Altın Boynuz ..... Antikçağ'dan beribu isimle anılan ve binlerce yıldırsahip olduğu bu güzelliğin biranlamda esiri olan Haliç, halkın balıkçılık ile geçindiğizamanlardakigünlerini, stratejik özelliğinin farkedilmesi ile zamanın acımasız evrimine terk etti. İstanbul'u İstanbulyapan olağanüstü güzelliklerden biri olan Haliç, çok değil, 1950'/erde içinde insanların yüzdüğü, balıkların yuva yaptığı birbölgeydi. Osmanlılarzamanında çevresinde oturma izni dahi verilmeyen Haliç'in bugünkü durumu ise gözler önünde. O dönemde alınan ilkel önlemler; örneğin Haliç'e, Alibeyköy ve Kağıthane derelerine erozyonla gelen atıklann Ha/iç'e akmaması için çevreye ekilen ayrık otları bile, Haliç'in uzun zamandır burnumuzun dibinde yaydığı kötü kokulara aranan çözümlerden çok daha kalıcı oldu. lstanbul'un fethinin ardından Fatih Sultan Mehmet'in uyguladığı birbaşka çevre yönetimi örneği ise, Haliç tabanından alınan alüvyonlu çamuru kullanan seramik imalatçılarının vergiden muaftutulmasıydı. Bu ince düşünülmüş tedbir, yalnız Haliç'i kirlenmekten korumakla kalmayıp, zamanın etkilerini azaltmaya yönelik ilk çevre yönetimiplanlarından biri oldu. Haliç'te denize girmek bir tarafa, çok önceleri başlayan kirlenme sürecinin temeli aslında Ha/iç'in kendisinde yatıyordu. Suyunu yavaş yenileyen ve durgun biryapıya sahip olması nedeniyle erozyon ile taşınan malzemelere karşı koyamayan Haliç, aleyhine işleyen zaman içinde kirlenmenin ilk sinyallerini vermeye başladı. Geçen yüzyılın başından ve bilhassa 1950'/i yıllardan itibaren 1985 yılına kadar Haliç sahilleri ve yakın çevresinde acımasızca 700 civannda sanayi tesisi ile 2000'den fazla işyeri kurulup, Hallç'ln her iki yakasındaki plansız yapılaşmanın etkileri olan zehirli atıklar, bir hesaba göre özellikle son yıllarda yıllık yaklaşık 263.000 m3 katı maddenin Haliç'e taşınmasına ve her yıl yaklaşık 10 cm kalınlığında bir çamur tabakasının oluşmasına neden oldu. Ve o zamanlar "alınmayan" tedbirler ile burada doğalyaşamın sona ermesine göz yumuldu ... Fakatİstanbul'un ve İstanbullunun kolayharcadığı bu doğalgüzellik, şimdilerde sevindirici bir gelişmenin de konusu oluyor. Nihayet, lstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından alınan kararlardoğrultusunda 1997 yılında başlayan temizlik ve çevre düzenleme çalışmalarının olumlu sonuçları, her geçen gün daha belirgin bir hal alıyor. Haliç hakkında hazırladığımız bu özel çalışmanın; Haliç'in tarihsel önemi, liman ve ticaret merkezi olarak gelişimi, jeomorfolojik yapısı, kirlenme süreci ve bataklıktan temiz bir yapıya kavuşması aşamalarını içeren ilk bölümünü, geçen sayımızda sizlere sunmuştuk. Bu sayımızda ise, lstanbu/'un bu önemli çevre sorununun çözümüne yönelik olarak lstanbul BüyOkşehir Belediyesi tarafından son dönemde yapılan çalışmaların teknik aynntıları, temizleme projesinin nasıl ihaleye çıktığı, temizleme çalışmalannın aynntılan ve kirletici kaynakların önlenmesi hakkında İstanbul Bf)yükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Geliştirme Daire Başkanı Prof. Dr. Mustafa Oztürkile yaptığımız söyleşiden edindiğimiz bilgilerle hazırlanan 2. bölümü sunuyoruz. Bundan sonraki sayılarımızda ise, İSKİ'nin Kuzey Haliç ve Güney Haliç projeleri hakkındaki çalışmalarla ilgili bilgilerle Büyük Haliç Projesi'nin gündemini takip etmeye devam edeceğiz.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=