.. SEKTOREL FORUM "Sektöre/ Forum" tartışmalarına Dergimizin 58. sayısından itibaren, sektön·in sorıııılarına değişik açılardan bakabilmek ve sorunlara birlikte çöziim iiretebilmek amacıyla olııştıırduğumuz sizde katılmak istiyorsanız, "Sektöre/ Fonım"ıııı bıı sayımızdaki böliimünde, 0212 288 26 14no'lu faksla Celal Okutaıı'm, Prof Dr. Ahmet Arısoy ve Edwin Cetegeıı'in veya 'forum@teknikyayincilik.com" e-mai/ adresiyle bize ulaşabilirsiniz. 73. sayımızda yer verdiğimiz "Isı Kaybım Ne Kadar Fazla Hesaplıyoruz?" başlıklı yazıları ile ilgili görüşlerini yayınlıyoruz. Sektöre ilişkin konuşmak, tartışmak çözüm bulmak, öneri sunmak istiyorsanız, Katılın, tartışalım; katılın, çözüm üretelim ... (Bu bölümdeki yazıların sorumluluğu yazar/arma aittir.) CELAL OKUTAN ■ Tesisat dergisinin Ocak/2002 tarihli, 73. sayısının ısıtma Dosyası bölümünde, Sayın Prof. Dr. Ahmet Arısoy ve Edwin Cetegen'in "lsı Kaybını Ne Kadar Fazla Hesaplıyoruz?" başlıklı ilginç bir makalesi yayınlanmıştır. Özetinde, standart hesap yöntemleriyle tasarlanan ısıtma sistemlerinin gerçek ihtiyacın üzerinde kapasitelerde olduğu vurgulanmakta, bunun hangi oranda büyük olduğunu göstermek üzere geliştirdikleri bir ısıl simülasyon programı ile İstanbul'da pik yük koşullarında bu fazlalığın ele alınan bir örnekle %39 mertebesine çıktığı kanıtlanmaktadır. Değerli akademisyen meslektaşlarımızın bu araştırmalarının incelenmesinde görüleceği üzere; TS 2164 esaslarına ve meteorolojik iklim verilerine dayalı tasarım sıcaklıklarına göre yapılan projelerimizde hiç bir ortamda ısınmama sorunu olmamakta, gerekenden büyük ısıl yüklere göre emniyetli cihaz kapasiteleri seçilmekte, kurulu sistemler gereksiz yatırıma ve enerji savurganlığına neden olmaktadır. lsı bilim ve tekniğinde bu sorun 1974 petrol krizi ile gündemde olup, uygulamada zaman zaman norm ve yönetmelikler değişmiş, mühendislik yükleri, işletme ve kurulu yük belirlenmesinde diversity ve demand faktörleri gündeme gelmiş, ayrıca tasarımcıların kendi karar, takdir ve seçimleri ile optimizasyonlara gidilmiş, otomatik kontrol sistemleri ile değişken yüklere karşın enerji tasarrufu ve geri kazanım önlemleri alınmıştır. Bunun yanı sıra, yörelerde saatlik iklim verileri, güneş ısınımı ve rüzgar etkileri, enfiltrasyon payları, iç yük kazançları bazı projeler de zaman zaman ele alınmakta, ekolojik dizaynlara kadar uzanan sofistike çözümler bulunmaktadır. Yapıların fonksiyonu, kullanım süreleri, statik ve destek ısıtma yöntemleri, iç mahal kazançları ve bunlarla bağıntılı otomasyon uygulamalarının yanı sıra, yalıtım tedbirleri de günümüzde ısı kayıplarını 150 9164 standartlarında belirlenen yıllık q�60 kwh/m2 değerlerin altına düşürmüş, enerji üretiminde yanma teknolojisindeki gelişim, kazanlarda verimliliği büyük oranda artırmıştır. Konu bu açıdan ele alındığında öteden beri bilinen bir husus, standart yöntemle hesaplanan ısıtma tesisatı yüklerinin çok emniyetli olduğu gerçekte işletme yüklerin maksimum kapasitelerinin %55 oranında olabileceğidir. Ayrıca 90/70 °C dizayn sıcaklıklarının 75/55 °C düşük sıcaklıklara dönüşümündeki avantajlar görülmektedir. Bu yönleri ile söz konusu araştırma; dolayısıyla bu araştırmayı özetleyen makale bizler