Ön Soğutma ( cool down ), Kar Yağarken Soğutma Kompresörünün Çalıştırılma Durumu, lsı Geri Kazanımı ve Yüksek Hızlarda (veya Yüksek Basınçlarda) Hava Transferi KLİMA SİSTEMLERİ SEÇİMİ, KARŞILAŞTIRMASI - 7. BÖLÜM - Pre-cooling (cool down), Cooling Compressor in Action in Snowy Weather, Heat Recycling and Air Transfer At High Speed Status (or Under High Pressure) RÜKNETTİN KÜÇÜKÇALI / ISISAN Isıtma ve Klima San. A.Ş. İlk böliiıııiiııü Kasım 2001, 71 'iııci sayıda yayınlamay" b"şladığımız "Klima Sistemleri, Sistem Seçimi ve Sistem Karşı/aştırması" başlıklı tekııik bilgileriıı 1. bölümiiııde, mıı/ı(I/ içiııdeki lıava sıc(lk/ığı ile malwlli çevreleyeıı yiiıey sıc"k/ıklarıııııı malwlle etkileriııiıı ısıtıcı ci/ıaz seçimiııi ıwsıl yöııleııdirdiği, klima sistem, ekipman ve ci/ıtız seçimi yapılırkeıı lıedefleııeıı/eriıı ııeler olduğu ve seçim kriterleri lıakkıııda çeşitli bilgiler verilmişti. Aralık 2001, 72. sayıdaki 2. bölii11ule ise, sistem seçimindeki öııcelikler,yt1tırıı11 ıııt1/iyeti, işletme maliyeti, bt1kım milliyeti, Y"lırım geri döııüşii, biııaııııı koııumu, biııa tipi, kııl/aıııcı tipi, biııaııın kııl /(lnımı, performaıısı, kapasite ihtiyacı, yer seçimi, koııfor, sistem koııtrolıı ve yöııet me/ikler açısından değerleııdirilmiş ve sis tem seçimi içiıı çeşitli bilgiler verilmişti. Ayrıca bıı S(lyıdt1 sistem kt1rşı/aştırm" tablolarııım detayları /ıakkıııda bilgiler verilmiş ve performaıısııı lıavalaııdırma yeteneği ve soğutma koııforuıw etkisi yer t1/mıştır. Ocak 2002, 73. sayıda da ısıtma koııforıı, mevsim geçiş ko/(ly/ığı ve iç /ıava kalitesi kriterleriııiıı 8 farklı sistemegöre değerleıı dirıııesi yapılmıştı. Şub(lt 2002, 74. sayıda ise jiltrasyoıı yeteııeği ve lıijyeıı, basmçlaııdırma yani toz koııtrolıı ve maliyeti, merdiven basıııç laııdırması, ısıtma oda sıct1klık koııtrolii ile ııem alma ve ııemleııdirmeııiıı yaııi nem koııtrolii koııularıııdaki değer/eııdirme/er ayrıııtılı olarak verilmişti. Nisaıı 2002, 76. sayıda soğııtmt1da oda sıc"klık koııtro/ü (veyt1 zoıılama), kışııı t1yııı (111dt1 iç zoıula soğutma, çevre zoııda ısıtma ilıtiyacıııı kt1rşıfilşabilme yeteııeği, giiriiltii, ses dıırıımu, aşırı işletme şt1rt/arıııa ııyguıı/,ık kriterlerine göre karşılaştırm(l/ar yapılmıştır. Mt1yıs 2002, 77. sayıda da eııerji mali yeti, işletme kolaylığı yıllık verim ve aydııı /atına (lrnwtürleriııdeıı yayılaıı ısııııııfay dalı kullaııımı ve aydııılatma armatiir leriııin ömrii kriterleriııe göre karşılt1ş tırnwlar yer almıştır. Hazirt1ıı 2002, 78. sayıda ise ö11 soğutma (coo/ dow11), kar yağarke11 soğutnw komp resöriiııün çalıştırılma durıımıı, ısı geri kawmmı ve yiiksek /ıızfilrda (veya yüksek basmçlarda) lıava traıısferiııiıı maliyeti kriterleri bt1z alıııarak yapılaıı karşılaş tırmalar yer t1lmaktadır. Sistem Karşılaştırma Tabloları Bu kısı mda pratikte geniş ölçüde kullanılan temel klima sistemleri, yukarıdaki esaslar çerçevesinde birbirleriyle karşılaştı rı lmışlardır. Burada daha önemli olan karşılaştırma kriterleridir. Karşı laştı rma kriterleri mümkün olduğu kadar kapsamlı ve detaylı bir biçimde hazırlanmıştır. Buna karşı l ı k çeşitli sistemler için yapı lan değerlendirmeler sonuçta belirli ölçüde bizim bakış açı mızı yansıtmaktadı r ve süb / ·ektif olarak kabul edilebilir. Bu örnek tablo ardan yararlanarak kendi karşılaştı rma tablolarını hazı rlayanlar kendi önceliklerine göre, sistemleri buradakinden farkl ı değerlendirebilirler. Sonuçta verilmeye çalışı lan değerlendirmeler değil yöntemdir. Bu tablolarda 8 farklı klima sistemi, 63 ayrı kriter açısından karşılaştırılmıştı r. Tablolar arka arkaya birbirini takip edecek biçimde verilmiştir. 1. Klimada sistem seçimi başlığı altında, çok kullanılan sekiz sistemi değerlendire-ceğiz. 