1. Giriş Uygulamada, pompalı toplu sistem, güneşli sıcak su tesisatlarında kullanılan düzlemsel güneş kollektörlerinin, sıcak su ısıl enerji depolamatankı, şebeke suyu ve sıcak su hattı boru tesisatına bağlantıları, tesisatın işleyişi dikkate alınarak, bazı kurallara göre yapılmalıdır. Uygulamada, bu kurallar çeşitli sebeplerden ihmal edilmektedir. Sonuçta, güneşli sıcaksu tesisatlarından beklenen oranda sıcak su üretilmemekte ve sistemler, beklenen ekonomik faydayı sağlamamaktadır. Güneşli sıcak su üretim sistemlerinde tesisat bağlantı hataları; t Kollektör ile sıcak su deposu ve gidişdönüş boru boylarının eşit uzunlukta olmaması, farklı basınç kayıplarına sebep olması, t Tesisattaki boru çapları, minimum basınç kaybı için gereken büyüklükte olmalıdır. Kollektör giriş-çıkış boru çaplarının en az ¼" parmak olmalı, t Tesisatta vana, dirsek vb. elemanlardan kaynaklanan özel dirençlerin düşük olması için minimum sayıda kullanı lması, t Özellikle kış aylarında, yüksek sıcaklıkta su eldesi için kollektörlerin seri olarak ikili bağlanmasından kaçını lması, t Güneş enerjili sıcak su boru tesisatlarında oluşan havanın sistemden kolayca tahliyesi için, borulara akış yönünde yukarıya doğru yeterli eğim verilmeli, t Sistemde, seçici yüzeyli kollektörler kullanılması durumunda, otomatik hava tahliye cihazları plastik iç aksamlarının yüksek sıcaklıktan korunması sağlanmalı, t Sistemde, iki ayrı akışkan dolaşacak şekilde ve kollektör sayısı 3'ten fazla ise gömlekli ısı değiştiricisi kullanılmamalı, Bu çalışmada, uygulama hatalarından dolayı düşük sıcak su üretimi ve ısıl verim değerleri, doğru bağlantı örnekleri, özellikle Tichelman bağlantısı üzerinde 2. Güneş Enerjisi Tesisatlarında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Güneşli pompalı sıcak su sistemlerinde, yapılan çeşitli hatalı tesisat bağlantılarının etkileri farklılık gösterse de sonuçta sistem performansını olumsuz yönde etkilemektedir. 2.1 . Tesisat Bağlantılarında Boru Uzunlukları Güneşli sıcak su üretim sistemlerinde, az boru kullanmak ve maliyeti düşürmek için, kollektörlerden üretilen sıcak su miktarını olumsuz etkileyecek yanlış bağlantılar yapılmaktadır. Şekil 1 'de yanlış boru bağlantısından dolayı, bazı kollektörlerde yetersiz su dolaşımı ve dolayısı ile düşük miktarda sıcak su üretimi olmaktadır. Ana giriş borusundan kollektöre su girişinde ileriye doğru uzayan boruda sürtünmeden dolayı yüksek basınç kaybı oluşmaktadır. Soğuk su çoğunlukla 1. kollektörde ve gittikçe azalan oranlarda 2, 3, 4 ve 5. kollektörlerde dolaşmaktadır. Kollektörlerde, düşük debide su dolaşımı kollektör verimini düşürecek ve sıcak su eldesi azalacaktır [1] . Şekil 2'de kollektör giriş-çıkışlarının ana giriş-çıkış borularına bağlantıda boru uzunlukları her kollektör için eşit olduğundan tüm kollektörlerde eşit YANLIŞ Şekil 1. Hatalı bağlantı, eşit olmayan gidiş dönüş boru uzunluğu. lın" @) miktarda ve eşit sıcaklıklarda su elde edilmesini sağlamaktadır (Tichelman bağlantısı) [2]. Kollktörlerin yan yana Şekil 2'deki gibi bağlantı olursa, dağıtım ve toplama boru çapları uygun olduğunda sınırsız sayıda, Şekil 3'deki gibi kollektör bağlantısı olursa maksimum 3 adet bağlanması uygundur [1 ]. 2.2. Yetersiz Boru Çapları Standart tip olarak anılan 930 x 1930 mm boyutlarındaki kollektörlerde pompalı sistemlerde minimum basınç kaybı için saatte dolaşması tavsiye edilen su debisi, 120 litre, 1210 x 1930 mm boyutlarındaki geniş kasa kollektörlerde ise 155 litredir. Belirtilen bu debiler kollektörlere dağıtım boruları ile geldiğinden, akışkanı taşıyan boru çapları belirli büyüklüklerde olmalıdır. Güneşli sıcak su tesisatlarında su hızı, kalorifer tesisatlarında olduğu gibi ana borularda maksimum 0.75+0.8 m/s ve uç kısımlardaki borularda ise 0.1 +0.2 m/s civarında olması uygundur. Uç kısımlardan ana borulara doğru hız artmalıdır. Şekil 3'te verilen örnek çalışmada 24 adet düzlemsel kollektör kullanılan uygulamada boru bağlantı şekli ve çapları verildi. Tablo 1 'de aynı örnek için artan su debisine göre uygun su hızları ve boru çapları verildi [1 ]. DOĞRU Şekil 2. Doğru (Tichelman) bağlantısı, eşit borıı uzunluğu. durularak açıklanacaktır. Şekil 3. Pompalı, 24 kollektörlü güneşli sıcak su hazırlama sisteminde boru çapları. TESİSAT DERGİSİ 11D SAYI 74 ŞUBAT 2002
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=