(") oo " - ' " '" u ın 00 article na bağlıdır), CO dede lanmış çalışma emisyon k t s öev rü iy neü s n in ep ruolgarşaamn a kadar beklediği zaman (ölçüm reaksiyon zamanı a yarına bağlıdır), havalandırma sisteminin reaksi yon zamanı ( havalandırma sistemi çözümü ve akış yapısına bağlıdır). Temiz havanın ka ynaktan alarm veren sensöre doğru akış zamanı (havalandırma sistemi çözümü ve akış yapısına bağlıdır). 8. Maruz Kalma Limitleri TWA; "8- saat referans per yoclu" terimi herhangi bir 24 saatlik süreç içinde mahal içindeki bir kişinin maruz kaldığı değişken toksik emisyon miktarının; 8 saatlik sabit emisyon miktarına indirgenmesi prose dür (HSE-Occupational Exposure L idmü irtüs - 1994). 8 saatlik TWA değeri matematiksel olarak şöyl e ifade edilebilir : C : Mahaldeki kişinin maruz kalma miktarı T: İlgili maruz kalma süresi (saat cinsinden ve 24 saatlik periyotun isteni len herhangi bir yerinde) TWA değeri genellikle 8 saatlik olarak kabul görürse de, daha farklı (haftalık 40 saat, 1 saat v.b.) zaman dilimleri için de hesaplanır. Kısa süreli referans zamanı ACGIH,OSHA ve HSE tarafından 15 dakika olarak kabul edilmiştir. Maruz kalma miktarı, 15 dakika boyunca yapılan emisyon örneklemele dr ı ankı ni k aodr taanl admaahsaı aozl abr ai rk mt aarnuı zm kl a r a i n lm a m b a i i k l s it r ü a . r r 1 la 5 esi söz konusu olursa, bu süreç 15 dakikaya genişletilerek ortalaması alınır. HSE kaynaklı örnek verilirse; 600 ppm emisyon seviyesi 5 dakika sürmekte ve onunla 5 dakikadan fazla temas edi lmemektedir. Bu durumda 15 dakikalık ortalama maruz kalma değeri 200 ppm olarak hesaplanır. STEL (Short term exposure limit/ Kısa sürel i maruz kalma limiti): Bu değer ACGIH (American Conference of Government lndustrial Hygenists) , OSHA (Occupational Safety and Health Aclministration) ve HSE (Health and Safet y Executive-UK) kuruluşları tarafından kısa süreli referans zamanı olan 1 5 dakikalık zaman ağırlıklı maruz kalınan emisyon miktarıdır. Bu limit değer çalışma günü boyunca kesinlikle aşılmamalıdır. STEL için 15 dakikalık TWA değeri di yebiliriz. Kapalı otoparklardaki ziyaretçile kadan fazla otoparkta kalma ya crai ğn ı 1d5ü şdüanküi lürse, Bu durumda STEL kontrolü u y nabilir. ACGIH'e göre hafif iş yapan (m ges uela la arabasından aldığı bir şeyi taşıyan) bir yetişkin 15 dakikalık süre bo yunca 200 ppm CO 106 Tablo 4. CO içiıı lıava kalite kriterleri ve standart/an HKAQO WHO WHO ACIGH NIOSH EPA OSHA HSE - - - • - Değişikzaman aralıkları için CO tavkaonnsantrasyonu: ppm 5 dak 15 dak 1 sa 8 sa 27 9 87 25 10 100 25 10 200(1 5dk) # 25 (29) 200 35 9 125 50 300 50 emis yonuna maruz kalırsa, kanındaki COHb değeri o/o5 sınır değerine ulaşacaktır. Bunun yanı sıra, otoparkta çalışan ve 1 5 dakikadan daha fazla bir süre mahalde bulunacak görevliler, 8 saatlik TWA esasına göre vardiyalı olarak çalışabiliriler. Buna göre güvenlik amacı yla dolaşacak personelin; HSE/8-saatlik TWA değeri 50 ppm, OSHN8-saatlik TWA değeri 50 ppm (Eski OSHA 8-saatlik TWA değeri 35 ppm 'eli) seviyel erini aşmamalarına dikkat edi lmelidir. Bil et ödeme noktalarında bulunan görevl i ler için ayrılan kabinler basınçlandırılmalıdır. Tablo 1 'den ele görüleceği üzere , hafif iş yapan otopark zi yaretçileri STEL değeri olarak 100 ppm'de minimum sağlık riski altındadırlar. 