Tesisat Dergisi 82. Sayı (Ekim 2002)

.. . KURESELLEŞME VE TEKNOLOJiK .. . . ..., . ALANDA TURKIYE1NIN GELECEGI Globalization and Turkey's Future in Technologic Field K üreselleşme kavramı, 20 yy' nin son çeyreğinde, üzerinde en çok tartışılan konu olmuştur. Özellikle üretim ve yönetim modellerinin çok farkl ı nedenlere bağlı olarak yaşadıkları değişim evresi, küreselleşme kavramının daha çok telaffuz edilmesine yol açmıştır. Küreselleşme mal, teknoloji, iş gücü ve ssaeğrmlamayışeonlimn auluslararası entegrasyonunu ktadır. Kimilerine göre, küreselleşme, kapitalizmin yaşadığı krize çözüm yolu bulmanın aracı olarak ortaya çıkmış, kimileri i çinse uluslararası pazarda yaşanan serbestliğin ifade edilmesinde kullanılan bir araç olmAurşttaunr. rekabet, uluslararası ve bölgesel eennftoergmraassyyoonn ltaer ı n önem kaza n m ası, knolojisindeki gelişmeler, ypeaznai rltaerdknanolopajiyk buluşlar, yeni oluşan kapma yarışı, ekonomik ok al dl kuığnumnaunn ı an n il tai şcıil mg aüscı ü, nmCıünş t ienrsi laenr i nkba yi l ni na ğ ı çl i s öh t n a a e l n e m d a gli r e t fa l lamr ae sgi i dviel mue lsui ,s lda er ağ ri şai smı i tyi caanrseı ttat en ktörlerdir. oluşKtüurreuslmellueşşmbier, üzerinde düşünce birliği kavram değildir. Sermaye soal uhmi pl ul evr ie, fiaşyl ed taml ı egcöirl üerrk eknü, r seosseyl al el şpmo el i tyi i kacı!ar olumsuz değerlendirmekte, uluslararası şirketlerin global pazarda güç kazanmalarının, dünya ek dek gerilei ydeennlegre" lveer i"sdüreeğ i ş t i r o d n i ğ o i m n i i s i " s ü ü z r e e r k in l i kli ilerleyenler" i k mini gündeme getirdiğini ifade etme ile k tedKirülerer.selleşme, bir yandan dünya üzerinde­ pek çok olayın kolaylaşmasını sağlarken, diğer yandan emeğin günümüze kadar yoğun çabalar karşısında elde ettiği haklar üzerinde kısıtlamaya gidilmesi, ekonomik politikalarda liberalizasyona gidilerek yal devlet anlayışından uzak leriyle yoğun eleştirilere ko n l u a ş o ı l l m m a u s ş ı t , u y s r ö o . n s ­ Sonuç olarak, olumlu veya olumsuz yönleriyle küreselleşme yaşanmaktadır. l 945'ten (il. Dünya Savaşı'nclan) bugüne OECD ül kelerinde araştırma ve inovasyon gelişimini incelersek, il k yıllarda bilim için, bilim yapıldığını ve savunma teknolojisinin ön planda olduğunu görürüz. Hedefler toplumsal olmayıp, politi k ve askeridir. Bilim için bilim yapıldığından, mük fmayedlliaygeöt aranır, endüstriyel yarar, toplum em sal zetilmez. Bazen elde edilir, bazen elde edilmez. Araştırmalar kamu araştırma merkezinde, üniversitelerde, k ları kullanılarak yapılır. amu kaynakb e rla 9b 7e0r b' l ia tyı dı l laa rfıank ibr laeşşımn deae, npdei ştreosli , kbriilzgi i vi l ee telekomünikasyon alanlarındaki değişikl i k ler, sanayi ve teknoloji'ye dayalı politikaların üulykgeulelar,nmasını başlatmıştır. Bu yıllarda kendilerine uygun strateji k alanlar belirlemişler ve ön plana ç mışlardır. Sanayici, d e v l e t i nı komr taayğaı ou ğl arraaşk görülmeye başlanmış, rekabetçilik kavramı ortaya çıkmış, sanayicinin AR-GE'ye ayırdığı kaynak artmış, clünya'claki araştırmaların tbaürayfüınkdabni ryabpöıllmü mıştüır. sBaaşnayi kuruluşları ka bir deyişle, bu yıllarda sanayi-teknoloji öne çıkmıştır. 