2. grup, termostatik duyar eleman başl ığı içindeki termal eleman yardımıyla ortam sıcaklığını algılayıp hacimsel genleşmeyi düzlemsel harekete dönüştüren bir konstrüksiyona sahiptir (Şekil 2). Bu grup ortam ile valfi ilişkilendirip debi kontrolünü sağlayan temel gruptur. o 1 E.C.A: 1 Şekil 2. 2. Termostatik Radyatör Valfı Çalışma Prensibi: Belirtildiği gibi iki gruptan oluşan valfin ana fonksiyonları termostatik duyar eleman grubu yardımıyla gerçekleşir. Grup, termoeleman ve termoelemanın genleşme hareketini doğrusal harekete dönüştüren parçalar ile diğer ayar parçası ve taşıyıcı gövde gibi parçalardan oluşur. Valfin temel elemanı olan termoeleman radyatör sistemlerinde çoğunlukla iki tip olarak kullanılmaktadır: t Sıvı esaslı duyar elemanlar, t Yarı katı (macun) esaslı elemanlar (waxtipi). Sıvı esaslı tiplerde kısaca algılama ve reaksiyon süresi olarak tanımlanabilecek olan histerizis süresi daha kısa, wax'lı tiplerde daha uzundur. Histerizis, duyar elemanın ortam sıcaklığını algılayıp reaksiyon gösterdiği zamana kadar geçen süredir. Doğal olarak bu süre ne kadar kısa olursa valf de amaca o kadar uygun hizmet eder. (Zaten TSE-EN215 olarak kapsama alınan bu ürünle ilgili standart histerizis ve buna bağlı bazı sabitlerle ilgili değerlerin elde edilmesini istemektedir.) Arzu edilen konforu sağlamak için valfin ortamdaki ani sıcaklık değişikliklerinde hızlı reaksiyon göstermesi arzulanır. Bu nedenle de sıvı esaslı duyar elemanlar daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Esasen biribirine göre hem dezavantajları hem de avantajlı yanları olan bu eleman tiplerinin çalışma prensipleri benzer olup; wax elemanlıların içinde çalışan bir körük olması ve mekanik ömrünün daha az oluşu, geç reaksiyon süreleri gibi olumsuzlukları, bu tür çalışan mekanik parçaları olmayan, sonsuz sayılabilir ömrü olan likit esaslı elemanları daha ön plana çıkarmaktadır. Duyar eleman içindeki sıvı veya macu, ortam sıcaklığı ile genleşir veya büzülür. Bu hacimsel değişiklik konstrüksiyon sayesinde doğrusal harekete dönüştürülür ve bu hareketle valf mili itilir veya çekilir. İtilen valf mili ile radyatör suyu debisi kısılır, tersine açılır. Bu şekilde ortam ile valfin ilişkilendirilmesiyle, radyatör üzerinden geçen su debisi değişkenlik gösterir. Sürekli ve dinamik bir çalışma ile bir çevrim oluşur. 3. Kullanım Amacı, Kullanım Yerleri, Ülkemizde ve Diğer Ülkelerdeki Durum: Anlaşılacağı üzere termostatik radyatör valfleri ısınmak için harcadığımız yakıttan tasarruf elde etmek amacıyla kullanılmaktadır. Geçtiğimiz son 20-25 yı ldan bu yana insanlar her sektörde olduğu gibi hem pahalı olması hem de kaynakların sınırlı ve kıtolması nedeniyle enerji sektöründe de tasarrufa yönelmişlerdir. Bu tür otomatik kontrol üniteleri dışında bina yalıtımı, çift cam, ısıcam uygulamaları gibi teknikler de sürekli geliştirilmiştir. Yapılardaki kalorifer tesisatları genellikle optimum ihtiyacın üzerinde tasarlanmaktadır. Yani yörede kabul edilen minimum sıcaklığa göre hesaplanmaktadır. Oysa minimum sıcaklığın yıllık dağı l ımı dikkate alınırsa çoğunlukla bir kapasite fazlal ı ğı ndan söz etmek mümkündür. Yapılardaki yalıtımlarda dikkate alınırsa ki sonradan yalıtılan yapılar vardır, bu kabul doğrulanmaktadı r. Ayrıca gün boyunca değişik saatlerde ısıtılan mahallin bir bölümünde harici kazanç, diğer bölümünde de kayıp oluşabilmektedir. Bu durumda mevcut sistem her iki bölüme de aynı ısı yükünü taşımaktadır. Bunlar var olan sistemlerimizdeki olumsuz şartlardır. Kalorifer sistemlerindeki otomatik veya el ile kontrol yöntemlerine göz atılırsa sıvı yakıtlı veya otomatik yüklemeli katı yakıtlı sistemlerde kazan ORTAM SICAKLIĞI - DEBi (3.KONUM) � 3 o 10 15 20 25 30 ORTAM SICAKLIĞI 'C Tipik bir lıisterizis diagramı TESİSAT DERGİSİ IIR SAYI 76 NİSAN 2002 �
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=