Tesisat Dergisi 78. Sayı (Haziran 2002)

BİLGİSAYAR DESTEKLİ MÜHENDİSLİK Computer Supported Engineering M ühendislik mesleği yaklaşık iki yüz yıldır, dünyanın kaynaklarını insan aklının hizmetine sunarak uygarlığın gelişmesini sağlamaktadır. Bu sunuş ve uygarlaşma temel olarak iki alt başlık altında gerçekleşmektedir: Birincisi kaynakların dönüştürülmesi, ikincisi ise ürün tasarımı. Her iki alt başlık da fiziğin temel yasalarının kavranmasını ve bu yasaları temsil eden denklemlerin çözülmesini gerektirir. Bir anlamda mühendislik, doğal olayların fotoğraflarının çekilerek, yakalanan enstantanelerden yeni tablolar yapılmasıdır. Bu enstantaneler kütlenin, momentumun ve enerjinin korunumu denklemleri şeklindeki evrensel ve Hooke kanunu, Fourier kanunu gibi bünye denklemlerinden oluşurlar. Mühendislik mesleğinin elindeki en önemli araçlardan biri olan matematik, bu enstantanelerin analizini bir sınıra kadar yapabilmekteydi. Bu nedenle, enerji dönüşümü ve tasarım alt başlıklarının her ikisinde de mühendislik mesleği bu sınırların içerisinde gerçekleştirilmeye çalışıldı. Daha sonra bilimsel çalışmaların kaderini belirleyen bir değişim oldu ve bilgisayar teknolojisi baş döndürücü bir hızla gelişmeye başladı. Mühendislik konularından uzak olan kişiler için bilgisayar kullanımı iletişim, kayıt tutma ve çok karmaşık problemleri çözme amaçlarına hizmet eder. Ancak; bilgisayar teknolojisinin mühendisliğe sağladığı destek bu amaçların çok ötesindedir. Bilgisayarın makina mühendisliğine sağladığı destek, yönetici denklemlerin ve bünye denklemlerinin cebirsel hale dönüştürülerek çözülmesi şeklindedir. Bu çözüm için çözüm yapılacak alanın veya üretilecek ürünün üzerinde gerçek boyutlarıyla çalışılması gerekir. Son on yılda bilgisayar donanımındaki gelişmeler, mühendislerin bu imkanı kullanmaslarını sağlamıştır. Bu destekten iki farklı alanda yararlanılabilinir: Enerji dönüşümü alanındaakış benzeşimi ve ürün tasarımı alanında katı modelleme. Her iki alanın birleştirilmesiyle de mükemmel ürünler tasarlanabilir. Ülkemizin içine kapanıklığını aşması için dünya çapında rekabet edilebilir ürünler tasarlayıp üretilmesi ve bunun için de bilgisayar destekli mühendisliğin tüm üretim türleri ve aşamalarında kullanılması gerekir. Dolayısıyla bilgisayar desteği yalnızca akademik ortamda değil, sanayiide de mühendisler için vazgeçilmez olmuştur. Bu da, üretimde insan gücünün, bundan böyle, Sanayii Devrimi'nin ilk yıllarında olduğu gibi, fiziksel güçanlamına gelmediğini, beyin gücü demek olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak, üretimde insan gücünü geliştirmek bilgisayar destekli mühendisliği geliştirmekle eş anlamlıdır. Bilgisayar destekli mühendislik, Türkiye'de Araştırma Geliştirme Laboratuvarları kapsamında sermaye yapısı güçlü kuruluşlarda başlamıştır ve başarılı bir şekilde sürmektedir. Bu kuruluşlar Ar-Ce projeleri çerçevesinde bu yazılımları kullanmak için devlet desteğine sahip olabilmektedirler. Ancak; sanayide bu desteği kullanacak elemanlar üniversiteler de yetiştiğine göre, üniversiteler de eğitim programlarını ve alt yapılarını bu destek doğrultusunda yönlendirmek zorundadırlar. Bu yapılmaz ise, yazılımların verimli kullanılması mümkün olmaz veya yazılımlar konusunda mühendisin alacağı eğitim, mezuniyet sonrasına kalır ki, bu da bilgisayar destekli mühendislikle tasarlanmış ürünün maliyetini artırır. Dolayısıyla, ürünün pazarda göreceği ilgiyi azaltır ve sanayiciyi, ucuz ile kalitelinin çelişkisini yaşamaya götürür. TESİSAT DERGİSİ IIIill SAYI 78 HAZİRAN 2002 Oysa; rekabetin gereklerine uygun bir eğitim, bilgisayar destekli mühendislik yapacak uzmanlıktaki bir yeni mezunun sanayiiye katılması ile kaliteli ürünün maliyetinin düşmesini sağlar. Yaşam düzeyi yüksek bir toplumun bireyleri bilgiye ulaşmak için daha geniş araştırma kaynaklarına, zamana ve yeteneğe sahiptirler. Özet olarak; bilginin ve toplumun gelişimi birbirlerini izleyen ve birbirlerine bağlı süreçlerdir. Teknolojik gelişme iki süreç arasındaki köprüdür ve artık bu köprü sayısal halkalarla desteklenmektedir. Dolayısıyla bilgisayar desteğinin mühendislikteki rolü teknolojik ve bilimsel seviyesini yükseltmeye çalışan ülkemiz için kritik bir öneme sahiptir. Bu nedenle, bilgisayar destekli eğitim konusunda yapılacak olan çalışmaların başarılı geçmesini istemenin anlamı, iyi bir dileğin ötesindedir. Bu tür çalışmaların yaygınlaşması bilgisayar desteğinin mühendislik alanına kazandırdığı yeni boyutların daha iyi görülmesini ve bu desteğin aslında bilgi toplumu olma yolunda bir zorunluluk olduğunun anlaşılmasını sağlayacaktır. Bilgi toplumu olma yolundaki çabalarımızın en kısa zamanda tamamlanması ümidiyle ... Prof. Dr. A. Nilüfer Eğrican

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=