t Gözenekli bir tabakad kans arttıkça artar. aki yutma, fret Düşük frekanslardaki yüksek yutma; düşük akış dirençli bir malzemeyi z (g a ö m z a e n nekli lifli malzemeler) ve aynı da kalın bir tabakayı (1 O cm ve t Yyuükkaserıksı)agkeışrekli kılar. dirençli (örneğin sert lif levha paneller) yüksek derecede sıkıştırılmış malzemeler her zaman düşük yutmaya sahip olmuşlardır. Gayörzıleırn: ekli malzemeler 3 kategoriye 3.1.1 . Prefabrike akustik üniteler Değişik tipte delikli, deliksiz, çatlaklı ya da d ları voek usel us syeul ütluoczuveyamsti nıkelı radl el il fi kel il emmeatna l panolar bu grubun tipik birimleridir, bu elemanlar Şekil 3'te verilmiştir. Yutucu malzemenin korunup daha ıyı gbeirneglölirkülenüme kavuşturulabilmesi için delikli bir malzeme, kumaş, ahşap ya da metal levha ile kaplanır. İnce paneller için açık (delikli) alan yüzdesi 1ar5t-m2a0lyı eterliyken, bu, kalın paneller için dır. Eğer bu, % 15'den az ise d şfrüekkafnreslkaarnisçlianr için olumluyken yükseük dezavantajdır [3,6,7]. 3.1.2. Akustik sıvalar ve sprey püskürtücüler i B n u akustik bitirişler çoğunlukla gürültü dirgeme amaçlı olmakla beraber diğer akustik uygulamaların zor olduğu eğrisel yüzeyli oditoryumlarda kullanılır. Ayrıca ofis, okul hacimleri, koridorlar ve pa keuks tçi ok ko kr taammu s abği nl aayl aa rnı ai çkiuns tyi kü kssı ve ak malzemeleri mimari etkilerle çelişmeden pek çok yerde uygulanabilir [3,4]. 3.1.3. Akustik yalıtım örtüleri Bkeuçnelavrs; .'taş yünü, cam lifi, ahşap lifi, kıl den üretilir. Genellikle ahşap ya d temleri üzerine monteaemde i l t i a r. l K is a k l e ı n le l ı t k l s a is r ı 25-125 mm arasında olup, genellikle düşük frekanslarda kalınlıkla beraber 75-125 mm yutuculukları artmaktadı r [3,4]. TICLE 3.1.4. Halı ve kumaşlar Dr oöl üş en mü ne ykaanpı l asmı r aa s çı ookl a raamk a gç el ı l eankeuksstei kl kullanımları odadaki hava doğuşlu ses ve gürültü düzeylerini düşürmekte, darbe seslerini neredeyse tamamen yok etmektedir[l ,2,7]. 3.2. Panel (ya da Zar Benzeri) Yutucular Deliksiz panel ya d cular, ses yutucu malazezmarelbeerinnz2e.rigryuubtuunu oluşturur. Bu, içinde lifli malzeme bbui r l uz na raı nn ; böi rrnheağvi na kboonştlrupğl auk üyzae r i n e k a t ı da sunta kaplanmasından oluşur. Katı bir yüzey üzerine (aralarında bir hmaovnatbeoeşluğu kalacak mesafe bırakılarak) dilen su ve hava geçirmez zar ş b e e k n l z in eri malzemeler bir panel yutucu de hareket edip, ses dalgaları nın çarpmasıyla titreşirler. Panelin titreşimi, gelen belli miktardaki syeustmeanseınrjaisinnei, ısı enerjisine çevirerek den olur. Bu tip paneller düşük frekans yutuculuğu için verimlidir. Şekil 4'te 6 mm'lik kontrplak bir panelin duvarlara uzaklığı 75 mm alındığında, hava boşluğu içind nin bulunduğu ve ebguöl uznemn eakdli ı ğ m ı adl zu er umme t la e rd ii rç. i nG ös ezse nyeu kt ml i ay uktaut cs auyn ı ul anr ı hvaevr ai l mbeokş luğuna konulması düşük frekanslarda yutuculuğu artırmaktadır [2,3,8]. 3.3. Boşluk ya da Helmholz Rezonatörleri gBruunbluanruseosluşytuutruu rclaur. mRai jliz e m e l e r i n 3 . d duvarlar ile kapalı gövdeleri içinde hava boşluğu bulunduran ve dar bir açıklık ile (boyun na---ı---4---+-- a,m=-ı----➔ .;; oa---+--+--;:t:==111 10� "' 0.6 -4--,,f---+- .>< "' E 04-- ı� � 02 · oo nı·==t=�==�=::!�se� 125 250 500 1000 2000 4000 frekans (Hz) Şekil 4. 6 mm kalınlığındaki kontrplak panelin yalıtımlı ve yalıtımsız hali. [I O) TESİSAT DERGİSİ 111111 SAYI 84 ARALIK 2002 ad l a nı avne rvi el e nb) uçneuvnr e si çi ni nid searasensb do a ş l l g uğ a l a a r b ı a n ğ ı n ilerlediği ses yutucuları dır [1,2,3,8,9]. Bir boşluk rezonatörü düşük frekans band nın bir dar bölgesi içindeki maksimum ı sseınsıeflnaenrjisini yutar. Boşluk rezonatörlerin dırılması aşağıda verilmiştir. 3.3.1. Bireysel boşluk rezonatörleri Standart beton blokların düzgün beton karışımları olup, yarık şeklinde boşluklar a içerenleri "ses kutusu birimleri" olarak dlandırılır ve boşluk rezonatörünün bir versiyonudur. Ekstra bir ses emicilik ygüibziesyeisuinygçuınlalammaası sihütrieysaicniı n ı yok ettikleri de ekonomik o tö la rl r e a r k i sŞaeğklailr l 5a ' rt, eb gi röeryüsl eml ebkot şeldu ki r . r eMzaoknsai mum ses yutuculukları d da olup, yüksek frekans ü la ş r üdkafrbeukadn sülşaer r [3,7,8,9]. a 0.9 o.s 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 02 in 0.1 >, 0.9 0.8 0.7 .>< 0.6 .>< 0.5 ::, 0.4 :i 0.3 " 02 0.1 > (/ , J 0.9 QJ 0.8 00 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 02 0.1 o . .. (20x20x41 cm) a:Il .._-., +-ı--+..-.. ++_- -++_-� -+ .,_---ı -ı (20x20x41 cm) (20x20x41 cm) 125 250 500 1K 2K 4K frekans (Hz) Şekil 5. Bireysel boşluklu rezonatör olarak kullanılan tipik ses kutu üniteleri. [9] 3.3.2. Delikli panel rezonatörleri Syeerrlteşbtiirrilaernkalıktan bir miktar uzağa delikli paneller boşluklu s re ın zdoan ayt aöyr gpı nr e on sl ai br ai nk i nk upl rl aa tni ıkl ı rul ay rg. uRl aemz oa natörler panelin delikli olmasını sağlayan pek çok boyundan oluşmakta, delikler genellikle dairesel, bazen yarıklar şeklindedir. Rezonatörün bütün gövdesini, delikler arkasındaki hava boşluğu oluşturur. Şekil 6'da verilen d natörleri, tek de l i k l i rezeol inkalti öprlaerngeilbiresezçoi ci yutuculuk sağlamaz [1,2,3,9]. ' t::t:_~,:t::i::::f::j; a:a - 1 il I J
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=