pompalarda daha dikkatli korozyona karşı korunması gerekmektedir. Korozyon ürünleri genellikle kendiliğinden oluştukların dan metal hacminden daha geniş hacime sahiptirler. Bu hacim genişlemesi gerilmelere de neden olacağı unutulmamalıdır. Bu gerilmelerin de bağlantılarda sorun çıkaracağı, özellikle fan mili, fan somunu ve fanın kendisinde ve boru bağlantılarında bu hususun mutlaka dikkate alınması gerekmektedir. Pompa sistemlerinde çalıştırma sonunda sistemin durdurulm ası ve bir müddet sistemin kullanılmaması özellikle suyun içindeki tuz konsantrasyonun çökelmesi sonunda ciddi korozyon kayıpları yaratabilmektedir. Onun için bu çökelim noktalarını kaldıracak şekilde pompa sistemleri dizayn edilmelidir. 4. Suyun Korozyona Etkisi Sulu ortam içinde çalışan pompaları oluşturan metal malzemeler, termodinamik kararsızl ıkları nedeniyle korozyona uğrama eğilimi gösterirler. Doğal sular çözünmüş katılar ve gazlar ve bazan kolloitsel dağılmış özdekler ya da asılı bulunan parçacıklar içerirler. Bütün bu özelli kler değmekte oldukları metalin korozifliğini etkilerler. Bu etki korozyonu a rttırı c ı ya da azaltıcı olabilmekte ve katodik ya da anodik tepkimeyi etkileyebilmekte,çok seyrek olsa bile örtücü bir etki yapmaktad ır. Pompalarda ya da pompaj sistemlerinde akan suyun bileşimi nedeniyle korozyon etkisi de değişebilmektedir. Bazen bazı bileşenlerin harca nm ası korozyonu azaltıcı yönde de etki yapabilmektedir. Örneğin oksijen ve karbondioksitin harca nması suyun korozif özelliğini azaltır. Diğer taraftan metalin su içinde çözünmesi suyu daha korozif yapabilir. Korozif bir suyun etkisinde ise metalin aşınması ve delinmesi ile kendini gösterir. Ancak korozyonla oluşan az miktarda bile olsa metal iyonlarının diğer etkilerininde olabileceği unutulmamalıdır. Sıvıla rın metale göre hareketli oluşu da korozyonu körükleyen bir durum olarak bilinmektedir. Laminerden türbilansa geçiş özellikle Re sayısının (2000-4000)' den yukarı olduğu durumlarda erozyon korozyonuna yol açılır (Şekil 7). Şekil 7. Değişik akış tiplerinde korozyoıı Normal Korozyon Laminer Akış Erozyon Korozyonu Türbülanslı Akış Kavitasyon Korozyonu Kavitasyon Pompaj sistemlerinde oluşan kavitasyon, korozyonu artı rıcı unsur olarak görülür ve kavitasyon korozyonunu ol u şturur. Öte yandan hareketli sıvı içinde bulunan köpük ve partiküllerde korozyon hızına etki ederler. Aynı şekilde iletilecek sıvının sıca klığının yükselmesi ele korozyon hızını arttırır. Aynı şekilde yüksek türbülansların oluştuğu bölgeler genellikle korozyon açısından problemli bölgelerdir. Bu açıdan değerlend irildiğinde pompa çarklarında da korozyonun etkisinin özellikle erozyon korozyonu şeklinde etkili olacağı unutulmama lıdır. Pompalarda boşaltma tıpalarının yerlerinin pompa içindeki sıvının tamamen boşaltılmasını sağlayacak şekilde dizayn edilmesi pompa içinde kalacak sıvının korozyonunu azaltacaktı r. Yine pompalarda sistem içindeki sıvının tamamen boşa ltılması sonunda sıvının yaratacağı korozyon yerini atmosfer orta m ının yaratacağı korozyona bırakır. Onun için uzun süre çal ıştırı lmayacak pompa sistemlerinde zaman zaman çalı ştı rılması korozyonu azaltmaya yönelik olacaktır. 5. Korozyon Hızı ve Pompalarda Bulunan Sonuçlar Metal ve alaşımların korozyona karşı dirençlerini birbirleriyle karşılaştı rabi lmek için her birinin korozyon hızı nicel olarak verilmektedir. Literatürde en fazla kullanılan korozyon hızı yılda mil olarak karş ıl ığı dır. Formül olarak; mpy= 534 W /DAT olarak hesaplanı r. TESİSAT DERGİSİ ım SAYI 83 KASIM 2002 Burada : W: Kütle azalması(mg) D : Örneğin yoğunluğu(g/cm3) A : Örneğin yüzeyi( inç2 ) T: Süre (saat)'dir. Sonuçların milimetrik sisteme çevrilmesi için 1 mpy=0,0254 mm/yı l denkliğinden yararlanılmaktadır. Genell ikle kullanılan dayanıklı malzemelerin korozyon hızları 1-200 mpy arasındad ır. Korozyon dayanım durumları Çizelge 4'ten bakılarak değerlendirme yap ılabilmektedir. Çizelge 4. Korozyoıı direnci değerlendirilmesi Korozyon Direnci mpy mm/yıl Çok çok iyi <1 ' <0,02 Çok iyi 1-5 0,02-0,01 iyi 5-20 0,1-0,5 Orta 20-50 0,5-1 Zayıf 50-200 1-:S -- - - - - Kabul edilemez 200+ 5+ Öte yandan korozyon hızı temel kurallarından yararlanılarak yapılan denemelerde pompalarda kullanılan malzemelerde ortalama korozyon hız lar ı Çizelge S'deki gibi bulunmuştu r. Çizelge 5. Pompalarda kullanılan malzemelerde ortalama korozyon hızlan (mm/yıl) Aylar Pompa Yapım 1 2 1 Malzemeleri 3 1 6 12 Pik Döküm -- 0,32 ıo.25i 0,22 - 0,19 0,36 Sfero Döküm 0,28 0,25 1 0,21 i 0,18 0,15 Çelik 0,24 o.19JW1 D,12'o,o0Paslanmaz Çelik I 0,032 1 0,028 0,025 Bronz 1 1 0,017 Bir yıl boyunca içinde doğal suyun bekletildiği kır döküm malzemeden çark ve gövdesi olan bir pompanın korozyona uğramadan ve uğratıldı ktan sonra denemeleri yapıldığında elde edilen karakteristik eğriler Şekil 8'de veri I m iştir. Bu eğrilerden de görü leceği gibi korozyonla karşı karşıya kalan pompalarda tıpkı pompa çark çapının ya da devir sayısının değişimine benzer şekilde eğrilerde değişim olduğu, değişmenin olumsuz yönde olduğu bir kez daha görü I m üştü r.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=