Ses Oluşumları Gürültü kaynağı; fan motoru Fan motorları birçok havalandırma tesisinde gürültü kaynağıdır. Sanayi tesislerinde de (işlem için kullanılan hava akımı, aspiratörler) gürültü oluşturmada fan motorlarından etkilenir. Çok iyi yapılabilen genel hesaplama metotları sayesinde, fan motorların pnömatiği hesaplanabilmektedir. Ancak bir fan motoru kanal sisteme yerleştirilirken, dikkat edilmesi gereken önemli noktalar vardır. Bu noktalara dikkat edildiğinde, hesap sonuçları, ölçüm teknikleriyle birbirinin sağlamasını yapabilecektir. Fan motoru gürültüsünün ölçümü Fan motorunun gürültü öçlümü, EN 25 1 36 veya DiN EN 25 1 36'ya göre yapılır. Burada emme-ses şiddeti seviyesi Lw, ve üfleme-kanal ses şiddeti seviyesi ise Lw• olarak tanımlanır. A-verileri bildirileri ise ses şiddeti seviyesi LwA , veya LwA • olarak da belirtilebilir. Bunlarda ayrıca oktav seviyesi değerleri de L W.okı ölçülmektedir. Gürültünün nedenleri Fan motoru tarafından üretilen ses, bağlı bulunduğu kanal sistemine yansıtılır (kanal sesi). Bu sesin bir kısmı, koruyucunun yansıtması sonucunda sesi mekana aktarır (fan motoru gürültüsü). Başka bir bölümü ise, gövde gürül tüsünü uzunlamasına doğru giden hattan yapı gövdelerine ve ardından da yapı parçalarına aktarır. Havanın geri çarpması ile ikincil ses/gürültüsü kaynağı, motor tahrikleri, kayışlı tahrikler, dişliler vs. olarak tanımlanabilir. Bunlar fan mo torlarına (primer ses kaynağı) göre ge nelde daha az gürültülüdür ve ses seviyesinin tanımlanması gerekmez. Ancak bunlar için gerekli ön koşul; mü kemmel bir gövde gürültüsü ile titreşim tamponunun cihazlarda ve bağlı olan sistemlerde yerleştirilmesi, uygulan masıdır. Dönme ses tonu Dönme tonu tek sesden oluşur. Kanat temel tonudur ve sayısız çeşitleri vardır; üsttonlar diye de adlandırılır. Bu gürültü bölümlerinin yoğunlukları, kanatşekline, kanatların sayısına, kanadın kalınlığına muhafazasından veya ızgarasından ne kadar mesafe içinde olduğuna bağlıdır. Fan motorlarındaki gürültü indirge mesine yönelik yapısal notlar, VDIANSLATION Kuralları 3731 Sayfa 2'de birleştirilmiştir. Kanatların devir sayısı yükseldikçe ve kanat ile sabit kontrol elemanı arasındaki mesafe büyüdükçe, dönme tonu daha az duyulacaktır. Dönme sayısı frekansı f 0: z= Kanat sayısı n=Fan motorunun devir sayısı dk- 1 Ses şiddeti seviyesinin VDI 2081 Sayfa l'e göre Belirlenmesi VDI 2081 Sayfa 1 ses şiddeti seviyesini hesaplamak için iki adet farklı hesaplama olanağı sunmaktadır. Emisyon verileriyle geometriye benzer fan motorlarının ses araştırmasının yapılması ve ses şiddeti seviyesinin üst üste binme tahminleri. Bu yazımızda katlanır işlem tanıtılacaktır. Bu şekilde tanımlanan değerler, mühen dislere yön vermektedir, ancak hassas ölçümlerin yerini tutmayacaktır. Pnö matik teknolojisi içeren tesislerin hesap lamalarında eğer üretici bilgileri mevcut değilse, bu sistem kullanılmalıdır. Burada özellikle veri büyüklükleri önemlidir. Spesifik olarak kullanılan ses dönüştürme ölçüsü L usM yapı sayı birimi y'dir. Ses şiddeti seviyesinin tahmin edilmesi Lus M ve 'Y belli değilse, ses şiddeti seviyesi Lw 4 [f2]'ye göre tahmin edilebilir. Lw 4 =Lw s M +10 lgV+20lgLipll3] [f2] Lw SM = Tablo 1 'deki spesifik dB olarak ses şiddeti seviyesidir. V = Hacim akışı m3/s Lip,= Toplam basınç farkı Pa olarak. Fan motorların yapılış şekilleri Fan motorlarındaki yapı şekillerine dayanarak aşağıdaki yapı şekilleri birbirinden ayırt edilir: �·�· Salyangoz Kanat yönü bukumlu bukumlu Çizim 4. Radyal fan motoru farklı yapı şekilleri. \.. � ,,. "I Çizim 5. Silindirik çift akışkanlı. Vane-Axial Tube-Axial Propeller Fan Motoru Fan Motoru Fan Motoru � ➔I! ➔� Döner kanatlar Sabit kanatlar Motor Motor Çizim 6. Eksene/ fan motorları, yapı şekillerindeki farklılıklaı: TESİSAT DERGİSİ ıını SAYI 84 ARALIK 2002 -·
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=