1 'e kadar değişebilir. Yapı malzemelerinin ses yutuculukları normalde 0.010.99 arası değişir. Yüksek ses yutuculuk katsayılarına sahip malzemeler (0.20'den daha büyük) "ses yutucu malzeme" olarak adlandırılır. Düşük olanlar ise "ses yansıtıcı" özelliktedir. Verilen bir frekansta katsayılardaki fark etkisi aşağıda verilmiştir. Ses Yutuculuk Çoğu Durum Katsayısındaki İçin Etkisi Değişim 0.01-0.10 Küçük 0.1 0-0.20 Belirgin 0.20 ve yukarısı Önemli Bir malzemenin yutma katsayısı temel olarak çarpan ses dalgasının geliş açısına bağlılığı Şekil 2'de verilmiştir [1 ,2,3,4]. Br hacim toplam yutuculuğu: ile bulunabilir. A: toplam hacim yutuculuğu s: yüzey alanı, m2 cx: verilen frekanstaki ses yutuculuk katsayısı (boyutsuz) 2.2. Yutuculuğa Tesir Eden Faktörler t Frekans: Cisimlerin emicilik değerleri muhtelif frekanslara göre değişiklik gösterirler. t Kalınlık: Aynı malzemeden yapılmış muhtelif kalınlıktaki levhaların emicilik değerleri farklıdır. Kalınlık arttıkça emicilik artar. t Bağlayıcı madde: Malzemelerin çeşitleri ve ihtiva ettikleri bağlayıcı maddeler emicilik üzerinde rol oynar. 1. iii --.._ >, o. �, o.� . 1 -- .§l o. >, o.-� 30° 60° ...,_ .._ t Sıkışıklık: Bilhassa lifli malzemelerin sıkışıklığı emicilik üzerinde etkilidir. Örneğin, 2 cm kalınlıktaki bir lifli malzeme gevşetilerek 4 cm'ye, veya sıkıştırılarak 1 cm kalınlığa kadar getirilirse emicilik değerlerinde büyük farklar olur. t Satıhın pürüzlülüğü: Genel olarak sıvalar üzerinde tel fırça ile yapılan delik ve pürüzler, ses emiciliğinde artırıcı rol oynarlar. t Uygulama yeri: Ses emici malzemelerin şerit veya parçalar halinde kullanılmaları durumunda en yüksek emicilik salonun köşelerine yerleştirildiklerinde olmaktadır. t Satıhdaki delikler: Akustik malzemelerin sathına, içeriye doğru delikler açılması sadece emici satıhı büyütmekle kalmayıp fazla olarak emicilik kabiliyetin artmasını temin eder. t Boya: Fırça ile sürülme yerine tabanca ile püskürtülen boya ses emiciliğine daha az zarar verir, zira bu takdirde boya tabakaları daha ince olacağından delikler üzerinde köprülenmeye meydan vermez [3,4]. 2.3. Ses Yutucu Malzemelerin Seçimi Ses yutucu bitişler ve konstrüksiyonların seçiminde aşağıdaki detaylar incelenmelidir: Frekanslardaki ses yutma katsayıları, görünüş (boyut, kenarlar, birleşimler, renk, doku), yangına dayanıklılık ve alev yayılımına direnç, montaj maliyeti, montajı kolaylaştırma, dayanıklılık (darbeye, mekanik zedelenme ve aşınmalara direnç), ışık yansıtıcılığı, bakım, temizleme, ses yutucu malzeme üzerine tekrar dekorasyonun etkisi, bakım maliyeti, çalışma koşulları (sıcaklık, nem), hacim elemanlarıyla entegrasyon (kapılar, pence- -'\ • ', . � ' ~� � ' ' \ " \ \ı 90° reler, aydınlatma sabitleri, ızgaralar, radyatörler), kalınlık ve ağırlık, nem, asma tavanlar ya da çıtalanmış boşluklara geçit, termal yalıtım değeri, böcekleri çekme, küf, mantar, sökülebilirlilik, uygun ses yalıtımına aynı anda gereksinim [3,4]. 3. Ses Yutucu Malzemelerin Sınıflandırılması 3.1. Gözenekli Malzemeler Gözenekli tabakanın üretimi için çeşitli değişik lif tipleri uygundur. Bu lifler doğrudan doğruya yumuşak hasır örgü gi bi kullanıldığı gi bi , bağlayıcı bi r malzemenin ilavesiyle paneller şeklinde sıkıştırılabilir. Tablo 1'deki gruplar bazı tipik örnekleri içermektedir [3,4,5]. Tablo ]. Lif türü ve Uygulamaları.[3] Lifin Türü Uygulam ası T(peakmstuilk, yün, ipek) t(hıı,in�ıd,eisrtan cevizi, Yumuşak hasır kseisnael vkieri)neviri, hini örgü Cam, amyant JAnşap Bağlayıcı malzeme (elyaf, talaş) ile sıkıştırılmış selüloz, cam, paneller asbest, amvant Bağlayıcı malzeme Asbest, cam i p le ü s ü k z ü e r r t i ü l m ü ş tabaka Şekil 3, gözenekli yutucuların aşağıdaki özelliklerini belirtir: t Ses yutuculukları düşük frekanslardan ziyade yüksek frekanslarda daha verimlidir. t Akustik verimlilikleri, düşük frekans dizisinde, artan kalınlık ve arkalarına hava boşluğu konması doğrultusunda artar. Şekil 2. Ses yutma katsayısı a 'nın, sesin geliş açısı v ye dayanması. [3) Şekil 3. 50 mm '/ik bir taş yiinii örtünün farklı uygulamalarla yutuculukları. [3) TESİSAT DERGİSİ ıım SAYl84 ARALIK 2002 1.0 ' 0.9 0.8!----+-----ı--~,ıı:;;....----ı----+-~
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=