Prof. Dr. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE / İTÜ Mimarlık Fakültesi f D19 a e 7 k m 7 ü i l r t y e kı s a l ı i n l ' e n d , d a e l n İ 9 T 7 m Ü 9 e ' z M d u a ü n h o İ e T l n a Ü d n i M s Se l i i v m k t a a M p r i l m Y ık ı a l mr f l a a ık z kA üylnt ıe sf ia' nkdüel tme daes t1e9r8ç6a'ldı ıamDaoskı ntıotra, m1 9a8m7l a' dd aı . YP.rDoof .çD.rD. ro.l,d u1 9v8e 8h a' ldeen aDyonçı .fDark. üvl tee d1 e9 g9ö5r e'vdie- ne devam etmektedir. 2001 yılından bu yy aı l nl aar fı iaz ri kasseı lnÇdeav "r eT ÜK oBnİ Tt rAoKl üUl .l au bs ol arraat ruaa sr ıı YBüi lri ümt sü ec lü Ys aü yoı lnalraarkı Tç eaıl ıvı iı ky oPr .r o1 9g9r4a -m9 ı6" lkaaypı ks agmö rı nü dl ean"Dü eç ma di rekt aml ea, kT aü lreks iA" kvuesat yi knDı ekranpesğai m' n idnak"uürçuac du eüt ybei ll edri ri ni sdi e" nö od lüul pe ys aulrotni çai kvue syt iuğri ty lde ı iıl ıgni ldi ao l ça er aı ikt lyi ukrutri uç il nudı leavreayüuyr et ddi ırı.ı nDdeamçierıki tal il ey 'anyi nı n çl aervı rbea, sbı liı nr ka evne, yurt içinde çeıitli çalıımaları uygulandı. ÖZET Ses yutuculuğu sesin frekansına, malzemenin kalınlığına, malzemede kullanılan bağlayıcı maddeye.malzemenin sıkışıklık ve gevşekliğine, satıhın pürüzlülüğüne ve uygulama yerine bağlıdır. Ses yutucu malzemeler gözenekli, panel ya da zar benzeri, boşluklu ya da helmholz rezonatörleri, mekan yutucular ve değişken yutucular olarak sınıflandırılabilir. Bu çalışmada; sesin nasıl yutulduğu ve sesin yutulmasında etkili olan faktörler incelenmiş, ses yutucu malzemelerin seçilmesinde dikkat edilecek noktalar vurgulanmış, ses yutucu malzemeler sınıflandırılmış, herbir sınif detaylı olarak incelenmiş ve ses yutucu malzemelerin nerelerde kullanıldığı ele alınmıştır. ABSTRACT Absorbing sound occurs due to frequency of tlıe soımd, tlıickııess, tiglıtness aııdsoftııess of the material, combi11ing ınaterial used i11 the ins ulatio,ı material, smootlıness of tlıe surface aııdplace of application. Souııd absorbing ınaterial caıı be classified as porous, paııel or membrane like, vacuıııned or helınholz resonators, space absorbents and variable absorbents. in tlıis study factors effective in soıınd absorbing aııd lıow sound is absorbed is analyzed, essential p oints iıı clıoosing soımd absorbing material are emplıasized, sound absorbent ınaterial is classified, eac/ı classificatioıı is stııdied in detail and applicatioıı possibilities andplaces for sound absorbeııt ınaterial is preseııted. RTTC SES YALITIMINDA VE . . '""' . HACIM AKUSTIGINDE SES YUTUCU . . MALZEMELERiN YERi Sound Absorbing Material in Sound lnsulation And Space Acoustics 1. Giriş Uygulanan yöntemlerle ses enerjisi fazlası, ses yutucu elemanlar kullanılarak ısı enerjisine çevrilir. Ses yutucu elemanları daha iyi anlamak için, öncelikle akustik yutmayı fiziksel olarak incelemek gerekir. Bu amaçla tasarlanmış olan ve "ses yutucu elemanlar" olarak tanımlanan yüzey ve strüktürlerin kullanılması, hacim akustiğinde ses enerjisini kontrol etmek amacı ile uygulanan bir yöntemdir. Bunun yanı sıra, hacimlerde bulunan gürültü kaynaklarının, bu hacimdeki işlevi olumsuz yönde etkileyebilecek gürültüsünü kontrol etmek amacı ile de bu tip elemanlardan sık sık yararlanılmaktadır. 2. Sesin Yutulması, Yutuculuğa Tesir Eden Faktörler ve Ses Yutucu Malzemelerin Seçimi 2.1. Ses Nasıl Yutulur? Çoğu malzemenin yutuculuğu çoğunlukla gözeneklerine dayanır. Taş yörıü vs. gibi malzemelerin pek çoğunun bir çok derin delikli içten bağlantılı hücrecikleri vardır. Bunların içinde yayılan ses enerjisinin bir kısmı hücreler içindeki direnç ve sürtünme ile malzemenin küçük liflerinin titreşimleriyle ısı enerjisine dönüşür. Eğer malzeme yeterince gözenekli ve kalın ise gelen ses dalgasının, bu şekilde, o/o 95'i yutulabilir. Şeki l 1 'de gözenekli bir tabakadaki yutma olayı şematik olarak verilmektedir. Bir malzemenin ses yutuculuğunun etkinliği, ses yutuculuk katsayısı "a" ile ifade edilir. Bu ifade, malzemenin yuttuğu "gelen ses enerjisi" oranını belirtir. Teorik olarak O'dan Şekil J. Gözenekli bir tabakadaki yutucu/uğun şematik gösterimi. [3] TESİSAT DERGİSİ ııını SAYl84 ARALIK 2002 ~~?·-:-::--r--.... E·~ .~. ~ . -~- ~ . ---ı D E (a) Ka!tn tabaka, A (b) ince tabaka A. Gelen ses ışını, B. Yansımış ses ışını, C. Tabaka tarafından yutulan ses ışını, C'. Arka duvar tarafından yansıtılan ses ışını, C ' D. Gözenekli tabaka, (b) E. Rij'it arka duvaı:
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=