Tesisat Dergisi 83. Sayı (Kasım 2002)

OZET Prof. Dr. BÜLENT EKER 1957 yılında Burdur'da doğan Eker, 1979'da Ziraat Makinaları Bölümünden "Ziraat Yüksek Mühendisi" olarak birincilikle meıun olmasının ardından, 1983 tarihinde "Doktor", 1994 yılında "Profesör" ünvanlarını aldı. Nisan 1988 tarihinde, Devleı Planlama Teıkilaıı 6.Beı Yıllık Kalkınma Planı Tarım Alet ve Makinaları İmalat Sanayii Özel İhtisas Komisyonu'na seçildi. Altı ar. boyunca bu komisyonda bilimsel danııman olarak görevyapan Eker, 1992-1998 yılları arasında T.U.Tekirdağ Ziraat fakültesi Dekan Yardımcılığı, 1995-1997 yılları arasında Bölüm Baıkanlığı görevlerini yapıı.1997 yılında Tarım ve Tarım ve Köy iıleri Bakanı Fahri Danıımanlığı görevini yapıı. Her, baıta TÜBİTAK olmak üzere çeıitli projelerde yer almakta ve halihazırda Tarım Teknolojileri Koordinatörü, Fakülte KuruluÜyesi veTrakya Üniversitesi Senatörü olarak görev yapmaktadır. Prof. Dr. AYŞEGÜL AKDOĞAN 1957, İstanbul doğumlu olan Akdoğan, 1987 yılında Yıldız Teknik Üniversitesinde Makina Mühendisliği dalında "Doktor", 2000 yılında da "Profesör" Unvanlarını aldı. 1994 -1999 yılları arasında Y.T.Ü. Makina fakültesi Makina Mühendisliği Bölüm Baıkan Yardımcılığı, 1997-2000 yılları arasında Y.T.Ü. Makina Fakültesi Fakülte Kurulu Üyeliği (Doçent Temsilcisi) görevini yaptı. 2001 yılından beri de aynı kurulda Profesör Temsilciliği görevini yürütmektedir. Uzmanlık alanında almıı olduğu ödüllerin yanı sıra, DPT ile yapmıı ve bitirdiği proje içersinde "Vakumda Gaz Ölçümü Cihazı" konusunda 12 Haziran 2000 tarihinde "Ulusal Patent" almııtır. Giiııiimiizde tekııoloji imalatın ve tiikeıimiıı gerçekleştiği iilkelerıleki geçerli yasal diizenleıııeleriıı,kamııoyıııııııı,pazarm ve tiiketicileriıı mamııllerdeıı beklediği çe\lreye ılııyarlı giiveııirliliği soıı ıleı-ece yiiksek maıııııller içiıı kııllııııılır hale gelmiştir. Öte yaııdaıı malzeme tekııolojileriıuleki hızlı gelişmeler tiim alaııltmla olılıığıı gibi pompa yapım ıııa/zeıııeleriıule tle keııtliııe lıissettirıııiş, daha ıızım öıııiirlii ve sistem verimini 0/11111/11 yönde etkileyecek ııygıılamalara öncelik ,ıeri/ıııesiııe neden olıııııştıır.Özel/ikle naııo tekııo/ojiler yeııi ma/zeıııe/eriıı yeııi tasllrımlar içersiııtle yer a/ıııasım sağlamıştır.Bu ılıırııııı pompa yapım malzemelerinde etki eıleıı tiim ıııısurlarııı öııce/ik/e ortaya koıııılıııasma yol açmıştır.Her ııygıılaıııada olılıığıı gibi sorıııııııı temelinde dizayıı faktörleri yatıııasıııa karşm öııce/ik/e ele alıııması gereken ııoktaııııula malzeme olılıığıı şiiplıesizdir. Biliıııliği gibi korozyoıı;geııel olarak malzeıııeleriıı bıılııdıığıı ortam tarafıııdaıı kimyasal saldırıya ıığrayıırak bozıılmasıılır.Poıııpa yapım malzeıııe/eriııiıı temeline bakılılığııııla genel olarak çoğıııılııkla metal m11lzemelerdeıı az miktarda ıla olsa metal ılışı ma/zemelerdeıı olııştıığıı göz/eııebilir.Aııcak bu yllpım ma/zemeleriıııle poıııpamıı kııllaııılacağı ortamııı biriııci derceıle etkisi olmııkıaı/ır. Çoğrııılııkla poıııpalarrıı sıvı iletimiıule kııllııııılılığı dı'işliıılilılı'iğiiııde tabiatta eıı aşıııdırıcı özellikteki ııuuldeııiıı sıı olması sııyıııı korozif etkisiııiıı biiyiiklıiğiiııii ortayll çıkarır. Bazı ılımıııılarda kimyasal madde ,gıda maddeleri vb. iletimiıule yiııe pompalarılaıı yararlaııılması korozyoıı o/ayııula sadece pompa yapım malzemeleriııi değil oıılar/a etkileşimde bıılımaıı iletim ma/zeıııe/eriııiıııle iııceleıımesiııi zorıııılll yapmaktadır. Bıı ıııakaleıle teıııeltie pompa yapım ma/zemeleri,ııuı/zeme bilimi açısııllla ortaya koııııldııkıaıı soıırll hıı yllpıııı ıııa/zeıııeleriııde çeşitli iletim ma/zemeleriııiıı etkileri korozyoıı açısmılaıı ortaya koıııılacaktır. ABSTRACT Toı/ay iıı coımtries wlıere teclıııology maııııfactııriııg aııd corısıııııptioıı occıırs, it lıas become possible ıo be applieıl iıı coıısiılerably lıiglı proılııcıs for eııviroıımeııt seıısiıivity expecteıl form proılucıs by m1aili1ble legal