E N D Ü B T R 1 D E T E B i B A T D D B AV B Tekstilde Plakalı Tip lsı Değiştiricilerinin lsı Geri Kazanımı Uygulamalarındaki >, "cii ·e, "cii AVANTAJLARI Advantages of Plated Type Heat Exchangers For Heat Recycling Applications in Textile Özet Kirlendiği için işletmede dir mayan ancak ısıl yönden cid e d kti k b uirl l adneığl aer ifade eden atık sulardan ısı geri kazanımı uygulaması, kendini hızla amorti eden yatırımlardan biridir. Teksti/fabrikalarındaprosesten çıkan sıcak atıksu, ciddi bir tasarruf kaynağıdır. Mak nalardan tahliye edilen soğuk kirli suyuin ayrı bir kanalla direkt deşarj rilmesi; sıcak kirli suyun ise ısıaggeörin d ka e zanımı sisteminde değerlendirilmesi tırım maliyetleri düşük, son derece kar, l ı y b a ir yatırımdır. Böylece 15°C' deki 25-50 m'lh soğuk temiz su, 25-50 m'lhsıcakatıksuyun ısısındanyarar/anılarak 50-60-C'ye kadar ısıtılabilir. Ortalama yıllık tasarrııfmiktarı 150. 000 Euro - 300.000 Euro olabi tedir. Yatırımın geri kazanılma süres lim 4e - k 6 aydır. Atık su, filtreleme işleminden sonra, bir pompa yardımı ile geniş plaka aralı best akışlı plakalı ısı değiştiricinin ( k p l l ı a , s k e a r lı eşanjöı) primer devresine sevkediliı: l nın seconder akışkan gönderilen s s o ıt ğ ıc u ı k temiz su,atık suyun giriş sıcaklığına 67°C'yeyakın bir değere kadar ısıtılmış olur. Temiz suyla kirli suyun karışma riski, eşanjörün yapısı gereği mevcut değildir. Sistemi son derece basit şekilde otomotize etmek mümkündür. Gerekli işlemler oto matikolarakgerçekleşmektedir. Maksimum ısı kazanımı minimum işletme masrafı ile temin edilebilmektediı: Sistemde geniş plaka aralıklı, serbest akışlı plakalı ısıtıcılar kullanılmaktadıı: Plakalı eşenjörün sıvı ile temas eden tüm metalik yüzeyleri AISI 316 kalite paslanmaz çelikten imal edilmiştir. 146 11 Enerii i Sokağa Atm YUSUF DEMİR .._M_a_k_in_e_M_u_·h_e_n_d_is_i _--�a Dış Ticaret ve Makina San. Ltd. Şti. 1.Giriş Enerji kaynaklarının giderek çok daha pahalı ve sınırlı hale gelmesi, çevre bilincinin giderek gelişmesi hayatın her alanında enerji tasarrufunu bir zorunluluk haline getirmiştir. Çünkü tasarruf edilen enerji en ucuz ve en temiz enerji kaynağıdır. Tekstil ve özellikle boyahaneleri bu yaklaşımın dışında tutmak mümkün değildir. Ülkemizde tekstil fabrikalarının yoğun olarak faaliyet gösterdiği bilinmektedir. Kısa süre aralıklarla gelen krizlere rağmen bu sektör henüz çok büyük kayıplarla karşılaşmamış olmakla beraber rekabet koşullarının giderek ağırlaştığı da açıktır. Yurtdışında yeni üretim odakları oluşmuş, maliyetlerin düşürülmesi rekabet edebilmenin ön koşulu olmuştur. Tekstildeki boyahanelerde şu günlerde yakıt giderlerinin maliyet içerisindeki payı o/o 30 düzeylerine ulaşarak, bir numaralı maliyet gu indseurrl ue r ihnadl ei n es agğel al mn ai şbt ii lre. c eB uk tnaesda er rnul fe, tyeakksı t tilcinin dikkatini büyük ölçüde çeker hale gelmiştir. Tekstil fabrikaları ve özellikle boyah_aneler, ülkemizin belirli yörelerinde yoğunlaşmış olarak faliyetlerini sürdürmektedirler. Bu yörelerin başlıcaları şunlardır : Çerkezköy, Çorlu /Tekirdağ, GDaezniiaznlit,eİpn.egöl/Bursa, Bursa/Merkez, İstanbul, Boyahanelerin başlıca girdileri taze su, yakıt (fuel-oil, doğal gaz ve LPG ), işgücü, elektrik enerjisi ve kimyasal malzemelerdir. Bu kullaonlıamr da ka nk i -r dl eonğmail ş osl au r avke- bkai cmay ga as azlı vçeevbrei yyoe l oyjai k yılmaktadır. Fabrikalar kimi yörelerde merkezi arıtma sistemlerine sıvı atıklarını gönderirken, kimi yörelerde her fabrika kendi atığı için arıtma sistemi kurmak zorunda kalmıştır. Fuel-oil, No 6 yakıtlar içerisinde en ucuzu olmakla birlikte, çevreye verdiği zarar nedeniyle bir çok yörede yasaklanmış ya da kullanımı kısıtlanmıştır. Diğer yakıtlar daha temiz olmakla birlikte nispeten pahalıdır. 2.Boyahanelerde Başlıca lsı Tasarrufu Kaynakları Bütün klasik ısı tasarrufu yöntemleri boyahaneler için de geçerlidir. Buhar kazanlarının verimini yükseltecek her önlem, ilave olarak ısı kullanım ve dağıtımında uygulanacak doğru yöntemler yakıt giderlerini minimize etmek bakımından önemlidir. Baca gazı sıcaklığının asgariye indirilmesi, izolasyon önlemleri, kaçak buharlara izin verilmemesi, aşırı ısıtmalardan kaçınılması vb. dikkatedilmesi gereken hususların başında gelir. Baca gazı sıcaklığının optimal düzeyde tutulabilmesi ancak, kaliteli bir buhar kazanının kapasiteye uygun olarak seçilmesi ile mümkündür. Duman borularının periyodik temizliği ve kazan suyu sertliğinin giderilmiş olması, doğru bir kazan işletmeciliği için ön koşuldur. Bunlara rağmen yüksek baca gazı sıcaklığıyla kaybedilen enerji, baca gazı yoluna yerleştirilecek ekonomizerlerle kısmen geri kazanılabilir. Blöf suyunun taşıdığı enerjiden plakalı eşanjörler yardımıylageri kazanım mümkündür. Ayrıca kondens suyunun taşıdığı flaş buhar kapasitesinden plakalı eşanjörler yardımıyla yararlanmak uygulanan bir yöntemdir. Ancak boyahanelerde o/o20-30'lara varan bir ısı tasarruf kaynağı vardır ki, henüz bu uygulamaya yaygın olarak maalesef geçilememiştir. Yaklaşık bir değervermekgerekirse; bu konuda sistemini kuran boyahane sayısı o/o 10 civarındadır. Kalanlar sistemi bilmekle birlikte, yatırımı gerçekleştirme konusunda çok da istekli davranmamaktadırlar.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=