M o o "' "' "' u "' 00 "' V, -"' 1/) ·.; article Hava/Yakıt oranına bağlı yanma prosesleri 15 � - ---- -----------� ------- � C02 -- o L-----'--""""'--==�====-...______J 0,8 0,9 1 1 , 1 Lambda değeri 1 ,2 o 100 200 300 zaman (sn) 400 500 ><' 3 Şekil 1. Hava/yakıt oraııı ve oluşaıı egzost karışımı içereıı tipik lıidrokarboıı yanması, J..< I ikeıı oksijen eksikliği ve bııııa bağlı olarak CO oluşumııııda artış meydaııa gelmekıedir. Jı.= I ±0, Ol olarak ayarlanırsa optimum yanma koşulu sağlamr. Bıı ııoktada CO, seviyesi maksimumdur. Jı.> 1 durumımda ise egzost gazmda istenmeyen f.ıox seviyeleri oluş 111: (US Dept. O/Tlıe lnterioı; Bureau of Mines). Şekil 2. Katalitik konvertör/i bir aracm ilk çalıştırma ve sonrasmdaki ıipik siiriiş seııaryosııııa bağlı olarak kaydedilen emisyoıı değerleri, 3. Kapalı Garajlar için Havalandırma Sistemleri Kapalı otopark havalandırma sistemleri tasarlanırken, hava değişim miktarı; saatteki hava değişim miktarı, birim alan başına ha va miktarı, birim park yeri başına hava miktarı, birim çalışan motor başına hava miktarı kriterlerinden birisine dayand ırı larak belirlenir. ASHRAE seçim tablolarına göre saatte 6 hava çevrimi hedef havalandırma m i ktarı olarak en yaygın uygulama tercihidir. Tavan yüksekliği 3 metreden daha düşük kapalı otoparklarda alternatif olarak tavsiye edilen havalandırma miktarı 7,5 litre/saniye/m2'dir. Bu miktar saate 6 hava çevriminden fazlasını sağlar. Fakat bu değerler yoğun (tam doluya yakın) kullanılan büyük otoparklar için -doğru ta sarlanıp, çalıştırılsa ve işletilse bile- yeterli olmayabilir. Bu durumda ortalama taşıt emisyon verilerine dayandırılmış basit seyreltme eşitliği metodu ya da taşıt çalışması ve emisyon verilerini içeren seyreltme mo deli gibi alternatif tasarım metodları uygulanmalıdır. Kapalı araba garajları ıçın mekanik havalandırma sistemleri üç grupta toplanabilir : 1. Sadece beslemeli sistem 2. Sadece egzost sistemi 3. Üfleme ve egzost birleştirilmiş sistem Birleştirilmiş sistemlerde besleme ve egzost fonksiyonlarının kontrolü sağlanır. Bu tarz sistemler ortama alınan taze havanın kont rolü ve dağıtımıyla ilgili daha fazla yeteneğe sahiptirler. Gerekli ayarlamalar ve balans lama ile bölgesel kirliliğin mahalin diğer alanlarına sıçramasına da engel olurlar. 100 Kapalı garaj havalandırma sistemleri, hava akış şekillerine göre de ikiye ayrılabilirler : 1 . Tek yönlü (displacement) sistemler 2. Çok yönlü (multi directional-mixing) sistemler Tek yönlü sistemlerde besleme ve egzost konumları öyle ayarlanır ki, garajın büyük bir hacmini kapsayacak şekilde bir uçtan diğer uca toplam bir hava akışı sağlanır. Hava akımı bir uçtan diğer uca mahali süpürür. Çok yönlü sistemlerde garaj mahali birden fazla küçük zona ayrılır. Besleme ve egzost noktaları her küçük zon için bağımsız olarak düzenlenir. Şekil 3'te bu iki sistem gösterilmektedir. t t7�t [:t t ---ın: ·- Beslte Hovo l<on.J Egzost Hovo ).nolı Cebri yerdeğiş:tirmeli heıva l tındırmeı Besleme Çıkı şı Bes l eme Çıkışı Egzost Girişi Egzost Gir i şi Sesl eme Hava Kanalı Konvansiyonel Karışımlı Hevalandırma Şekil 3. Havalandırma sistemleri a) Cebri yer değişıirıne/i havalandırma b) Koııvansiyonel karışım lıava/aııdırma. Doğru şekilde tasarlanmış ve çalıştırılan tek yönlü havalandırma sistemi, kirletici emisyonları bulundukları yerden alarak egzost noktalarına doğru çabucak süpürecek yetenektedir. Bu tarz sistemlerin dez avantajları; özellikle büyük otoparklarda ortaya çıkmaktadır; besleme havası egzost noktalarına yaklaştıkça ardışık ve kümülatif olarak kirlenir ve yüksek kirletici gradyenleri oluşabilir. Bu durumda egzost noktaları yakınındaki bölgelerde yüksek kirlilik seviyeleri oluşur . Toplam hava debisinin yüksek oluşu ve komşu mahallerden kaynaklanan enfiltrasyon miktarlarının mini muma indirgenmesi verimli havalandırma için gereklidir. Çok yönlü sistemler, bir yandan kirletici miktarının seyreltilmesi için dış hava kaynağı sağlarken diğer yandan ( doğru tasarlandığında ve çalıştırıldığında) kirletici emisyonları için daha bölgesel (lokal) kontrol sağlarlar. Bununla birlikte, hava akışı içinde kısa devre oluşma eğ_iliminin artmasına sebep olabilirler, Örneğin; besleme ve egzost menfezleri birbirlerine çok yakın olarak konumlandırıl ırsa, bu durumda hava, besleme menfezinden çıkıp kirli hava ile yeterince karışmadan egzost menfezi tarafından emilir. Bu durum hareket eden havanın önemli bir miktarı için geçerlidir. Bunun yanında mahal havasındaki kirletici yükü üzerinde sınırlı bir etkiye sahiptir. Kapalı otopark içerisinde harici veya park etmiş taşıtlar kısa devre oluşumunu şiddetlendirebilirler. Kapalı garaj binasının dışındaki taze hava giriş ve egzost çıkış noktaları birbirlerine çok yakınsa veya rüzgar gibi bozucu çevresel�
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=