arraııgemeııts, pııblic opiııioıı, mal'ket aıııl coıısumers. However rapid ılevelopıııeıııs iıı eqııipmeııt teclıııo/ogies Jıave slıowıı ııp iıı pıımp ıııııııııfactııriııg ııwterial too as iıı ali jields, aııı/ besitles caııseıl applicaıioııs ıo lıave priority tlıııt ,vil/ positive/y affect system efjicieııcy ıo be more dıırable. Particıılarly naııo teclıııologies lıave proı1iı/ed ııew material to be preseııt iıı ııew ı/esigııs. T/ıis /ıas caıısed ali aspects tlıat affecı pıımp ıııaııııfactııriııg ıııaterial to be broııglıt forward priıııarily. As iıı ali applicatioııs, a/tlıoııglı ılesigıı factors lie as ılıe hasis for the problem, ıııaterial slıoıılıl be exaıııiııeıl priıııarily ıvitlıoııt ıı ıloııbt. As it is kııowıı corrosioıı iıı general is tlıe eııviroıımeııt to attack tlıe materİill c/Jemically to ılestroy it. Wlıeıı ıve /ook at pıııııp ıııaııııfactııı-iııg ıııaterial gı-oıııııls, geııerally tlıey coıısist ofmetal flt(lterial iıı majority aııd ııoıımetal ııuıterial iıı few. Bııt tlıe eııviroııment pıımp will be applied iıı lıas tlıe priıııary factor for tlıese maııııfııctııriııg materifll. Usııally ilS pumps are applietl iıı liqııid transfer, aııd besides as water fa· f/ıe ıııost erodiııg material in ııatııre, tlıat slıows lıow greaı tlıe corrosive effect ofwaler is. lıı some sitııatioııs iıı clıemica/ ıııaterial, fooıl ete trıııısfer pıııııps lire ııseı/ ıvlıic/ı obliges t/ıe stııdy of 1101 oııly tlıe pıııııp maııııfactııriııg ıııaterial bııt also tlıe transfer ıııaıerial iıı effect ıvit/ı tlıem iıı case of corrosioıı. lıı tlıis article, btlsical/y pıımp-maıııifactııriııg material wi/1 be e:'1:plaiııed tlıroııglı materia/ scieııce, aııd tlıeıı e/fecıs of differeııt trıııısfel' material oıı tlıese 11111ı,ııflıctııriııg ıııaterials wi/1 be examiııed in coııııe('fioıı to corrosioıı. POMPAYAPIM MALZEMELERİNDE KOROIYON ETKİSİ Corrosion Effects in Pump Manufacturing Materials 1. Giriş Uygulamada pompalar sadece iletimi sağlayan düzenler değil, aynı zamanda sistem bütünlüğü içinde bakıldığında en önemli ya pı lardır. Bu yapıların sağlıkl ı ve verimli olabilmesi kendini oluştura n unsurlar ile çalışma sistemini etkileyen tüm çevresel faktörlerin birlikte düşünülmesini gerektirmektedir. Teknolojik gelişmeler bu yapıya hızlı bir şeki lde ya nsıtılmal ı ve uygulamaya sokulmalıdır. Özellikle son yıllarda geliştirilen nanoteknolojilerin bu yapı içinde yer almasına özen gösterilmesi gerekmektedir. Bi lindiği gibi rekabetin önemli bir boyutu olan teknoloji, dünyada yaşanma kta olan değişim sürecinde belkide en önemli faktörlerden birisi olmaktadır. Genel olarak teknoloji bir mamulün geliştirilme sürecinde, ürün ve imalat üzerinde kendini göstermektedir. Buna bağl ı olarak teknolojik gel işmeler özellikle makine yapım malzemelerinin hem içerik, hem de kullanış açısından tekrar ele alınmasını zorunlu hale getirir. Amaç ekonomikliği sağlama yanında, maki na yapım malzemelerinin uzun ömür içersinde görev yapılabilirliğini sağlamaktır. Bu nedenle ele al ınan malzemeler tüm aşamalarda malzeme bilimi açısından ve kullanım açısından kontrol edilir olmuştur. Bu bir bakıma malzemelerin performanslarını artırmaya yönelik olup, başarısızlıklarını n nedenlerinin saptanmasıdır. Günümüzde onun için tüm sektörlerde uygulanan bu işlem süphesiz pompa imalat ve kullanımında da en önce düşünülen konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Öte yandan sıvı materyalin bir noktadan bir başka noktaya iletilmesinde kullanılan pompalar, hem çalışma koşulları, hem de yapım malzemeleri dikkate alınarak incelendiğinde, karşı karşıya kaldıkları birçok faktörün etkisi altında oldukları görülebilir. Bu faktörlerin çoğunda malzeme ortam il işkis inin ön planda olduğu belirgindir. Bu ilişkinin doğal sonucu olarak malzemenin doğadaki durumuna dönme isteği yani korozyon olayı ortaya çıkar. TESİSAT DERGİSİ mı SAYI 83 KASIM 2002

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=