1990'11 yıllarda, özel l i kle son yıllarda ekonomi ve teknolojinin küreselleştiğini, toplumun isteklerinin önceki yıllara göre daha fazla önem kazandığını, yenilik ve yenilikçiliğin telaffuz edildiğini, toplumun istekleriyle birlikle, özellikle enerji, çevre, sağlık konularının dikkat ç yoruz. Sanayi ve kurumların, deekvtlieğtiinniögnöürnüe geç l k a u d r ı ut ğ i l ğ ı u n i ş n ı, l i a d , r e d ın v e ı l e v o t le r k t t a a in k m g u o ü l k a c u r ü a r n k u ü lu g y ş ö l i r a t m i r r ı m e n y ı e n e y , e s b a a b n ş a a la y ş ­i ds i ınğeı n gı ügöc zü lneümyl i iyt ior iryuozr. Hki a , t e tak odneovmletikle roöl ayr laek b i r l He şimr kei yy ee ' cgl ei dki yi odrul arru (mA aB öb rankeağr si )a. k, ülk mizde bilim için bilim yapılmasının istenile e n TESİSAT DERGİSİ IIIZIII SAYI 82 EKİM 2002 şekilde olmadığını görürüz. Örnek ç malar fazla yoktur. Sanayi-tek leşmesi konusunda ela 1 990'11 ynılloalrodjai nbüsot a ü n lı n r ş a hareket görüyoruz. Gümrük birliğine geçişle, dünya ile bütünleşmemiz için bir f G ır a sat doğdu. 1 Haziran 1995'te Resmi z T Ü Beİ Tt eA'Kc l-eT İ yDaEyBı nal raancaı l rı ğaı ki l ey Tü rüür kr l sLiağnea ygi isrien en hibe ve teşvik yapılması, ardından Türkiye Tueykgnuonloji Geliştirme Vakfı'nın sanayiye kredi vermesi, rekabet gücünün arttırılması, katma değeri yüksek ürünlerin üretilmesi için ciddi olanak yarattı. Bu teşvik günümüze değin artarak devam etmektedir. KOSGEB'in KOBİ'lere verdiği destek, üniversitelerde, araştırma kurumlarında kurulan Teknoloji Geliştirme Merkezleri güzel örneklerdir. Ancak bürokrasi vardır, f o nTl aürrykei ytee'cr llei dseoğni lydi irrm. i y ı l içinde enflasyon sıkıntısı, kuruluşların AR-GE'ye yeterince e1 9ğ8il0m'leerlesırrainsıindean ge l l e d i . Bugün İsrail çok yüksek düzeyde olan enflasyonlarını, birkaç yıl içinde tek haneli rakamlara indireli. Üniversite, araştırma kurumları ve sanayi'nin ortak çalışmaları ile güçlü AR-GE ortamı yarattı, bunu tbicirareete, uygulamaya dönüştürdü veönemli konomik avantaj sağladı. Ülkede kurulan örnek teknopark uygulaması ile İspanya'ya kadar birçok Avrupa ül kesine hizmİserat ivl 'ei nrditleer, vermektedirler. knolojik üstünlüklerinin kuşkusuz birçok nedeni vardır. Ancak Avrupa Birliği çerçeve programlarına tam katılımı yadsınamaz derecede olumlu bir faktördür. gelTişütri krmiyee, Apvl arutfpoarmBiurliğoi'nl ainn aÇraeştrıçrm ev a e Programları'nın 6.'sına tam katılım kararı vermiştir. 6. Çerçeve Programı 17.5 milyar euro bütçesi ile, Türkiye'nin araştırma ve teknolojik gelişme kapasitesini ve rekabet gücünü artıracak projeleri üretmesi için bCıyÜünk ibvei rrfsıritsealtetrırin. , sanayi ve kamu k luşlarının ortak ç maları ve Türkiye'yailıtşemalarını yoğunla u şt r ı u rknolojik alanda clat] hızlı gelişmeye götürmeleri ümidiyle... Pro_f. Dı: A. Nilüfer Eğrican

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=