2. Ömür Boyu Maliyet Analizi Bir pompa sisteminin ömür boyu maliyeti, sistemin belirlenen bir ömür süreci için ilk satın alma, işletme ve bakım maliyetlerinin toplamından oluşmaktadır. Bir pompa sisteminin 15 -20 yıllık ömrü olduğunu göz önüne alırsak, sistemin ömür boyu maliyetini tahmin etmek oldukça güçtür. Bu nedenle çoğunlukla sistem seçiminde bulunacak kişiler sadece ilk yatırım ve montaj maliyetini temel kriter alarak, sistem seçimi yapmaktadır. Ancak Şekil l'den de görüldüğü gibi, orta büyüklükteki bir pompa sisteminin ilk yatırım maliyeti, diğer (bakım ve enerji) maliyetlerin yanında oldukça azdır. İlk yatırım maliyetine bakılarak yapılan seçimler çoğunlukla doğru seçimler ol mamaktadı r. Şekil 1 'den de görüleceği gibi tipik bir pompa sisteminde bakım ve enerji maliyeti, ömür boyu maliyetin oldukça büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Bu nedenle enerji ve bakım maliyetinin yüksek bir hassasiyetle belirlenmesi gerekir. Diğer maliyet unsurları ise (çevre, arıza nedeni ile iş kaybı vb.) geçmiş yılların veya projelerin dataları baz alınarak tahmin edilmektedir. Hydrolic lnstitute verilerine göre, dünya elektrik enerjisi tüketiminin yaklaşık olarak %25-S0'si sanayide ve o/o20'si de pompa sistemlerinde tüketilmektedir. Bu rakamlar pompa sistemlerinde yapı labilecek potansiyel enerji tasarrufu miktarını vermektedir. Bu açıdan bakıldığında pompa sistemlerinin enerji tüketimi ve maliyeti ayrı bir önem kazanmaktadır. Ömür boyu maliyet sekiz temel ma liyetin toplamından oluşmaktadır. eic Sistemin ilk yatı rı m maliyeti (pompa, boru vb. malzemelerin satın alma maliyeti) e;n = Sistemin montaj ve işletmeye al ma maliyeti ed = Sistemin yenilenmesi gerektiğinde sistemin sökülmesine ilişkin maliyet en e Sistemin yıllık enerji tüketimi maliyeti eno = Sistemin yıllık işletme maliyeti enm = Sistemin yıllık bakım maliyeti en, = Sistemin yıllık arıza nedeni ile durma maliyeti enev = Sistemin çevreye verdiği zararın yıllık maliyeti Bir sonraki bölümde bu sekiz maliyet unsurları ele alınarak, her birinin nasıl belirleneceği açıklanacaktır. Ömür Boyu Maliyet Dağılımı '--_____D_i,ğer Maliyce:..:: tl:.:. er:__ ____ ___J Şekil 1. Orta büyüklükteki bir pompa sisteminin ömür boyu maliyet dağılımı. TESİSAT DERGİSİ 11D SAYI 81 EYLÜL 2002 <@> 30 Yıllık Deneyim • POMPADA KALiTE DOMAK POMPA ve MAK. SAN. A.Ş. Organize Sanayi Bölgesi Adnan Kahveci Bulvarı No: 34 P.K. 63 Samsun Tel: 0362 266 80 50 (4 hat) Fax: 0362 266 80 53 E-mail: domak@superonline.com Web: www.domak.com.tr
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=