2. Soğutucu Madde Olarak Amonyak Kullanan Tesisler 1 994 yılından itibaren Linde şi rketi tarafından Avrupa ülkelerinde yaklaşık 60 süpermarkette amonyak içerikli soğutma sistemi kurulmuştur. Soğutma gücü normal soğutma bölgesinde 80400kW, derin dondurucu bölgesinde 20-SOkW arasında sağlanmıştır. Sistemler çoğunlukla Şekil 1 'de gösterilen prensip şemasında olduğu gibi uygulanmıştır. Amonyağın derin soğutma için yüksek yoğuşma sıcaklığı istemesi nedeni yle, 2 kademeli yoğuşturma sistemi gerekli olmuştur. Kompresör olarak açık pi stonlu ve vidalı g ya e o n n d ğ l u e Pş ş t l m a u t e r e u l ic ıs s u ı p la i d r r a e , l ğ b s u e h rp a a r l n a t ş i n t ı l r e ı r c ı v e o l a ıs r l a a k k S k h u e r u l l işti ricileri kullanılmaktadır. Soğutma yerlerine yapılan soğutma nakilleri, normal soğutma bölgesi şı mları ile veya organik t u z nçöd zeelgtilliekroiyl -les uy akpaı rl ıır. Derin dondurucu alanında ise organi k tuzlar ve karbondioksit kullanılır. Amonyaklı soğutma sistemlerinden elde edilen tecrübeler: O Tecrübe süresi : 8 yıl O Çalıştırma emniyeti memnuniyet verici , NH 3 içerisinde çözülen yağlar ile çalışan ysaisştaenmmlışetırrd. e başlangıçta problemler O Emniyet açısından problemsizdi r. O Ypaotnı reı nmt l emr i a, ssrı ac falka/rsı o: ğPuakh taal rı a fNl aHr d3a ki loamv e çevrimler ve güvenlik tedbirleri nedenleri i O s E l is e n t e em R r -l e4 r0i n4eAg ödr eo%ğ r2u0d i al an 3 5b du ahhaar yl aüşk ts eı rkmt i ra. j i tüketimi: R-404A doğrudan b2 0u hoa rr laanştı nı rdmaa dsai shtae my ül ekr si neek tgi rö; r eb u%d1uOr ui ml a soğukluk ve ısı taşıyıcı devir dai vpealyaor ığnudşamna vseı c da ak hl ı kal aarzı nudyagnukna by nuah m k a l r a l p a n ş o ır m . m a 3. Propen Soğutucu Madde ile Çalışan Sistemler 1 996 senesi nden itibaren dört farklı ülkede, spüroppeermn asrokğeuttutecus madde ile çalışan 1 7 adet isi Linde şirketi tarafından işletmeye alınmıştır. Bu tip tesislerdeki soğutma gücü, normal soğutma bölgesi nde 20-190 kW ve derin soğutma bölgesinde 1 0-50 kW olmak üzere çoğu kez amonyak ile çalışan sistemlere nk aa zr şaı lraaşnt ı rdı ladhı ğaı nddüaş ükkütçüür.k Bguü çdl ear a m o n y a k i l e i çn üe nn kt üb uHl uFnCmsaosğı nuıtnk adnalhaar ki ço l a y o l m çai snı nkı osamğplabr ; i n m nentler propen içi n de kullanıla e b vic l ui r t . kompoŞekil 2'de yer alan şemadan da görülebildiği gibi, propenlerde deri n soğutma bölümünde ra sa ıon Açık alanda lpsoı tmaşpı yaılcaırımadde NH3 yoğuşturucu NH3 kompresörü bNuHh3arlaştırıcı gHearvi as osğouğtuutcmu a l ı � �c (-------·-·-·-'-·--·se;·-·-·-·-·, -7 1 1 yoğuşturucu ı ' , 1 1 1 1 1 1 1 1 ! 1 1 ! NH3 kompresörü r NH3 buharlaştırıcı B r l 1 ' o �. · '- r - - ı NK pompalar O 1,,D : TK pompalar O l,, E ,---- !--.J t Satış yeri • 1 ' ! ... e i A:Normalsoğutma(NKliçinsoğutmamaddesidevirdaimi ; ... e , Derin !.,.,ıvv� 8: Derin dondurucu (fi<) içinsoğutma maddesi devirdaimi :"':'v. .