__u,!l_if!\t�-- Vorteks debimetresi (Şekil 8) ve özel formlu bir sabit kanat sistemi ile oluşturulan girdapların-vortekslerin frekansını ölçme esasına dayanan türüne ise Girdap debimetresi (Şekil 9) adı verilir. Üretici firmalar genellikle bu çok benzer türlerden yalnız birini sunarlar. Manyetik debimetreler ile karşılaştırıldıklarında yalnız biraz daha ekonomik oldukları halde genellikle daha yüksek belirsizlik ile çalışmayı gerektirdiklerinden vorteksli ve girdaplı debimetreler yalnız iletken olmayan ve düşük viskoziteli sıvılar ve temel olarak gaz, gaz karışımları ve buhar debilerini ölçmek için önerilirler. Temel prensipleri: Strouhal tarafından incelenen vorteks - girdap üretimi olayı; küt cismin veya özel biçimli girdap yaratıcının karakteristik boyutu-D, ortalama hız-Vve vorteks-girdap oluşum frekansı-f ise, boyutlar ile belirli geniş bir Reynolds sayısı aralığında aşağıda tanımlanan boyutsuz Strouhal sayısı [Stj'nin sabit kaldığını; vorteks frekansının, ortalama hız-debi ile doğru orantılı olduğunu göstermiştir. .Sbt_ fD SL -� V Algılama ve iletim elemanları f"' V & Q [5] -G - ---B=- ---00- --O-o-- Bazı küt cisim biçimleri Şekil 8. Vorteks debime/resi prensip şeması. Girdap •, yaratıcı J ---> ��,-.�l{MIW Akış / Girdap 7� giderici Şekil 9. Girdap debime/resi kesiti. Vorteks-girdap frekansı algılama, basınç veya bazen sıcaklık değişiminin algılanması yolu ile olur. Frekans ölçümünün küt cisim üzerinde veya çok yakınında yapılabilmesi sayesinde boyutları küçülen vorteksli debimetreler ile girdaplı debimetrelerin artıları ve eksileri aşağıda gibi özetlenebilir. Artıları: !%0,S'e kadar düşebilen anma belirsizliği, yaratılan yük kaybının oldukça az olması, viskozite ve sıcaklığa az hassas olma, diğer modern debimetrelere göre daha ekonomik olma, çok kısa boylu olabilme (vorteks tipleri). Eksileri: Mansap tarafı şartlarına hassasiyet, çevrisiz ve titreşimsiz giriş gereği, kaliteli montaj gereksinimi, çok fazlı akışlara uygunsuzluk, düşük sayılabilen debi oranı, kavitasyon yıpranması tehlikesi, yüksek alt hız sınırı. SA. Coriolis Kütle Debimetresi Coriolis debimetresi; !%0,1 ile en düşük anma belirsizliğinin sağlanabildiği, yoğunluk veya sıcaklık ölçmeye gerek olmadan doğrudan kütle debisi belirleyebilen, en yakın geçmişi olan, her boyut için rakiplerinden çok pahalı ve bu neden ile yalnız kütle debisi ölçmemenin ekonomik maliyetinin yüksek olduğu uygulamalarda tercih edilen, teknolojisi en karmaşık olan, kapasiteye ve üreticisine bağlı olarak; dış görünüm, iç yapı ve boyut olarak en farklı uygulamaları olan debimetre türüdür. Kütle ölçüsü ile alım satımının yapılması gereken değerli akışkanlar olarak; ham petrol, petrol ürünleri, sıvılaştırılmış petrol gazları, basınçlı doğal gaz ve birçok pahalı kimyasal maddeler sayılabilir. Birçok ülkede bu tür akışkanların birçoğunun ticaretinde Coriolis debimetresi kullanımı bir yasal zorunluluktur fakat getirdiği ek maliyet, ölçme belirsizliğinin azalması nedeni ile kısa sürede geri ödenir [1]. Temel prensibi: Kütle, akış hızı ve açısal hızın fonksiyonu olan Coriolis kuvvetini yaratabilmek için; U tüpü TESİSAT DERGİSİ mıı SAYI 82 EKİM 2002
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=