göilçbüi lmfizeiksisel büyüklük değişimlerinin ve kalibrasyon değerleri ile yköarnştıleamştılerırlm; masaıneyseatsikın,a dayanan modern ve metreler, vorteksli debimuelttrreasvoen Ci kodrei obl iis kütle debimetresi yöntemleri. Th eü rmb i ndl ie dme boi md eert rne l ey rö, nhteemm l geer l ei nçei nk sdeel dfaüzşlıünülebilir iseler de; yalnız temiz, tek ve viskoz olmayan akışkanlar için o su ü y ld p g u ü u k r n ç m a oe s l l i d ı nu d ı k r e l l ı b a r i k m ı a n e l d m t a r a n e k le t k a r d u d l e ı l r a . n ö H ı n m a e c l m a im r l i ı gelişmeler olmuş ve özellikle petrol ve tdüar e pv loe mr i gp iab i oa kl aı şrkaakn lda ra i çki nu lal ay nn ıı zl aabmi laenn düşük belirsizlikli sistemler üretilmiştir. yS öo nn t ey ıml l al er dr ian kyuul lkaanrı ıldmaa yyaa pbı al aşnl a nma on dbearznı töarnneımğilnamçaarkiçlıine girmediği açıktır; ve daldırmalı tip ısıl da beabritmı l eı tbreell ei sri,zhl iek rdneeğ kear ldear ir vbearzi yı üo rrei tsiec idl eer gl eenrdçeenk tde a hr oa t da mü şeütkr ebl eerl i r isliez l i skadğel ağnear lbe ir i ile çalışılabilir ve mek için kullanılaybalinliırzlemr. ertebe belirleyDoelubiöhlçeerhrlaelrdi esınhıaflcainmdırmanın en uygun veya kütle debisi ölçmeleri yönünden sınıflandırmaktır. Şekil 1 'de bu amaç ile hazırlanmış ve yaygın bilinen ve kullanılan bütün yöntemleri içeren basit bir diyagram sunulmuştur. mD ea bd iı ök ll aç reı ;r l eerki n ;y üakk ı şkaaeynbgı eol lyuapr aot lı pmyaadrıağtı , ve madöılğçım; yeatealkelmama an ıvneın yahlanrızekteemtliizoalukıpşkoanl gi l ei b ki uöl ll aç nmaeb i el ml eems ao nr ul an rl aı nr ıı no lguepnoellmkaamr aaks ı t m er ü in h e e n g d ö i r s e l i k s ı n t ı a f l r a a n f d l a ı r r m ı a h ; a k yö k ı n n te d m a l e ç r o i n k bilgilendirici ve yöntem seçiminde önemli katkıları olabilecek bir yol olmaktadır. Tablo olelarrinaki,; 2 ö d 'd l e ç e b m i t n e e i m n e a e le l n ml d ık a e b n di ı e nğ ö ı e n lç r m i y n a i e p yı söı nn tae me k veya lam akışı ölçmeleri, ölçme sinyali ü to re p timinin lineer karakterli olup olmaması ve doğrudan veya ortalama akış hızı f öb a l i ç r rk e t l r a ı e y b k ö l o n b l s ee u r li i n r l i u e le l m m k e u a ş r y ş t a ı u la p r ş . m tıraalanrıbgi l gibi lie nbdirçi roi cki Tablo 2. Debiölçerlerin ölçme elemanlarına göre sınıflandırılması. Hiçbirşey Yok ( Dıştan Ölçme Yapmaya Uygun ) 1 Ultrasonik Hiçbirşey Yok ( Boru Dışından Ölçme Yapmaya Uygun ) Ultrasonik Akışa Engel Yok Ek Kayıpsız ( Sonda Ucu ) Ultrasonik I Manyetik I lsıl Form Nedenli Ek Kayıplı Coriolis 1 Dirsek Hareketli Elemanı Yok Sabit Elemanlı "Diyafram" 1 "Lüle" 1 "Venturi" 1 Vorteks Esneyen Elemanlı Hedefli Hareketli Elemanlı Yüzen Hareketli Elemanlı Rotametre Yataklanmış Hareketli Elemanlı Türbinli 1 Hacimsel Xyx : Debi