mekaniği, hidrolik, makina elemanları, aerodinamik ve benzeri bilgiler olup, üniversite veya yüksek okulların makina mühendisliği bölümlerinde kazanılır. yAaypr ıı ctae kmn oe lkoaj ni si ikn dt eeshi siaztmmeüt hv ee rnedni sml ei mr i nai rni ,, g e in l i ş e b a k i a trt d o m i n ğ ü i e k h , r e i n ç d d i m s isi i l p m iğ l a i i , n r e i , le d p k a e tl r y l i a z k a , r j aı n v yı e d n ı an t l la t e t y m m a e p a, ı l ilkelerini, usul ve kurallarını bilmesi, bu disiplinlerle eşgüdüm içinde çalışması gereklidir. Bu amaçla üniversiteler interdisipline bir eğitime yönelmişler, Yapı Teknolojisi Mühendisliğine yönelik, enerji, çevre, konfor, sağlık, hijyen, estetik ve benzeri zorunlu standartları kapsayan eğitime önem vermişlerdir. Dolayısıyla mekanik tesisat mühendisliğinin kendine özgü bir eğitimi olmayıp, hizmet makina mühendisliğinin bir uzmanlık dalı olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca mekanik tesisat mühendisliği hizmeti yapı teknolojisinde çok yaygın bir alana yayılmış olduğundan bu uzmanlık dalı içinde farklı ihtisas branşları türemiştir. XX. asrın başında Amerika'da (HVAC) ısıtma, havalandırma, klima, borulama (plumbing), pompa, sıhhi tesisat (sanitary) grupları içinde sınırlanan hizmet, çevre, enerji ve özel tesisat konuları ile gelişmiş, uzmanlığa yönelik hastane teknolojisi, temiz oda teknolojisi, laboratuvar teknolojisi, uygulamaya dönük araştırma, geliştirme, mutfak, çamaşırhane, yj eüoz tmeer mhaa vl ueznue, rbj ai ,h çöez es lu l ayma paı, l aarr ı tgmi ba ,i uzmanlığı gerektiren mühendislik ve müşavirlik hizmetlerini kapsamıştır. Mesleki gelişime neden olan hizmetlerde öncelikle aranılan husus yapabilirlik ve sorumluluktur. Sorumluluk tüketiciyi koruma amaçlıdır. Dolayısıyla toplu yaşamda sosyal yasalara endeksli hizmetlerde yetkinlik, profesyonellik, uzmanlık gibi kavramlar gelişmiştir. Gelişmiş ülkelerde diploma yetkisi ile vs oe rriul emmleud i ğ mi n düehne, ny edni si lmi ke z uhnilza mr ; ey et ltek irl ii profesyonellerin yanında çalışmak veya onların imzası ve sorumluluğu altında hizmet vermek zorunda kalmışlardır. Bu doğrultuda belirli süre, deneyim ve ustaçırak ilişkisi sonucu, bağımsız kurumlarca yapılan sınavdaki başarıları ile diplomalı mühendisler profesyonel mühendisiik veya yetkin mühendislik ünvanını almaktadırlar. Meslek içi eğitim; diploma sonrası yaşam boyu devam eden sürekli bir eğitimdir. Kişiye özel, bilim ve teknolojiye açık, yenilikçi bir gelişimdir. Usta-çırak ilişkisi, deneyim ve beceri ile uzmanlığa ulaşan bir olgudur. Meslek içi eğitimle; üretim tekniği, yeni teknoloji ve bilgi transferi kazanılır. Geçerli standartlar, bilimsel ve teknik kitaplar, teknik dergi ve yayınlar, kongre, sergi, seminer ve sempozyumlar bu eğitimin temel kaynaklarıdır. Meslek içi eği timle kazanılan bilgi, deneyim, üretim, üretimde yapabilirlik güvencesidir. Mekanik tesisat mühendisliğinin bütün branşlarında, standart, norm ve imar yasaları mesleki eğitim yöntemlerinde öncelik kazanır. Her ülkenin kendine özgü yapı standartları ve imar yasaları mevcuttur. Bunlar