4. POMPA KONGRESİ ve SERGİSİ'NE DOĞRU * - TEKNİK BİLGİ YANGIN POMPALARI elişen teknolojiye paralel olarak, ülkemizde yangınla mücadele bilinci ve deneyimi günden güne artmaktadır. Bu ise gerek tesisat sektörü ve gerekse ülkemiz açısından pozitif bir gelişmedir. Buna karşın kaybımız ise, henüz ülkemizde bu konuda standartların oluşmamış olmasıdır. Yangınla mücadele bilincine katkımızın olabilmesi için, sulu ve köpüklü yangın söndürme sistemlerinin en önemli ekipmanları olan yangın pompalarında bulunması gereken temel özelliklere değineceğiz. Bu konuda ülkemizde standartların henüz yeterli olmadığından bahsetmiştik. Bu da bizi mevcut standartların kullanılmasına yönlendirmektedir. Mevcut standartlar incelendiğinde ise, gerek yangın pompaları üzerine oldukça detaylı ve teste dayalı, güvenilir şartları içermesi, gerekse ülkemizde kurulan yangın söndürme sistemlerinin büyük bölümünde baz teşkil etmesi sebebi ile NFPA (National Fire Protection Association) en çok baş vurulan kaynaktır. NFPA 20 (Standart for the lnstallation of Stationary Pumps for Fire Protection) ise, NFPA'in yangın pompaları ile ilgili standardıdır. Yangın Pompası Karakteristik Eğrisi: Yangın pompalarını, hidroforlardan ayıran en temel özellikleri karakteristik eğrileridir. Pompanın karakteristik eğrisi yataya yakın olmalıdır. Yani değişken debi ihtiyaçlarına karşılık, basınçta çok büyük değişiklikler olmamalıdır. Fire Pumps ERKAN KARACAKALE EMO Mühendislik Yangın pompasının debi ve basıncı hesaplanırken, bilindiği üzere NFPA1 3'e (Standart for the lnstallation of Sprinkler Systems) uygun olarak mahalin yangın riski ve tehlike sınıfı belirlenir. Belirlenen tehlike sınıfına göre yine NFPA13'den kritik alan bulunur. Sonrasında kritik alanda açılacak olan sprinkler adedi hesaplanır. Projede yangın dolapları ve hidrantlar varsa bunlar da gözönüne bulundurularak hidrolik hesaplamalar yapılır. Yapılan bu hidrolik hesaplamalar sonucunda bulunan basınç değeri, pompanın anma basıncı ve debisi de anma debisidir. NFPA20 (1999 Edition) Figure A-3-2.1' de yer alan pompa karakteristik eğrisine göre; Pompa debisi, anma debisinin o/o 150' sini geçmemelidir. Pompa debisinin anma debisinin o/o 150' si olması durumunda pompa basıncı, anma basıncının o/o 65'inden daha düşük olmamalıdır. Ayrıca pompanın sıfır debideki (kapalı vana durumu) basıncı anma basıncının o/o 140' ını geçmemelidir. Böylel ikle yangının kritik alanda söndürülememesi ya da daha büyük bir alana yayılması durumunda, artan su ihtiyacının pompa tarafından o/o 1 50' sini geçmemek koşulu ile sağlanacağı ve bu durumda basıncın da, istenen basınç değerinin o/o 65' inin altına düşmeyeceği görülmektedir. Basıncın, istenen basıncın o/o 6S'in altına düşmemesi ile sprinkler ucunda istenen basınç değeri elde edilebilecek ve böylelikle sprinkler atım karakteristiği sağlanabilecektir. Hidroforlarda ise artan su ihtiyacına karşılık pompa basıncında çok büyük düşüşler yaşanmakta, istenen ısa,Dumıa , 14� • j , • En fazla izinverilen şekil için 1 -� . .,..,.�'. başlık kapasitesi eğrisi basınç elde edilemediğinden, sprinkler sistemleri yeteri kadar verimli olamamaktadır. �- - 7 j �- > "Düz" başlık kapasitesi eğrisi L ,-' 1 j o , .,., , & I • I , • 100 ,,_.,. "'- B r 1 • ------- ----.:::,...,..� r..-·- e ır enmış -� · -., · - • •--,_[or.ılam başlık l i • • --- - -r -��� : � �,� : I _ _ _::-:-:_- Beli;l�nm(� :_�- _- - - , _ _ _ . kapasıte , . , _ . . 1 1 - f.. 1 1 1 1 1 • • · � 6s : - . - r 1 1 -' 1 o, ,,, o___-___,_i -=-----=-=-=----.,.,,..,,------,J� 100 1� 200 Kapasite yüzdesi Şekil 1. Pompa karakteristik eğrileri. TESİSATDERGİSİ EIII SAYI 70 EKİM 2001 Yangın pompalarının NFPA'e uygun olarak üretilmesi yanında, yetkili kuruluşlar tarafından onaylanmış olması gerekmektedir. Yangı n pom-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=