i 03 ' iti EMRE ÖZMEN EM0 Teknik Tesisat Ltd. \ti. İTÜ MakinaFakültesi Makina Mühendisliği Bölümü, "Sistem Dinamiği Kontrol Programı"nı 1994 yılında bitiren Özmen, yüksek lisanı eğitimini İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü "Robotik" programında 1997 yılında tamamladı. 1994 yılından bu yana EM0 Teknik Tesisat Ltd.\ti'nde çalıımakta olan Özmen, halen Otomatik Kontrol Grubu Sistem Çözüm Ekibi, Ekip Yöneticiliği görevini sürdürmektedir. OZET Global çevre sorunları ve eneıji krizleri göz önüne alındığında, dünyadaki kaynakların verimli kullanılması gerektiği aşikardıı'. Geliştirilmiş enerji verimliliği ve düşük enerji kullanımı konuları önem kazandıkça, dünya üzerinde teknolojilere ev sahipliği yapan ülkelerde ısıtma, soğutma, havalandırma konularında "ihtiyaca bağlı kontrol" uygulaması bina standartlarında yer almıştır. Gelecekte ise bu tarz eneıji korunumu ölçütleri yasal zorunluluk olacaktıı: Bu makalede, kapalı otoparklarda hava kalitesini etkileyen kirletici emisyonlar, bu mekanlar için havalandırma sistemleri, havalandırma sistem kontrolü, sensör yerleşimi ve tipi, ölçüm reaksiyon zamanları ve maruz kalına limitleri ele alınmıştır. ABSTRACT Wlıcerıiı sgisloabrael ceoınıvsiirdoeırııeııdeııtal probleıııs a ı ı d eıı ergy , it is obvioııs tlıat ıvorld's resoıırces 11111st be ıısed ejjicieııtly. Witlı developed eııergy ejjicieııcy aııd /oıv eııergy ıısage issııes becoıııiııg ıııore iıııportaııl, "co,ıtrolliııg dııe to ııeed" applicatioıı iıı lıeatiııg, cooliııg aııd veııtilatioıı jields sıarts to becoıııe a part of bııildiııg staııdards especially iıı coıııılries tlıaı lıost ıvorldıvide teclıııologies. lıı tlıefııtııre tlıis type of eııergy conserııatioıı measıırements wi/1 become a legal 11111st. lıı tlıis article, pollııtiııg eıııissioııs tlıat effect air qııality iıı covered parkiııg lots, air cotıditioııiııg systeıııs for tlıis type of spaces, air coııditioııiııg sysleııı coııtrol, iııstalliııg seıısors aııtl its types, measııreıııeııt reactioıı periods aııd liıııitaıioııs of exposal are discııssed. 98 KAPALI OTOPARKLARDA . . HAVA KALiTESi VE KARBONMONOKSİT KONTROLÜ Air Qual ity i n (overed Parking Lots And Controll ing Carbonmonoxide 1. Giriş Günümüzdeki sosyal gelişmeler, çevre ve sağlık konusunda korkutucu soruların artmasına sebep olacak noktaya kaymaktadır. Toplum güvenliği ve sağlığı konuları inşaat ve mülk yönetimi sektörlerinde birçok resmi şartların ve normların temelini oluşturmaktadır. Global çevre sorunları ve enerji krizleri göz önüne alındığında, dünyadaki kaynakların veriml i kullanılması gerektiği aşikardır. Geliştirilmiş enerji verimliliği ve düşük enerji kullanımı konuları önem kazandıkça, dünya üzeri nde teknoloj i lere ev sahipliği yapan ülkelerde ısıtma, soğutma, havalandırma konularında "ihtiyaca bağlı kontrol " uygulaması bina standartlarında yer almıştır. Gelecekte ise bu tarz enerji korunumu ölçütleri yasal zorunluluk olacaktır. Kişinin bireysel olarak hakkı olan güzel bi r çevre ve sağlıklı iç hava şartları uluslararası boyutta ele alınırsa gezegenimiz için de bir gerekl i l iktir diyebiliriz. Havalandırmayı ele alacak olursak, burada ihtiyaca bağlı olarak verimli enerji tüketimi uygulaması, ancak mahaldeki iklim şartlarının kesintisiz izlenmesi ile sağlanır. Mahal şartları ise hissedicilerle izlenebilir. İhtiyaca bağlı havalandırma kontrolünün mi nimum hava kalitesi gerekliliklerini sağlaması gerektiği aşi kardır. Minimum gereklilikler; mahalin kullanım maksadına, kullanım zamanına bağlıdır. 2. Kapalı Otoparklarda Kirletici Emisyonlar Garajlarda ise araçlar temel kirlilik kaynağı olarak karşımıza çıkar. Bu durumda, havalandırma sistem tasarımı taşıtlardan çıkan egzost gazı emisyon- !arına göre yapılmalı ve çalıştırılmalıdır. Çoğu durumda en tehlikeli durumun karbonmonoksi t yüzünden oluştuğu düşünülürse de, büyük dizel taşıtların örneğin otobüs garajları, ana terminallerde özellikle gün boyu çalışmak zorunda olan insanlar için nitrojenoksitler (NOx) çok daha büyük bir tehlike arzetmektedir. Taşıtlardan kaynaklanan ki rlilik söz konusu olduğunda, geleneksel görüş CO ve NOx emisyonlarının en yüksek riski taşıdığı yönündedir. Söz konusu kirlilik sadece CO ve NOx olarak kalmayıp diğer tehlikeli maddeleri de içerir. Bu durumda garajın tipi ne bağlı olarak CO veya NOx ölçümü, tüm tehlikeli emisyonlar içi n genel bir gösterge olmaktadır. Birçok egzost ölçüm uygulamalarında tüm toksik maddeleri tek tek ölçmek yeri ne sadece CO2 ölçümü yapmak yeterli olacaktır. Atmosfere açık mahallerde, (havadaki oksijenin tükenmeyeceği yerlerde) yanma sonucu en fazla mi ktarda oluşan ürün CO/dir. Böyle durumlarda, karbondioksitin oluşan toplam egzost ve buna bağlı olarak havalandırma ihtiyacı hakkında en doğru kriter olduğu açıktır. Dizel egzostu üzeri ne yapılan çalışmalar CO2 için 8 saatl i k limit emisyon değerinin 1330 ppm olduğunu göstermiştir. Tüm bunların yanında diğer toksik maddelere kıyasla CO2 daha hassas ve doğru ölçülebilen bir maddedi r (Şekil 1 ) . Taşıtların ilk çalışması sırasında (soğukken çalıştırılmaları esnasında) Şekil 2'de de görüleceği üzere; CO seviyesi nin çok� yüksek mertebelere çıktığı görülmektedir. Bu durum, kapalı bir araba garajında birden fazla taşıtın eş za�_anlı olarak soğukken çalıştırılmaya başladığı şeklinde değerlendirilirse, CO seviyesi niri; en yüksek risk faktörünü oluşturduğt.i";e ölçülmesi gerektiği anlaşılır. �
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=