genellikle uluslararası standartlara ve yapı teknolojisi kurallarına uyumludur. Yapıda denetim ve kontrol bu kurallara uygun yapılır. Kamusal bir denetim olan kontrolluk hizmetlerinde yetkinlik aranır. Bu amaçla görevli mühendislere yetkili kurumlar veya meslek odaları tarafından eğitime tabi tutulmak suretiyle belirli sınavlarla yetkinlik belgesi verilir. Bu tür eğitim daha çok yapıda uygulanması zorunlu kurallara ve mevzuata yöneliktir. Ayrıca imar yasaları kapsamında enerji yönetimi, çevre etkinlikleri, deprem önlemleri, yangın güvenliği, hijyen, sağlık gibi zorunlu standartları içeren konularda eğitim görürler, bu anlamda sorumlu ve bağımsız teknik hizmet verirler. Ülkemizde uygulanmakta olan yapı mevzuatı çok eski olup, uluslararası standart ve normlara göre yetersizdir. Özellikle imar yasalarımız enerji, çevre, yangın, deprem, sağlık, hijyen, gürültü, iç hava kalitesi gibi yaşanabilirlik ve TESİSAT DERGİSİ EII SAYl69 EYLÜL 2001 kullanılabilirlik standartlarından çok uzaktır. Bu nedenle son yıllarda büyük şehirlerin önemli yapılarında, Alman DiN normları, ASHRAE (American Society of Heating, Refrigeration and Air-Conditioning Engineers ine.), ASPE (American Society of Plumbing Engineers), BOCA, NFPA (National Fire Protection Association), Dünya Sağlık Teşkilatı Standartları ile FIDIC (lnternational Federation of Consulting Engineers) şartnameleri uygulanmaya başlanmıştır. Bu doğrultuda mekanik tesisat mühendisleri hizmetlerini yapı yt ea kp nmoal ko zj i os ir u inl kd ea dl eı rr. i nB eu yuöyngduenn tma er zs lde ak mi ç iees ğl ei tki mo dö an el amr ı , k iahztai snams ı şd, eürnnievke lres irtienl de re, seminer, kurs ve benzeri toplantılar verilmeye başlanmıştır. Pi mr oa jl ae t ,y ömnael zt iemm, e t at es ad raı nr i ık, gui yb gi uül raemt i ac ,i zhoi zr mu nel ut l es tr adned ai sr tel a; r ımn eysal en ık s ıirçai ieh tği si tai sma yy öö nn et el i km ldear he a dgaeynai şn ıvre. kÖeznedl i lni kel eö zbg üu alanlarda çalışan mühendislerin serbest rekabet içinde yarışma ortamında thai kz dmi redte ,v geör dr üi kl el ceer ği i düi zkekraet;e h iazl mı nedt lı eğ ı rinde bilgi ve deneyim, teknolojik gkea lzi şainmm, akkat al i tdeı r .veB us oarnulma ml udl uak hai zğmı r leı kt gü rüevtei mn ci ne d öe ny appl aanbai l i rçl iı kk ,m"al i katbai dl i ıtry." Bv ue nedenle üniversite sonrası profesyonel mühendislik aşaması gündeme gelir. üYreet et ri ml i db ei l gk ii nbi na şyaarnı ı rseı rfae ruasnt sa -vçeı r askı ni al i şvkl ai sr ai , dayalı mühendislere profesyonel mühendislik imkanını sağlar. Bu anlamda meslek içi eğitim; teknik od toukr üu mm avnet saes ymoi nn e, ryl earyi nı nyl aarn, ı tseı rba l ikği ,ş i laeçr iı nk kendi katkılarıyla sağlanabilir. yMü ez lsel recke di çoi k üemğ ai tni mmee vkc au tyt nu ra. kÖ oz el al l irkal ek A ba S ş H ta R A b E i , l i ş A i m S P E t , e k R n E o H l V o j A i s , i O o E l m C a D k , ü F z I D e I r C e yayınları, kongre ve seminerleri, üniversitelerin konu ile ilgili araştırmaları
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=