. Onat, O. F Genceli, A.Arısoy 4. Energy Ejficiency Office, Economic Use of Oil- Fired boiler Planı. 1993 5. Buhar kuvveti, Dr.lng. Friedriclı Mühzinger 6. Düşük sıcaklık kazanları , Alpin Kemal Dağsöz. 7. Kazan dairesiyerleştirme kuralları ve Bacalar, Türk Demirdöküm Yayınları No 04. 8. RCG / Hagler Bailly Inc .. EİE Energy Conservation Projeci, Energy Audit Maııııal. 9. Sivas MMO İl Temsilciliği tarafından yapılan kalorifer kazan test raporları 10. Se/nikel /sıtma ve Klima Cihazları Sanayii A.Ş kazan üretim kata/ağları [rn

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=