� soğutma � C: lsı ta�ıy1 cı devir daimi °.vVV'-OJı4-ı yapılan Normal soğutma T ... etD: Normal soğutma (NK) için soğukluk ıaııyıcı devir daimi ;= . . . eT bölüm (TK) yapılan bölüm (NK) '"VVV._,_. E: Derin dondurucu (TKl için soğukluk taşıyıcı devirdaimi 'vVV...._., Şekil 1. Normal ve derin dondurucu sistem için amonyak işletimli soğutma sistemlerinin prensip şeması. yarı hermetik pistonlu kompresörlerle, tek kademel i kompresyon yapılabilme imkanı ymaepvaccaukttşuerk. ilBdeu,hsaprlaştırıcı, kuru genleşme iral boru veya plakalı yapım şekillerine göre üretilmiştir. Amonyaklı si (leturdzeekriuyllanılanın aynısı soğukluktaşıyıcıla srtıenmd a ikleri) uygulanır. Hidrokarbon ile çalışan soğutma si ri nde, tekni k emniyet tedbi rleri son s d te e m re l c e e önemlidir. Bunlar, ilgili çevesinde yapılır ve özel D l i ki Nl e a7 ş0a0ğ3ı dtaa sbl ea ğl i rı tçi leern noktalar önemlidir: Bazı tesisler, hava soğutmalı tek parça kompakt ci haz hali nde, açık alanda kurulabilmişti r (Resim 1 ). Bu yapı şekl i, en tasarruflu kurulma şekilleri nden bi risidir; çünkü bu sistemde ısı taşıyıcı devi r daimine gerek duyulmaz. Yatırım masraflarının düşürülmesini n yanı sıra, işletme masraflarına da olumlu etki ler sağlar, örneğin ısı taşıyıcı pompanın enerji ihtiyacı olmaz ve tkuotnudluer.nsasyon (buharlaşma) sıcaklığı düşük 3. Propen Soğutma Sistemlerinde Elde Edilen Tecrübeler O Elde edilen tecrübe süresi : 6 Yıl. O İyi işletme emniyeti. O Elektrikl i parçalarda asgari koruma ti pi IP54 ve cihazların kıvılcımsız çalışma fonksi yonlarında olması. O Teknik emniyeti açısından problem yok. O Maki na odalarında kurulduğunda iyi bi r mekanik havalandırmanın sağlanması ve gaz sensörleriyle denetimlerin yapılması. yUaypgılumlaışmtıarvlaerkDenidNistaslağı 7003'e göre i ni kanıtlamıştır. O Müşteri servisleri ne iyi eğitilmiş teknik personelin çıkması. O Tekni k emniyet nedenlerinden dolayı bir çok ülkede kabul görme oranı düşüktür (izin alma işlemlerinde bel i rsizlik). Açık alanda plsoı tmaşpıyaılcarı ımadde yPor oğupşetnurucu kPoromppernesörü bPruohpaerlnaştırıcı NK pompalar Satış yeri c::::,c:, � �--·····�·;��:�ğ����l ;g��:� C ı ı· ı ı V Propen t 1 o i A yoğuşturucu kPoromppernesörü L . , i D V' t TK pompala, o B 1 1 i A: Normal soğutma (NK) için soğutma maddesi deııirdaimi : O . � B: Derin dondurucu (TK) için soğutma maddesi deııirdaimi � e ğ rın C: 1st taşıyıcı devir daimi � so u1tma Normal S<lğutma ,!_ J. D: Normal soğutma INK) için soğukluk tajıyıcı devir daimi .:_ ,. '(l .1 an ( T K) yapılan bolum (NK) l.ıvv--J.;J E: Derin dondurucu (TK) için soğukluk taııyıcı devir daimi � um Şekil 2. Normal ve derin dondıımcıı sistem için propen işletimli soğutma sistemlerinin prensip şeması. 55 "' o " " " " ' ' u ın 00 1 "' 1/) -"' 1/) ·;;;
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=