7. lsıtma Sistemlerinin Maliyetleri Tablo 3. Tiiııı sisıeıııleriır ıııa/iyeıi. ısıtma Tipi IA CA C(OM)PW ! (loMlPw CoM CT ($) ($/Yıl) ($/Yıl) 1 ($) ($/Yıl) ($/Yıl) Doğalgaz 15.790,95 1.844,85 785,49 7.581,24 885,71 2 730,56 LPG 16.549,95 1.933,52 1.615,44 16.343,41 1.909,39 3.842,92 Dikey Tip TKIP 27.532,07 3.216,56 672, 1 9 7.264, 1 1 848,66 4.065,22 Yatay Tip TKIP 29.290,37 3.421,98 672, 1 9 7.264, 1 1 848,66 4.270,64 Göle Serme iP ı 40.357,06 4.714,90 672, 1 9 7.264, 1 1 848,66 5.563,56 Binanın ısıtma ihtiyacını karşılayacak sistemlerin maliyet analizlerinin yapılmasında "Bir Değere Getirilmiş Maliyet" yöntemi kullanılmıştır[9]. Bu yöntemde, kullanılacak cihazın kurulumu ve çalışma süresi boyunca oluşan masraflar, daha iyi bir karşılaştırma için belli bir referans tarihe getirilerek o tarihteki toplam enerji ihtiyacına bölünür ve toplam enerji maliyetleri bulunur. İlk yatırımın yıllık maliyeti, toplam ilk yatırım maliyeti ile amortisman faktörünün çarpılması ile bulunur: Tablo 4. Eskalasyoıı oraııı ve birim eırerji ıııaliyeıleri aras111daki ilişki. CA = IAxAF (4) Bu ifadedeki amortisman faktörü (AF), sistemin ilk yatırım maliyetinin, kredi alınması durumunda kredi faizinin de maliyetlere eklenmesi şartı ile sermaye maliyeti olarak sistemin kullanımda olduğu her yılın işletme gelirlerinden ayrılan ve vergilerden düşülen kısmını belirlemek için kullanılır. AF aşağıdaki ifadeden hesaplanır: AF (1+:İ) n X i (1+:D n - 1 (5 ) Yıllık nominal faiz oranı (i) %8 için AF değeri O,1 1 68 olarak bulunur. Toplam sistem ömrü (n) 15 yıl olarak alınmıştır. Bugünkü koşullarda toplam yıllık işletme maliyeti, ise: eı Doğal Gaz LPG 0,01 0,103 O, 147 0,02 0,105 O, 1 51 0,03 0,108 0,156 0,04 0,110 O, 161 0,05 0,113 O , 167 0,06 0,115 O, 173 0,07 o, 119 0,180 0,09 0,125 0,195 O, 1 0,129 0,203 İşletme bakım masraflarının geleceğe yönelik yıllık eskalasyon oranı (er), OECD ortalaması olarak doğal gaz için %2,1 LPG için %2,9 ve elektrik için ise %4 alınmıştır [10]. Bir değere getirilmiş maliyet hesabında eşdeğer yıllık işletme maliyeti: (1 O) dir. Yıllık toplam yatırım maliyeti ile yıllık işletme maliyetinin toplanması yıllık toplam maliyeti belirler: (1 1 ) 1 (C oM )PW X --(i_:-_eı:_) - [ 1-(l+etf(l+i) - n ] (6) dir. Bu ifadedeki bugünkü koşullarda yıllık işletme maliyeti (COM)PW, incelenecek sistemde temel olarak elektrik masraflarını ve yıllık bakım masraflarını kapsamaktadır. Bunlar: (7,8,9) no'lu ifadelerde doğal gaz için verilmiş olup benzer hesaplama LPG için de yapılmıştır. Y il k D - 1 G ·ıh . Yıllık ısıtma Enerjisi İhtiyacı ı ı oga az tıyacı = ---------�'-----'----- (7) Doğalgaz Alt ısıl Değeri x Doğal Gazlı ısıtıcı Verimi Yıllık Elektrik İhtiyacı = Yıllık ısıtma Enerjisi İhtiyacı COP (C0M )PW= ( Yıllık Yakıt Miktarı x Yakıt Birim Fiyatı ) + Yıllık Bakım Masrafı (8) (9) TESİSAT DERGİSİ Dil SAYI 84 ARALIK 2002 9T ($/kWh) Dikey Yatay Göl 0,153 0,160 0,208 0,155 0,162 0,210 0,157 0,165 0,213 0,159 0,167 0,215 O 162 0,169 0,217 0,164 0,172 0,22 0,167 0,175 0,223 0,174 O 182 1 0,230 0,178 O, 185 0,233 Birim ısıtma enerjisi maliyeti aşağıdaki formül yardımıyla hesaplanır. gT = Cr/ Yıllık ısı enerjisi ihtiyacı (12) İşletme giderleri hesaplanırken cihazların ısıtma sezonunda 12 saat, 180 gün çalışacağı düşünülmüştür. Ev içi tesisat toplam maliyeti 13.740,95 $'dır. Bu maliyet binanın döşemeden ısıtma elemanlarının tesisat malzeme ve işçilik ücretlerini kapsamaktadır. Toprak ve göl kaynaklı ısı pompaları ile doğal gaz ve LPG'li ısıtma sistemlerinin maliyetleri Tablo 3'te belirti I m işti r. Bu tablodan da görüleceği gibi tüm ısıtma sistemleri arasında toplam yıllık maliyeti en ucuz olan doğal gazlı ısıtma sistemidir. LPG sistemi doğal gazlı sisteme göre % 40,7 dikey tip TKIP % 48,9 yatay tip TKIP % 56,4 ve göle serme iP ise % 103,7 daha pahalıdır. Tüm sistemlerin birim enerji maliyet analizi eskalasyon oranına bağlı olarak Tablo 4 ve Grafik 1 'de verilmiştir. LPG ısıtma sistemi ile dikey tip TKIP sistemi birim enerji maliyetleri yönünden mukayese edildiğinde er=%3,2 değerine kadar LPG ısıtma sisteminin, bu değerden sonra dikey tip TKIP sisteminin avantajlı olduğu görülür. Ayni mukayese LPG ısıtma sistemi ile yatay tip TKIP sistemi arasında yapıldığında ise er = % 5,7 değerine kadar LPG ısıtma sisteminin, bu değerden sonra yatay tip TKIP sisteminin üstünlüğü saptanmıştır. C = (IOMlrw X AF OM 1
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=