9. Sonuçlar Karbonmonoksit, insan du yularıy lanama yan zehirli bir madded l i a r. a C lg O ı emis yonları kontrol altına alınmaz ise kalıcı hasar bırakabilir hatta öldürebilir. Bu yüzden garajlardaki CO kaynaklarının (taşıt egzost emis yonları) ürettikl eri toksik gazların algılanması ve uluslararası standartlara göre bel irl enmiş sevi yelerde tutulacak şeki lde uygun havalandırma yapılarak mahalden dışarı atılması çok önemlidir. Havalandırma yapılırken enerji tasarrufunu da bir kenara bırakmamak gerekir. Mahaldeki doğru seçilmiş ve yerleştirilmiş CO dedektörleri yardımıyla sürekli ölçülen emisyon değerl eri olması gereken sevi yel ere (mahal talebine göre kontrol) havalandırma sistemine (enerji tasarrufu sağlayacak şeki lde) kumanda edi lerek getirilir. Gene larda geçici, kısa sürel i l yo ü la k r s aek k , ekma pi sayl ıognadr aej ğerleri çok riskli de man dilimi kadar ğbiilrdisrü. r1e5y ed akkai dk aa lrı k 2z0a0 ppm'lik CO emisyonu kabul edi l ebi l i r sınırdır. Bu emis yon sınırı, iyi planlanmış yaya yolu güzergahları, etkin trafik yönetimi ve eğer mümkünse yüksek kirletici kaynağı bulunan bölgelere (örneğin rampalar) lokal havalandırma sistemleri ilavesiyle bilir. Bunun yanında yüksek kirl eti s c a i ğela m n i a s yonlarının kapalı otoparktan binanın diğer bölümlerine sürekli sızmamasına da dikkat edi lmelidir. Kapalı otoparklarda iç hava kalitesi kriteri; ASHRAE taraf ı ndan 50 ppm CO emisyonu normal, 125 ppm geçilmmesi gereken tepe değeri olarak kabul edilirken, lnstitution of Structural Engineers kuruluşu tarafından 50 ppm normal, 100 ppm tepe seviyesi, giriş ve çıkış noktalarında ise 250 ppm CO sevi yesi kabul edilmiştir. Kaynaklar 1. Bıırııe/1 J. Aııd Chan M. Y Criteriafor air qııality in enclosed carparks. Proc. lıısın Civ. Eııgrs,Tramp. , /997. 123, May, p/02-110 2. Martin H. Deıııand Coııırolled Venıilaıion in Carparks. Tec/ıııical Noıe, TN-02/-1, Mar'0/. 3. Aıııericaıı Coııfereııce of Goverıııeııı lııdıısırial Hygieııisıs. Tlıreslıold limit va/ııes aııd biological exposure indices 1992-1993. 4. Uııdenvriters Laboratories, Sıandardfor Single aııd Mıılıiple Sıatioıı Carbon Monoxide Deıecıors, UL2034, Figııre 37. I 5. Aınericaıı Socieıy of Heaıiııg, Venıilaıioıı aııd A ir-Condilioning Engineers. App/icaıion /-Jandbook. /99!, eh. 13, Eııclosed velıicıılar facilities. /99/. 6. Design recoııııııendaıions for 11111/ti-sıorey aııd ııııdeıgroıınd car parks. Revised reporl of Joiııı Coııımiııee of ılıe lnsıiııııion of Strııctııral Engiııeers aııd ılıe lııslitııtioıı of 1-/iglıways aııd Transporıaıion, Jaıı. 1984. 7. Aınericaıı Socieıy of 1-/eaıing, Venıilation and A ir-Conditioniııg Eııgineers. Sıandard 62-1989, Veııtilation for accepıable indoor oir qııality. 1989. 8. Fel/enba111ıı 8. Veııtilatioıı desigıı for I 000 car parking garage. Heaıing, piping and air conditioning. J. Heaı. Pip. Aircond .. Nov. /968, 113-1/6. 9. Sıankııııas A. R . . Barıleıı P T aııd Tover K. C. Coıııaıninanı /eve/ coııırol in parking garnges. AS!-/RAE paper DV-80-5, No. 3. RP-233, ı\ıfay, 1989, 584-605. 10. World !-lea/ılı Oıganizaıioıı. Carboıı ınonoxide. Environınenıal lıealt/ı criteria 13. Geneva, 1979. JJ. Notice of inıended clıange - carbon ıııonoxide. App/. Occıı. Eııviron. Hyg., 1991, 6, No. 7, Jıı/y, 621-624. 12. Hea/ılı and Safeıy Execıııive, 1991, UK. Occııpationa/ exposııre liıııiıs 1994. EH40-94. 1994. 13. Naıional lnsıitıııe of Occupational Safeıy aııd 1-/ea/ılı. Recoııııııendaıions for occııpational safeıy and lıealılı. Jaıı. 1992. 14. Maızoros A. Resıılıs froın a ıııode/ of road ırajfic air pollution, feaıuring juııctioıı ejfecıs and ve/ıicle operating ıııodes. Traff Engng Contı:, /990, 35-37, Jan., 24-30. 15. Koskela H. K., Rol in 1. E. aııd Nore/1 L. O. Conıparisoıı beıweeıı forced-disp/aceıııeııı and ınixing venıi/atioıı in a garage. lfı/-9/-/8-17, 1991, 119-1126. As/ırae Trans., /99/, 97. 11/91126. 16. US Dept. of ılıe lnterioı; Bııreaıı of Mines, Repon #8884. Diesels in Underground Miniııg. 17. CO deıecıion leajleı, Bieler Laııg Gınblı Gas Moniıoring Sysıeıııs 18. Raum/ııfııeclıisclıe Anlagen für Garagen, VD12053, VDl-Riclıt/iııien, Düsseldoıf 2002 �
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=