Ölçenler . .2IYı! : Toplam Akış / Hacim Ölçenler Xyz : Doğrudan Debi Ölçenler Xyz : Ortalama Hız ile Debi Belirleyenler Xyx : Doğrusal Sinyal Karakterli - "Xyz" : Karekök Sinyal Karakterli 3. İdeal Debiölçerde Aranan Özellikler çİdoekatul rdebiölçer seçimi kriterleri oldukça ve endüstriyel uygulamalarda bu s bk a e ri y li t r ı e s la i r z b l l e i i ğ l r e i i " n c k e b r k it i r e ö ç rl o n e ğ e rin u m y d a a e y ln n ı o z ı l b a a b i n r i d t l a i a r n . e b " s A i id r n i i n r m c a i l ve bb üe tl iür sn i zml i ko ddeer nğ eyr öl enr ti ne dmel e rç aol lı dş mu kaç ao lda ün şaüğkı verdiğinden bağlayıcı önemde olmaz. aDşea ğb ıidöal çseı rr asl aençdi mı ğiı gk irbi tieyr al el rni ı zg deön retl l ai kdl ee t, çkaarlıaşkılıtre;ristik grup içinde toplanmaya tt APekrışfokarmn aknristekrrlieterir,leri, tt TKoupl l laanmı mmoarl ityaemt ı kkr irti teer rl el er ri ,i . a b H z i e r ım i r n s d u a e y n k a g i m u k l a a r y i m t a e c a r a d l k e a r ö i n n b e u e m n gi a r b u z u p l b u la i n r r k u ı a n r. ç ı H h n e e ın r r uygulama kendine has öncelikli fakPERFORMANS Kriterleri Anma Doğruluğu Pratik Doğruluk Uzun Süreli Kararlılık ölçme/Ayar Aralığı Dinamik Şartlara Uyum Tekrarlanabilirlik Güvenilirlik Sinyal Uyumluluğu Hata Kontrolu Yapabilirlik DEBİÖLÇER SEÇİMİ KRİTERLERİ tl aörrı lnedr ai çne rbi ra, ğbı um ns ıezdoelna ri al ek usyugnuul al ambai l eş ca er tk gidöestaelericyi aokllaabşıimlir. bilgileri yalnız bir yol gDreubpilöalnçedrırsmeçaiymainuiyng, yuunkarıda belirtilen ve sl aurnı nudl ma ubş akğrıilt eörnl eermi s ı r a s ı n a k k e o n n d u i la a r r a a k Tablo 2'de bir tablo halinde verilmiştir. T ş a a r b t l l o a d r a a u ye y r u m a l a g n i b k i r i t b e a r z l e ı l r a d r e ı n g ; e d n i n e a l l m i k l i e k yalnız laboratuvar ve test ölçmelerinde ve e n gd üüçs tgrei yr eekl s i un yi mg iugl ai bmi baal az rı l da raı i saeğ yı ral lı nkı lzı öneme sahiptirler. Şekil 2'de belirtilen kriterler, pompa öp ze er fl our ymgaunl as mdaeyn ae ybl ae ğr i l ı goi bl ui nhme rahdaanng, i hbei rr tl eürri nu ybgi ur l da me ral edma eksai şoı l al aşrı al akb iol er tna yf aa k çt öı kr mıştır. AKIŞKAN Kriterleri Sıvı/Gaz · Buhar Akışkan Temiz/ Kirli Akışkan Kimyasal özellikler Sıcaklık Viskozite (Basınç) (Yoğunluk) (Akışın Şartlanması Gereği) TOPLAM MALİYET Kriterleri Satış Fiyatı Teknolojik Uyumluluk Yerleştirme Kolaylığı (İkincil Önem) Güç gereksinimi Ek Cihaz gereksinimi Periyodik bakım maliyeti KULLANIM ORTAMI Kriterleri Ti treşim Sıcaklık Nem Koroziflik Elektromanyetik Kirlilik Microdalga Ki rliliği (Emn iyet) Şekil 2. Debiölçer seçimi kriterlerinin temel başlıklar altında gruplanması. TESİSAT DERGİSİ llfZII SAYI 82 EKİM 2002
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=