Mo "" " '' ' en ·.; ·e 41 o "' ·.; app ıca ıon Temiz su ve buhar uygulamalarında kullanılan, büyük türbülanslar sağlamak üzere imal edilen varitherm tip (Şekil 2) plakalı eşanjörler, tekstil elyaflarınca çok kısa sürede tıkanmaktadır. Buna karşılık daha geniş aralıklı ve serbest akışlı plakalar (Şekil 3) bu sistemlerde başarı ile kullanılmaktadır. {1} Bu sistemlerde plakalı eşanjör kullanılması zorunluluğu, eşanjör dizaynında çok önemli bir parametre olan logaritmik sıcaklık farkının (LMTD ) çok küçük olmasından kaynaklanmakı.. tadır. Çünkü plakalı eşanjörlerin ısı transfer katsayısı borululara göre 5-6 misli daha büyük olmakta, dolayısı ile borulu eşanjörlere oranla büyüklükler de o oranda küçülmektedir. Plakalı eşanjörlerde temiz ve kirli suların birbirine karışma riski ancak AISI 3 1 6 plakaların delinmesi ile mümkündür ki bu olasılık çok düşüktür. Bunun dışında contalarda herhangi bir sorun olması halinde akışkanlar dışarı akmakta (Şekil 4), birbirine karışmamaktadırlar. Kaldı ki plakalar ve contalar en az 5 yıl sorunsuz çalışmaktadır. Sistem yukarıda tanıtıldığı gibi oldukça basittir. İmalat süresi kısadır. Yatırım bedelini kısa sürede geri kazanmak mümkündür. Bakımı ve işletmesi kolaydır. Sızıntı alanı Kaçak alanı ► Şekil 4. Contalarda kaçak olursa akışkanlar birbirine karışmaz dışarıya akaı'. 150 2.3. Örnek Bir Hesap ile lsı Geri Kazanımından Elde Edilecek Yararın Hesaplanması Kirli atık su debisi Kirli su eşanjör giriş sıcaklığı Kir l i su eşanjör çıkış sıcaklığı (hesaptan bulunur. ), Temiz soğuk debisi Temiz su eşanjör giriş sıcaklığı Temiz su eşanjör çıkış sıcaklığı : 50 m3/h, : 55°C, : 25°C : 50 m3/h, : 13°c, : 43°c, Yukarıdaki verilere göre sistemde kirli atık sudan temizsuya aktarılan toplam ısı miktarı Q = m X C X ( t2 - t1 ) Fuel-oil no 6 alt ısıl değeri Fuel-oil no 6 fiyatı Kazanılan enerjinin fuel oil karşılığı ( Verim % 82 aJmdı) Bir günlük kazanılan fuef oil Bir günlük kazancın parasal karşılığı Bir günlük kazancın parasal karşılığı Bir yıllık toplam kazanç (Yılda 300 gün çalıştığı kabul edildi) (1 Euro = 1.600.000 TL alınmıştır.) m : Temiz suyun debisi (kg/h), Q : Aktarılan enerji miktarı (kcal/h), c : Suyun ısınma ısısı (kcal/kg °C), ı:, : Temiz su giriş sıcaklığı °C, t2 : Temiz su çıkış sıcaklığı °C, Q = 50.000 x 1 x (48-18) = 1.500.000 kcal/h bulunur. Sistemin 24 saat çalışma esasınagöre, yılda 300 gün çalışağı varsayımıyla, yıllık olarak getiriyi kolayca hesaplıyabiliriz (Hesaplar fuel -oil No:6 için yapılmıştır). 9,600 Kcallkg 380,000 TUKg 191 Kg/saat 4,573 Kg 1,555 Milyon TUGün 972 Euro/Gün 354,693 Euro/Yıl Sistemin ekipmanlarının sarfedeceği elektri k enerjisininin maliyetini ve muhtemel bakım giderlerini hesaplayıp getiriden düşersek, net getiriyi açık olarak görürüz. Yıllık elektrik enerjisi sarfı 158,400 kWh Elektrik birim fiyatı (sanayi) 60,000 TllkWh Yıllık elektrik enerjisi sarfı parasal karşılığı 9,504 MilyarTLNıl Yıllık elektrik enerjisi sarfı parasal karşılığı (A) 5,867 Euro/Gün Bakım onanm ve diğer giderler (B) 8,000 Euro/Gün Yıllık toplam sistem giderleri (A+B) 13,867 Euro/Gün Geri kazanımından bir yılda elde edilen net kazanç 340,826 Euro/Gün (Sistemin çalışırken harcayacağı gücün 22 kW olacağı hesaplanmıştır.) Bu örnekte olduğu gibi bir boyahane, atık suyunun enerjisinden yararlanarak yılda 340,826 Euro tasarruf sağlayabilir. Yapacağı yatırımın geri dönüş süresi, mevcut altyapısına bağlı olarak 4-6 ay olarak hesaplanmaktadır. 3. Sonuç Bu çalışmada tekstil sektöründe ve özellikle boyahanelerde ısı geri kazanımını n mümkün olabildiği konulara dikkat çekilmiş ve boyalı atık suyun ısıl enerjisinin sağlayacağı tasarrufun hangi düzeylerde olduğu incelenmiştir. Anlatılmaya ve tanıtılmaya çalışılan konu aslında uygulaması olan ve başarı ile kullanılan sistemlerdir. Bu konuda pratikte yaşanan zorlukların başı nda sistemin doğru oluşturulması, ekipmanların ve özellikle de plakalı eşanjör ti pi ve kapasitesi nin doğru seçilip seçilmemesi ile ilgilidir. Eleman denetimine ihtiyaç duyulmayacak ölçüde otomasyon gerekli ve yeterlidir. Karmaşık ve pahalı otomasyona ihtiyaç yoktur. Enerj i tasarrufunun gerekliliği her kesimce kabul edilen genel bir doğrudur. Tekstilde ısı geri kazanımı ile fi rmaların yakıt giderlerini % 25-30 arasında düşürmeleri mümkündür. im
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=