Tesisat Dergisi 80. Sayı (Ağustos 2002)

İlk lrnvalaııılırıııa ıesisiııiıı bufıııııluğu Brooklyıı, N. Y. 'deki matbaa. Araştırma, etkin bir nem kontrolünün nasıl sağlandığını bulmak için çok çeşitli deneylere yöneldi. İlk olarak kalsiyum klorid çökeltisini higroskopik etmen olarak kullanma yolu denendi. Bu amaçla iki silindir arasına bir çuval bezi geçirilerek kumaş üzerinden bir fanla hava emildi, aynı zamandabezsürekli doymuş kalsiyum klorid çökeltisi ile ıslatıldı. Bu deneyde fan dışındaki bütün aparatlar elle çalıştırıldı çünkü insan gücü kısa bir deney için çok daha ucuzdu. Silindirleri döndürmek için bir kişi, çökeltiyi hazırlayıp bez üzerine dökmek için de bir başka kişi yeterli olmaktaydı. Yaklaşık dört veya beş günden fazla sürmeyen deneylerde Carrier bazı yeni buluşlar ortaya koymasına rağmen, nemden arınan havanın küçük zerrecikler halindeki tuzlu su damlacıkları ile basını için hiç hoş olmayan kirletici rol oynadığı anlaşılarak araştırma durdurulmuştur. Bu denemeyi takiben Carrier, havayı çiğ noktasından daha düşük sıcaklıklara kadar soğutma amaçlı bir cihaz tasarladı. Bu cihazda hava, dökme demir bir buhar ısıtıcısı üzerinden fan yardımı ile indüklenmiştir. Carrier istediği nem seviyesini elde etmek için hava karakteristiklerini kontrol ederek bir çiğ noktası belirlemiş ve yapılan deneylerde nemden arındırılacak ortam çalışma sıcaklığını, hava debisini ve son atış havası sıcaklığını tespit etmek suretiyle bir sistem tasarlamıştır. Bu tasarım, Carrier'in havadaki nem oranını sabit tutacak ilk "nem alma cihazı"dır. Bu cihaz Lyle kanalıyla Sackett Wilhelms firmasına satılmıştır. Nem Kontrollü Ortam Carrier'in Sackett Wilhenıs basımevinin renkli baskı makinelerinin bulunduğu ikinci katının nemden arındırılması için tasarlamış olduğu klima santrali, yazın 80°F (27°C) sıcaklık ve %55 bağıl nem amaçlı fan-tipi cebri sıcak hava akımlı ısıtma sistemiyle uyumlu bir santraldir. Tasarım değerlerinin ortam şartlarını sağlaması için cihaza, galvaniz borudan mamül TESİSATDERGİSİ .,. SAYI 80 AĞUSTOS2002 ısıtıcı yerleştirmiş, ısıtıcının yarısı mekanik soğutma veya soğuk kuyu suyu i le 60tonluk (211 kW) soğutma sağlamak amacıyla tasarlanmıştı. Başlangıçta kuyu suyu ile başarılı olunamamış ve soğutma sistemi en erken 1903 yılında tesis edilebilmiştir. Sackett Wilhenıs firması adına projenin yöneticisi Timmis, sistemin her 1 5 dakikada bir hava değişimine dayandığını, denemeler sonucu bağıl nemin %86' dan %63'e düşürülebildiğini açıklamıştır. Ancak Carrier'in kayıtlarında Cornell Üniversitesi'ndeki araştırmalarında ısıtıcı, soğutucu ve hava akımları ile ilgili sorunlarda çok başarılı olunmadığı, hata ve eksiklerin tam belirlenemediği görülmekte ve bu nedenle tasarım değiştirilmektedir. Nitekim Carrier uygulamalarını içeren 1908 yılında çıkan ilk air-conditioning kataloğunda bu nedenle Sackett Wilhems cihazı yer almamış, diğer basımevlerindeki uygulamalar belirtilmiştir. Sackett-Wllhelms Uygulamasının Önemi Carrier'in araştırmalarına yol açan Sackett Wilhem sorununun çözümü, Carrier'e bu tasarımın havadaki nem miktarını kontrol etmede son nokta olmadığını, deneyler ve geliştirilen teoriler sonucu "çiğ" noktası kontrolünün hatasız nem kontrolü sağladığını göstermiş ve Sackett Wilhems uygulamasının önemini vurgulamıştır. Carrier amacına 1 905 yılında ulaşarak ilk cihaz patentini almıştır.1906 yılında ise Buffalo Forge fan katalogunda Carrier'i n ilk psikometrik diyagramı yayınlanmıştır. Carrier daha sonra 1 902-1903 yılları arasında yaptığı nem arıtma cihazı tasarımının değerlendirmesinde, "Sackett Wilhems" basımevindeki ufak

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=