6. Performansın Sürekli İzlenmesi - UV Sensörü UV lamba veriminin izlenmesi ve sistemin işleyişinin kontrolü için sensörler her zaman UV sistemlerinin önemli birer parçası olmuştur. Ancak, UV sensörlerinin doğruluğu, UV ışınlarına karşı hassasiyeti (seçiciliği) ve sensörden gelen bilgilerin nasıl yorumlanacağı konularında endüstriyel bir standart halen ortaya konmuş değildir. Dolayısıyla, her UV sistemi üreticisinin "kendine has bir izleme sistemi" sunması kargaşayayol açmaktadır. Bu olum-suzluğu gidermek amacıyla Avrupa'da UV sistemlerini test edip sertifikalandıran kuruluşlar tarafından, standardizasyon için bir başlangıç olacak şekilde ortak UV sensör özellikleri belirlenmeye başlanmış bulunmaktadır (Alman DVCW'nin W294 no'lu normu, Avusturya'da Ö-Norm no: M5873). Tüm UV sistemlerinde, UV reaktöründeki konumu belirli ve portu standardize edilmiş tek tip bir "referans" sensör kullanılabilmesi halinde, reaktörlerde tekrarlanabilir UV radyasyon ölçümleri yapılabilmekte ve güvenli bir kalibrasyon elde edilmektedir. UV sensörleri için diğer bazı kalite şartları aşağıda verilmektedir: t Hassasiyet> %90, • 240 - 290 nm dalgaboyları arası ışınlar için spektral hassasiyet, t lntensitenin W/m2 cinsinden 253.7 nm dalgaboyuna kalibre edilebilmesi, • Referans sensöre göre maksimum ± %5'lik sinyal toleransı. Çok lambalı UV sistemlerinde de uygun konumlandırılmış tek bir UV sensörünün kullanılması yeterli olmaktadır (eğer tüm UV lambalar elektriksel olarak izleniyorsa, örneğin çalışan her UV lamba için kontrol panosunda bir LED'in yanması gibi). UV sistem operatörleri, tanımlanan bu izleme konsepti sayesinde dezenfeksiyon verimini, bakiye dezenfektan ölçümü ile aynı güvenilirlikte (bakiye klor gibi) kontrol edebilmektedir. 7. UV Dezenfeksiyonu Kullanan Büyük İçme Suyu Arıtma Tesisleri 7.1. HELSINKI - Finlandiya: Vanhakaupunki ve Pitkaköski adlı arıtma tesislerine ham su Paijanne gölünden 120 km'lik bir boru hattıyla ulaştırılmaktadır. Tesislerdeki arıtma Şekil 6. UV sensörü. kademeleri Şekil 8'deki akım şemasıyla açıklanmaktadır. Toplam 12.000 m3/h su debisi için dizayn edilmiş olan UV sistemi, içme suyu için dünyanın en büyük ikinci UV dezenfeksiyon tesisidir (en büyük UV sistemi WTV Siegburg/Bonn içme suyu arıtma tesisinde 14.200 m3/h debi için kurulma aşamasındadır). UV sistemi dizayn UV dozu 25 mJ/cm2 olarak belirlenmiştir. Bu doz, aktif karbon filtrelerinde üreyebilen patojen bakterilerin %99,9 (3 log) giderimi için yeterli olmaktadır. UV reaktörlerinin dizaynı, gelecekteki kapasite artışlarını (hem UV dozunun hem de su debisinin yükseltilmesi) kolayca gerçekleştirebilecek şekildedir: "high intensitylow pressure" UV lambalar su akışına dik olarak ardarda gelen lamba sıraları şeklinde konumlandırılmıştır. Kapasite artışı halinde kullanılmak üzere reaktör başına bir UV lamba sırası boş bırakılmıştır. Helsinki içme suyu arıtma tesisinden elde edilen su kalitesi kullanıcıların tüm beklentilerini karşılamakta, hem yerel hem de Avrupa Birliği (EC) su kalite normlarına tamamen uymaktadır. Tesislerde UV'nin ana dezenfeksiyon kademesi olarak kullanılması ile klor sarfiyatı %60'a varan oranda azaltılmıştır. 7.2. BRYN COWLYD - İngiltere: Bryn Cowlyd, 1998 yılında Kuzey Wales'te kurulmuş 45.000 m3/gün kapasiteli bir içme suyu arıtma tesisidir. İçme suları, arıtma tesisinden yaklaşık 200 m üst kotta bulunan Lyn Cowlyd su haznesinde toplanmaktadır. Bu durum, 20 bar üzerinde su basıncına ve dolayısıyla özel dizayn UV sistemi kullanılmasına neden olmaktadır. Ham su kaynağından gelen sular nispeten bulanık ve kirli olduğundan öncelikle ozonlanmakta, böylece organik madde oksidasyonu ve renk giderimi sağlanmaktadır. Maksimum ozon dozu 3 mg/I olup temas süresi 1 O -15 dakika kadardır. Oksidasyonu takiben sular, ozonlama ile oluşanve mikrobiyolojikfaaliyetleri hızlandıran asi mile edilebilir organik karbonların (AOC) tutulması amacıyla granül aktif karbon filtrelerinden geçirilmektedir. UV dezenfeksiyon sistemi üç adet reaktörden oluşmaktadır (2 asıl, 1 yedek). Her biri yaklaşık 900 m3/h kapasitelidir ve dizayn UV dozu 32 mJ/cm2'dir. UV sistemi çıkışında, su şebekesindeki emniyet Tipik Modüler UV Sistemi UV lamba Şekil 7. Helsinki - UV dezenfeksiyon sistemi. Ham su giriş ------, Şekil 8. Helsinki içme suyu arıtma tesisi akım şeması. TESİSATDERGİSİ ıımı SAYI 74 ŞUBAT 2002 İçme !IU)'U şebekesine
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=