2. Burada amaç: a. Tesisat mühendislerinin klima bilgilerinin artı rılması, b.Değerlendirme için önceliklerin daha kolay belirlenmesi, c. Konuyu tartışmaya açı p, eleştirileri değerlendirerek daha fazla geliştirmektir. 3. Hiçbir sistem avantajların tamamını sağlayamaz. a. Mal sahibinin beklentileri ve olanakları, b. Binanın kullanım amacı ve şekli, c. Bina ölçeği: Binanı n kullanım alanı, yatay ve düşey büyüklüğü, d. Bölgenin iklim koşulları dikkate alı narak en uygun sistem seçilmelidir. Sistemler değerlendirilirken iyi-kötü ya da siyahbeyaz olarak bakı lmamalı, iyilerin içinde en uygununun araştı rı ldığı bilinmelidir. Çünkü her sistemin ideal olarak kullanılabileceği yapı lar vardı r. 4. Kriterler de gruplanarak sunulmaktadır (performans, işletme maliyeti, planlama ve montaj, servis-bakı m-onarım ve işletme, emniyet ve riskler (sağlı k vb.), mimari, Mal iyet). 5. Kriterin önemi bölümü; beklentileri ve önerileri karşı laşı labilecek sorunları kapsamaktadı r. 6. Sistemlerin karşı laştırı lması her kriter için ayrı ayrı yapılmıştır. Ancak her kriter aynı derecede önemli değildir ve yatırımcıları n beklentisine göre de değişir. Bu anlamda proje bazı nda her kritere bir bir önem puanı verilerek (kriterlerin önem puanları nın toplamı 100 veya 1000 alınabilir), her TESİSATDERGİSİ .. SAYI 78 HAZİRAN 2002 sistemin aldığı toplam puan değerlendirmeye esas alı nabilir. 7. Yatırı mcı için maliyet değerlendirmesi yapı lırken: a. Mal sahibinin beklentilerini karşı layamayan, bina tipine ve imkanlarına uygun olmayan sistemler elenip, .. b. Son kriter olarak verilen "Omür Boyu Toplam Maliyet" en önemli kriter olarak dikkate alı nabilir. 8. Klimada sistem seçimi (sistem karşılaştırma tablosu) iş merkezleri için hazı rlanmıştı r. Çarşı, konut, otel, hastane ve özel yapılar için de bazı değişiklikler ve ilaveler yapılarak kullanı labilir. 9. Enerji maliyetleri hesaplanırken, genellikle güncel yakıt ve elektrik fiyatları kullanılır. a. lsı geri kazanı mlı, enerjiyi daha az tüketen, yüksek verimli sistemler olabildiğince tercih edilmeli ve ısı geri kazanımı ndan yararlanı lmalıdı r. b. Gelecekte enerji maliyetlerinin artabileceği dikkate alı narak, tahmini bir düzeltme faktörü kullanılmalıdı r. c. Ancak enerji maliyetlerinin gelecekte beklenenden de çok daha fazla artabileceği olası lığı da dikkate alı nmalıdır. d. Enerjiyi doğru kullanmak, bir mühendislik etiğidir. 10. Sistem seçimi yapılırken aşağıdaki konular belirlenmelidir: t Üfleme havası sıcaklığı, t Yaşanı lan hacim içerisindeki hava hareketleri, t Hava kanallarındaki hızlar, t Menfez yerleşimi ve tipleri, t Klima santrallerinin kapasite büyüklükleri, t Hava kanallarının yükseklikleri (borular ve kablo kanalları vs. ile kesişme noktaları da dikkate alınarak). Asma tavan içindeki cihaz yükseklikleri (tavan tipi F/C, VAV kutuları, tavan tipi split cihaz vb. varsa). t Mekanik hacimlerin toplam alan ve hacimleri, t İç hava proje şartları, 11. Mal sahipleri büyük bedeller ödeyerek binalar yaptırıyorlar. Harcamaların nereye ve nasıl yapılacağı proje yapılırken belirlenmektedir. Mal sahiplerinin daha kaliteli projeye, daha fazla ödemesi; yatırımı daha ekonomik kılacak ve beklentilerinden daha iyisi gerçekleşecektir. 12. Kiracıların, kira bedeli kadar binanın aylı k harcamaları na da dikkat ettikleri unutulmamalıdır. Bu nedenle seçilen sistemin işletme ve bakım masrafları nı n en az olması ve esnek kullanı m imkanı çok önemlidir. 13. Verimlilik, kalite, kapasite ve performans kavramlarını n güncel olması çok önemlidir. Çünkü herşey sürekli değişmekte ve gelişmektedir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=