için çok yararlıdır. Bu derece ayrıntılı bilgi içeren çalışmaları nedeniyle yazarları kutlar, sektöre ışık tutucu bilgi aktarımları için teşekkür ederiz. Ancak, pratikte; ısıtma sistemlerinin tasarım, analiz ve kriterleri geçerli standartlar, yönetmelik ve şartnamelerin veri ve kuralları doğrultusunda belirlenmekte, zorunlu kurallara uygun cihaz seçimleri yapılmaktadır. Ayrıca her tasarımcının kendine özgü yaklaşım ve kabulleri, onların profesyonel sorumluluğunda yapılmaktadır. Bu yaklaşım doğrultusunda tasarımcılar saatlik iklim verileri, güneş ışınımı, dış sıcaklık değişimleri ve rüzgar etkilerini, enfiltrasyon TESİSAT DERGİSİ EII SAYl74 -ŞUBAT2002 paylarını fazla dikkate alamayacakları gibi ASHRAE tarafından algoritması verilen yaklaşımlar doğrultusunda; diferansiyel denklemlerin yardımı ile nümerik çözümlere, implicit yaklaşımlar çerçevesinde araştırmaya dönük modifiye edilmiş iteratif yöntemlere yanaşmayarak, standart ve pratik hesap yöntemlerini tercih edecektir. Gerçekte uygulama için bu tür araştırma sonuçları tasarım analiz ve kriterleri için önemlidir. Özellikle diversity ve demand, faktör olarak kabul edilen eşkullanım ve talep faktörlerinin tasarımda sağlıklı olarak belirlenmesi yararlıdır. Ancak geçerli TS standartları, şartnameler ve yönetmelikler doğrultusunda 1.25 katsayısıyla belirlenen kazan yükleri veya 2/3, 2/3 oranında konulan kazanlar, daha önemlisi (stand-by) anlamında yedek kazan ve soğutma grupları benzeri seçim istek ve talepleri tasarımcının inisiyatifini kısıtlayan, elini kolunu bağlayan, uymak zorunda oldukları koşullar olmaktadır. Makale, sektörün önemli sorunlardan birini gündeme getirmiştir. Ekonomik krizle karşılaşılan yerli ve ithal cihazların TS belgeli veya belgesiz, CE standartlarına uyumlu uyumsuz, 150 sertifikalı veya sertifikasız cihaz ve malzemelerin seçim ve kullanımında ne gibi yanıltıcı yaklaşımlarla dolu olduğu incelenerek, İstanbul'daki önemli yapıların dışında bütün yurttaki uygulamalar için geçerli ve sağlıklı yöntemler belirlenmelidir. Bu yıl 21.'si yapılan Enerji Haftası, enerji ekonomisinde mutad olduğu tarzda ülkemiz enerji mühendisliği hizmetlerinden çok uzak kalmış, özellikle inşaat sektöründe, yapı işletmesinde tüketicinin değerlendirmesi bugüne dek yapılamamıştır. Bu nedenle yıllar yılı enerji savurganlık önlemlerinin yalıtım yönetmelikleri ile tasarruf anlamında topluma sunulması, bu doğrultuda yapılarda (%50) yalıtımla, (%40) tasarımla, (%40) verimli cihazlarla, (%20) konfor sıcaklığı ve termostatik vana seçimleri ile (%50) otomatik kontrol sistemleri yardımıyla enerji tasarrufunu vurgulayan abartılı istatistikler ile enerji tasarrufu iddiaları genelde bütün meslektaşları özellikle tasarımcıları töhmet ve itham altında bırakmış bulunmaktadır. Bu anlamda mühendislik yüklerini işletme yü ki eri ne dön üştü rü p opti m ize eden, kurulu yüklere göre cihaz seçimlerini yapan sofistike ve verimli cihazların temininde yetkilerini kullanabilen tasarımcı meslektaşların görüşlerini merak etmekteyiz. Ayrıca üretici, uygulayıcı, işletmeci ve akademisyen meslektaşlarımızın bu konudaki görüşlerini açıkça sergilemesi yararlı olacaktır. ij!]
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=