Tesisat Dergisi 77. Sayı (Mayıs 2002)

Şekil 8. Emme boru bağlantısı. Şekil 9. Redüksiyon bağlantısı. Emme borusunda pompadan önce bahsedilen şekilde düz bir boru yoksa, santrifüj kuwet etkisi ile sıvı dirseğin dışına doğru yığılır ve çift emişli çarkın girişlerine eşit olarak dağılmaz. Böyle bir dengesizlik pompanın gürültülü ve yetersiz çalışmasına sebebiyet verir. Emme borusunda vana kullanılacaksa vana kapağı civarında hava cebi oluşmaması için vana yatay olarak bağlanmalıdır. Emme borusunun montajı pompaya doğru yükselen bir eğimde (yaklaşık %2) olmalıdır. Pompa emme borusu montajı yapılırken emme yapılan yerin özelliğine göre hareket etmek gerekir. Aşağıdaki şekillerde emme derinliği olan pompanın emme borusunun montajında doğru ve yanlış olan metodlar gösterilmiştir[2]. Basma boru hattı akış yönüne göre kademeli olarak yükselecek şekilde düşünülmelidir. Eğer alçalan kısım kaçınılmaz ise boru hattının en yüksek noktasına bir havalandırma elemanı takılmalıdır. Uzun boru hatlarında ve 20 m'nin üzerindeki manometrik yüksekliklerde pompadan hemen sonra basma hattına bir çek-valf takılmalıdır. Bunun amacı pompanın duruş halinde emme hattı ve dip klapesi üzerinde gereksiz basınç oluşmasını önlemektir. Ayrıca basınç-debi ayarlaması yapabilmek amacı ile basma hattı üzerine çek-valfden sonra bir ayar vanası takılmalıdır. Büyük çaplı boru hatlarında pompa, çekvalf veya vana değişimini kolaylaştırmak için boru hattı üzerine demontaj parçası bağlanmalıdır. 3. Santrifüj Pompaların İşletmeye Alınması ve Durdurulması Santrifüj pompaların ilk çalıştırılması, montaj süresince ve montajdan sonra bütün birimleri tekrar baştan sona kontrol edilmezlerse, umulmadık kazalara sebebiyet verebilir. Bu yüzden santrifüj pompalar çalıştırılmadan önce belli başlı kontroller yapıl ma l ıdır[2]. 3.1 Pompa Çalıştırılmadan Önce Yapılması Gerekli Kontroller Pompalar çalıştı rılmadan önce belli başlı bazı kontrollerin yapılması gerekmektedir. Bunlar: t Bütün pompa montajı gözden geçirilmelidir. t İlk işletmeye almadan veya uzunca bir duruştan sonra yataklardaki gresyağı miktarı kontrol edilmeli ve gerektiğinde ikmali yapılmalıd ı r. t Basma hattındaki vana tamamen kapatılmalı, buna karşıl ık emme borusundaki vana tamamen açılmalıdır. t Pompanın dönüş yönü kontrol edilmelidir. Genellikle pompa gövdesi üzerindeki ok doğru dönüş yönünü gösterir. t Emme boru devresinin ve pompanın su ile dolup dolmadığı kontrol edilmelidir. 3.2 Çalıştırma ve Durdurma Santrifüj pompanın çalıştırılması ıçın gerekli adımlar pompa tipine ve işletme şekline bağlıdır. Yedek pompalar hemen TESİSATDERGİSİ 11D SAYI 77 MAYIS 2002 işletmeye hazır durumda beklerler. Emme hattındaki vana açık tutulur ve basma hattındaki çek valf ise suyun pompa içindeki ters akışını engeller. Çalıştırmada takip edilecek adımlar pompa güç - kapasite eğrisinden oldukça etkilenirler. Yüksek ve orta basma yüksekliğine sahip pompalar (düşük ve orta hızlardaki) sıfır debiden normal kapasitesine yükselen güç eğrilerine sahiptir. Bu tür pompalar motor üzerindeki yükü azaltmak için basma hattındaki vana kapalı iken çalıştırılmalıdır. Bu amaç için bir çek valfte vazife görebilir. Eğer sistemde diğer bir pompa çalışıyor ise, çek-valf pompa gerekli basma yüksekliğine çıkıncaya kadar açmayacaktır. Düşük basma yüksekliği olan pompaların (yüksek hızlardaki) ise kapasite kısıtlamasında güç eğrileri hızla artar. Bu yüzden basma hattı vanası açık olmalı ve çek-valf geri akışı engellemelidir[7]. Motor tahrikli pompalarda ve kapal ı bir vanaya karşı çalıştırılacak pompalarda çalıştırma prosedürleri şunlardır; t Emme vanası açık, boşaltma vanası kapalı, pompa akışkan ile doldurulmalıdır. t Eğer rulman soğutması için bir devre varsa bu devrenin vanası açılmalıdır. t Eğer salmastra kutusu soğutma suyu ile soğutuluyorsa vanası açılmalıdır. t Motor çalıştırılır. t Pompa normal çalışmaya sokulmalı ve devrini aldıktan sonra boru hattındaki vana istenilen değerlere uygun basınca ayarlanmalıdır.(Motorun akım değerine dikkat edilmelidir, vana açma sırasında motor nominal akım değeri üzerine çıkılmamalıdır.) t Salmastra kutusundaki sızdı rmazlık kontrol edilmeli ve salmastra yağlama akışkan vanası yeterli yağlamayı sağlaması için ayarlanmalıdır. Eğer salmastra yeni ise somunları hemen sıkılmamalı sızıntı azalana kadar beklenmelidir. t Pompa ve motorun genel mekanik işletmesi kontrol edilmelidir. ~

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=